PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2015 | 580 |

Tytuł artykułu

Łubin biały (Lupinus albus L.) - historia udomowienia i postępu biologicznego

Autorzy

Treść / Zawartość

Warianty tytułu

EN
White lupin (Lupinus albus L.) - history of domestication and biological progress

Języki publikacji

PL

Abstrakty

PL
Łubin biały jest najdłużej znanym gatunkiem uprawnym spośród rodzaju Lupinus. Bardzo duża zawartość białka, a zwłaszcza tłuszczu w nasionach sprzyjała jego wykorzystaniu w żywieniu ludzi przez tysiące lat, pomimo dużej zawartości gorzkich alkaloidów. Dopiero w 1930 roku uzyskano formy niskoalkaloidowe. Pierwsze próby hodowli łubinu białego w Polsce miały miejsce w latach 50. ubiegłego wieku w Zakładzie Doświadczalnym IHAR w Przebędowie, a następnie w SHR w Wiatrowie. Uzyskano odmiany słodkie, odporne na Fusarium, o skróconym okresie wegetacji, termoneutralne, samokończące, a w Europie także ozime i karłowate. Obecnie na świecie prowadzi się na niewielką skalę badania nad wytworzeniem form GMO i pojedyncze próby wykorzystania heterozji w łubinie. Do stale ważnych kierunków w hodowli łubinu białego należą też odporność na suszę i antraknozę, jakość nasion, ograniczenia opadania kwiatów i zawiązków strąków oraz wczesność, a także poszukiwanie cienkich ścian strąków i okrywy nasiennej oraz źródeł genetycznej odporności na Phomopsis sp.
EN
The primary centre of origin of white lupin is situated in south-eastern Europe and western Asia, and the secondary once in Ethiopia and Kenya as well as and in the Atlantic islands (the Azores, Madeira and the Canary Islands). The high content of protein and fat in the seeds especially encouraged its use for human consumption for thousands of years, despite the high content of bitter alkaloids. White lupin is completely domesticated species of the Lupinus genus and was cultivated for thousands of years for human consumption. In 1930 the first forms of low-alkaloid content in seeds of white lupin were achieved in Germany. Significant research on lupins took place after World War I and resulted in breeding of sweet cultivars with high protein and fat content in seeds in temperate climate of Europe. Breeding of white lupin for seeds in Poland started in 60-70 years ago in the Plant Breeding Stations Przebędowo and Wiatrowo. Sweet cultivars resistant to Fusarium, with shorter vegetation period, thermoneutral, self-completing, and in western and southern Europe - also winter-sown and dwarf were obtained. There are only two cultivars of white lupin Butan - traditional and thermoneutral and Boros - self-completing one, which yields up to 20% lower. The EU Catalogue includes 22 varieties from 9 European countries. Currently, white lupin has the highest seed yield potential among lupin species. However, its disadvantage is the significant susceptibility to anthracnose. Modern breeding of lupin uses the genetic material of already existed cultivars and wild forms as well as natural and induced mutation in order to expand genetic variation. The world is carried out on a small scale study on developing forms of GMOs and the use of heterosis in lupin. So far no positive results had also obtained using interspecies hybrids. A small natural intraspe-cific variability and implemented to a limited extent modern methods of biotechnology and molecular cytogenetics (micropropagation, somatic embryogenesis, protoplast culture, transformation, androgenic etc.), in vitro cultures etc. create a significant barrier in the biological progress in lupin. To permanently important goals in white lupin breeding are also resistant to drought and anthracnose, seed quality, abortion of flowers, buds and pods, as well as seeking the thin walls of the pod and seed coat and of sources of genetic resistance to Phomopsis sp. In spite of significant achievements in lupin genetics, the breeding methods are mainly based on the use of genetic resources of cultivars already registered. Meanwhile, Europe and the world use more advanced breeding techniques. However, the future intensification of breeding and cultivation of white lupin are not optimistic both in Poland and in Europe because of significant restrictions on breeding programs as well as and feeble demand for seeds.

Słowa kluczowe

Wydawca

-

Rocznik

Tom

580

Opis fizyczny

s.105-119,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor
  • Katedra Agrotechnologii, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Agrotechnologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.ks.A.Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz

Bibliografia

  • Anonim, 1960. Rośliny strączkowe 1957. Wyniki doświadczeń odmianowych. Seria A. Ministerstwo Rolnictwa, Warszawa 68-75. Anonim, 2013. The biology of Lupinus L. (lupin or lupine). Australian Government. Version 1: April 2013. Department of Health and Ageing. Office of the Gene Technology Regulator, 1-64.
  • Anonim, 2014. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej. Wspólny katalog odmian roślin rolniczych 33. pełne wydanie, 2014/C 450/01.
  • Brummund M., Święcicki W.K., 2011. The recent history of lupin in agriculture. W: Lupin crops - an opportunity for today, a promise for the future. (red.). B. Naganowska, P. Kachlicki, B. Wolko Proc. 13th Int. Lupin Conf. Poland, 6-10 June 2011, Poznań, 15-23.
  • Clements J.C., Buirchel B.J., Yang H., Smith P.M.C., Sweetingham M.W., Smith C.G., 2005. Lupin. Grain Legumes. W: Genetic resources, chromosomes engineering and crop improvement. R.J. Singh, P.P. Jauhar (red.). Taylor and Francis Group, 281-396.
  • Clements J.C., Francis G., 2011. Heterosis in crop lupin species. W: lupin crops - an opportunity for today, a promise for the future. Book of abstracts. 13th Int. Lupin Conf., Poznań, Poland, L-14.
  • COBORU, 2006. Syntezy wyników doświadczeń rejestrowych. Rośliny strączkowe. Słupia Wielka.
  • COBORU, 2014. Syntezy wyników doświadczeń rejestrowych. Rośliny pastewne bobowate (motylkowate) 118. Słupia Wielka.
  • Cowling W.A., Buirchell B.J., Tapia M.E., 1998a. Lupin. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops 23. IPGRI, 1-105.
  • Cowling W.A., Hughie C., Święcicki W., 1998b. Lupin breeding. W: Lupins as crop plants: Biology, production and utilization. J.S. Gladstones, C.A. Atkins, J. Hamblin (red.). CAB International, Wallingford, UK, 93-120.
  • Eastwood R.J., Drummond C.S., Schifino-Wittmann M.T., Hughes C.E., 2008. Diversity and evolutionary history of lupins - insights from new phylogenesis. In: Lupins for Health and Wealth. J.A. Palta, J.B. Berg (red.). ILA, Canterbury. Proc. 12th W: Lupin Conf., New Zealand, 346-354.
  • Frencel I., 1993. Zagadnienia hodowli odpornościowej łubinu w badaniach podstawowych, W: Łubin w gospodarce i życiu człowieka. Poznań, 41-51.
  • Galek R., 2010. Studia nad zmiennością wybranych cech morfologicznych i użytkowych rodzaju Lupinus ze szczególnym uwzględnieniem mieszańców wewnątrz i międzygatunkowych. Wyd. AR Wrocław, Monografie CVI, 1-122.
  • Gladstones J.S., 1998. Distribution, origin, taxonomy, history and importance. W: Lupins as crop plants: Biology, production and utilisation. J.S. Gladstones, C.A. Atkins, J. Hamblin (red.). CAB International, Wallingford, UK, 1-37.
  • Harzic N., Huyghe C., 1996. Dwarfism does not modify mean area per leaf and light interception in indeterminate autumn-sown white lupin. J. Agr. Sci. 127 (3), 337-345.
  • Harzic N., Shield I, Huyghe C., Milford G., 2000. Lupinus albus as a European crop. W: Linking research and marketing opportunities for pulses in the 21st century. Proc. 3rd Int. Food Legumes Research Conf. R. Knight (red.). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 517-520.
  • Hondelmann W., 1984. The lupin: Ancient and modern crop plant. Theor. Appl. Genet. 68, 1-9.
  • Huyghe C., 1997. White lupin (Lupinus albus L.). Field Crops Res. 53, 147-160.
  • Huyghe C., Papineau J., Vergniaud E., 1990. Genetic variation among Azoren populations. Potential uses in breeding. Abstr. 6th Int. Lupin Confr. Pucon, Chile, 150.
  • Jansen P.C.M., 2006. Lupinus albus L. PROTA4U. M. Brink, G. Belay (red.). Plant Resources of Tropical Africa, Wageningen, Netherlands, http:www.porta4u.org/search.asp.
  • Kubok I., 1988. The history of lupine breeding in Poland. Plant Breeding and Acclimatization Institute, Radzików, 1-22.
  • Kurlovich B.S., 2002. Lupins: geography, classification, genetic resources and breeding. House INTAN, St. Petersburg.
  • Martyniak J., 2000. Geneza polskich odmian roślin strączkowych. Hod. Ros. i Nas. 1, 49-54.
  • Mikołajczyk J., Stawiński S., Wyza M., 1988. Directions actuelles de l'amelioration et l'etat actuel des recherches sur l'acclimatization du lupin Blanc en Pologne. Proc. 3rd In. Lupin Conf., La Rochelle, France, 570-571.
  • Naganowska B., Wolko B., Śliwińska E., Kaczmarek Z., 2003. Nuclear DNA content variation and species relationships in the genus Lupinus (Fabaceae). Ann Bot. 92 (3), 349-355.
  • Noffsinger S.L., van Santen E., 2005. Evaluation of Lupinus albus L. germplasm for the southeastern USA. Crop. Sci. 45, 1941-1950.
  • Phan H.T.T., Ellwood S.R., Adhikari K., Nelson M.N., Oliver R.P., 2007. The first genetic map of white lupin (Lupinus albus L.): Identification of QTLs for anthracnose resistance and flowering time, and a locus for alkaloid content. DNA Res. 14(2), 59-70.
  • Petterson D.S., 1998. Composition and food uses of lupins. W: Lupins as crop plants: biology, production, and utilization. J.S. Gladstones, C.A. Atkins, J. Hamblin (red.). CAB International Wallingford, UK, 353-384.
  • Pniewski T., Kapusta J., Płucienniczak A., 2006. Agrobacterium-mediated transformation of yellow lupin to generate callus tissue producing HBV surface antygen in a long-term culture. J. App. Gen. 47, 309-318.
  • Prusiński J., 2007. Postęp biologiczny w łubinie - rys historyczny i stan aktualny. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 522, 23-37.
  • Prusiński J., Wiatr K., 1999. Łubin w doświadczeniach w regionie kujawsko-pomorskim. Proc. Int. Conf. Lupin in Polish and European Agriculture. PTŁ Bydgoszcz, Przysiek, 71-81.
  • Przyborowski A.J., Packa D., Samborska-Ciania A., 1996. Prospects of obtaining hybrids plants as a result of interspecyfic crossing between Lupinus albus L., Lupinus mutabilis Sweet and Lupinus angustifolius L. Proc. 8th Int. Lupin Conf. Warszawa, 16-17 September 1996, 166-169.
  • Resta D., Boschin G., D'Agostina A., Arnoldi A., 2008. Quantification of quinolizidine alkaloids in lupin seeds, lupin-based ingredients and foods. W: Lupin for Health and Wealth. Proc. 12th Inter. Lupin Conf. Eds. J.A. Palta, J.B. Berger. Int. Lupin Ass., Canterbury, New Zealand, 533-535.
  • Rybiński W., Święcicki W., Nawrot Cz., Barzyk P., Starzycki M., Starzycka E., Wilczura M., 2014.
  • Zawartość alkaloidów i tłuszczu w nasionach oraz odporność na antraknozę w krajowej kolekcji łubinu białego. Mat konf. Łubin we współczesnym rolnictwie, Kudowa Zdrój, 8-10 września 2014, 112-113.
  • Sawicka-Sienkiewicz E.J., 1997. Hodowla łubinów w Polsce i na świecie. W: Lupin we współczesnym rolnictwie. Mat. konf. PTŁ 1, 37-58.
  • Sawicka-Sienkiewicz E., Galek R., Clements J.C., Wilson J., 2008. Difficulties with interspecific hybridisation in the genus Lupins. J.A. Palta, J.B. Berger (red.). Lupins for health and wealth. Proc. 12th Int. Lupin Conf., Freemantle, Western Australia, 135-139.
  • Sengbusch R., 1938. The breeding of sweet lupins. Herbage Rev. 6 (2), 2-9.
  • Sengbusch R., 1942. Süsslupinen und Öllupinen. Die Entstehungsgeschichte einiger neuen Kulturpflanzen. Landv. Jb. 91, 723-880.
  • Shield I.F., Scott T., Stevenson J., Leach E., Todd D., 2000. The causes of over-winter plant losses of autumn-sown white lupins (Lupinus albus) in different regions of the UK over three seasons. J. Agr. Sci. 135 (2) 173-183.
  • Smith P.M.C., Atkins C.A., 2008. Lupin. Chapter 11. W: Transgenic legume grains and forages. C. Kole, T.C. Hall (red.). John Wiley and Sons, West Sussex, UK. Vol. 3, 189-197.
  • Sweetingham M.W, Kingwell R., 2008. Lupins - reflections and future possibilities, W: Lupins for health and wealth. Proc. 12th Int. Lupin Conf. Freemantle. J.A. Palta and J.B. Berger (red.). Western Australia, 514-525.
  • Sweetingham M.W., Cowling W.A., Buirchell B.J., Henderson J., 1994. Resistance of Lupinus spp. to leaf and root diseases caused by Pleiochaeta setose. W: Advances in lupin research; Proc. 7th Inter. Lupin Conf., Lisbon, Portugal. J. Neves-Martins and M.L. Beriao da Costa (red.), 368-370.
  • Święcicki W.K., Buirchell B.J., Cowling W.A., 2000. Lupinus spp.: conserved resources, priorities for collection and future prospects. W: Linking research and marketing opportunities for pulses in the 21st century. Proc. 3rd Int. Food Legumes Research Conf. R. Knight (red.). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 635-644.
  • Williams W., Akhtar M.A., Faluyi M., 1980. Cross compatibility between European and American lupins species. Bot. J. Linn. Soc. 81, 225-232.
  • Wink M., Merino F., Kass E., 1999. Molecular evolution of lupins (Leguminosae: Lupinus).
  • W: Lupin, an ancient crop for the new millennium. Proc. of the 9th Inter. Lupin Conference, Klink/ Müritz, Germany, 20-24 June, 1999. Inter. Lupin Assoc. 2000, Canterbury, New Zealand, 278-286.
  • Wolko B., Clements J.C., Naganowska B., Nelson M.N., Yang H., 2011. Lupius. W: Wild Crop Relatives: Genomic and breeding resources. C. Kole (red.). Springer, Berlin - Heidelberg, 153-206.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikatory

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.agro-8f1394b8-b4e5-4ca8-b534-fb73270825c2
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.