Harmful entomofauna of vegetable crops occurring on fields in Poland, in 1861–2008

• Autorzy: Szwejda J.

Warianty tytułu

PL

Szkodliwa entomofauna występująca na uprawach roślin warzywnych w Polsce, w latach 1861–2008

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1861–2008, na 76 gatunków i odmian botanicznych warzyw uprawianych na terenie Polski, stwierdzono występowanie 334 gatunków notowanych jako szkodniki, należących do 8 rzędów owadów: prostoskrzydłych (Orthoptera) –1 gatunek, skorków (Dermaptera) – 1, przylżeńców (Thysanoptera) – 20, pluskwiaków (Hemiptera) – 64, chrząszczy (Coleoptera) – 111, błonkoskrzydłych (Hymenoptera) – 4, motyli (Lepidoptera) – 62 oraz muchówek (Diptera) – 71 gatunków. Spośród nich, 25 gatunków było już znanych w 19. wieku. Dominującymi gatunkami szkodników stwarzających stałe zagrożenie dla upraw były m.in.: wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lind.), zmienik lucernowiec (Lygus rugulipennis Popp.), mszyca burakowa (Aphis fabae Scop.), mszyca brzoskwiniowa [Myzus persicae (Sulz.)], chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi Gyll.), błyszczka jarzynówka [Autographa gamma (L.)], tantniś krzyżowiaczek [Plutella xylostella (L.)], połyśnica marchwianka [Chamaepsila rosae (Fabr.)], śmietka cebulanka [Delia antiqua (Meig.)], śmietka kapuściana [D. radicum (L.)] i szkodniki glebowe.

EN

In the years 1861–2008, on the field crops of 76 species and botanic varieties of vegetables cultivated in Poland, there were found 334 phytophagous taxons as pests belonging to 8 orders of insects: Orthoptera (1 specimen), Dermaptera (1), Thysanoptera (20), Hemiptera (64), Coleoptera (111), Hymenoptera (4), Lepidoptera (62), and Diptera (71 specimens). Between them, 25 specimens were known as pests of vegetables in XIX century in Poland. The dominant species posing a threat to plantations every year among others were: Onion thrips (Thrips tabaci Lind.), European turnished bug (Lygus rugulipennis Popp.), Bean aphid (Aphis fabae Scop.), Peach aphid [Myzus persicae (Sulz.)], Turnip ceutorhynchus (Ceutorhynchus napi Gyll.), Common silver Y moth [Autographa gamma (L.)], Damond back moth [Plutella xylostella (L.)], Carrot rust fly [Chamaepsila rosae (Fabr.)], Onion maggot [Delia antiqua (Meig.)], Cabbage root fly [D. radicum (L.)], and soil pests.

Słowa kluczowe

PL

warzywa; szkodniki roslin; wystepowanie; sklad gatunkowy; szkodliwosc; liczebnosc populacji; gatunki dominujace; ochrona roslin; insektycydy; lata 1861-2008

EN

vegetable; plant pest; pest occurrence; species composition; harmfulness; population number; dominant species; plant protection; insecticide; entomofauna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Progress in Plant Protection
• Rocznik: 2014
• Tom: 54
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.61-65,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szwejda J.

• Instytut Ogrodnictwa, ul.Konstytucji 3 Maja 1/3, 96-100 Skierniewice

Bibliografia

• Beiger M. 2001. Klucz do oznaczania owadów minujących roślin użytkowych, ozdobnych oraz chwastów polnych i ogrodowych. p. 195–531. W: „Diagnostyka szkodników roślin i ich wrogów naturalnych”. T. IV. Wyd. SGGW, Warszawa, 531 ss.
• Belke G. 1861. O owadach szkodliwych gospodarstwu wiejskiemu i o sposobach ustrzeżenia się od nich lub zmniejszenia ich liczby. Wyd. Jan Husarski, Żytomierz, 328 ss.
• Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.). 2004. Fauna Polski. Muzeum i Inst. Zoologii PAN (MIZ), Warszawa, T. 1, 599 ss.
• Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.). 2007. Fauna Polski. Muzeum i Inst. Zoologii PAN (MIZ), Warszawa, T. 2, 505 ss.
• Cichocka E. 1999. Jak rozpoznać mszyce na warzywach gruntowych. p. 106–136. W: „Diagnostyka szkodników roślin i ich wrogów naturalnych” (J. Boczek, red.). T. III. Wyd. SGGW, Warszawa, 351 ss.
• Dąbrowski Z.T. 2005. Metodyka badań nad niezamierzonymi efektami oddziaływania odmian transgenicznych tolerujących herbicydy na faunę agrocenoz. [Methodology used in the unintended effects of herbicide-tolerant cultivars on invertabrate fauna]. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 45 (1): 82–90.
• Dąbrowski Z.T., Górecka J. 2006. Metodyka oceny ryzyka uprawy odmian zmodyfikowanych genetycznie odpornych na szkodniki. [Methodology of risk assessment of transgenic crops ex pressing insecticidal toxins]. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 46 (1): 180–186.
• Kuntze R. 1936. Krytyczny przegląd szkodników z rzędu chrząszczy, zarejestrowanych w Polsce w latach 1919–1933. Rocz. Ochr. Roślin 3 (2): 1–116.
• Lipa J.J., Zych A. (red.). 1994. Kwarantannowe agrofagi Europy. Inspektorat Kwarantanny Roślin, Warszawa, 1069 ss.
• Napiórkowska-Kowalik J. 1996. Sówkowate (Lepidoptera, Noctuidae) i ich parazytoidy w agrocenozach rejonu Lublina. Rozprawa habilitacyjna. Wyd. AR, Lublin 194, 93 ss.
• Nawrot J. 2008. Leksykon owadów. Inst. Ochr. Roślin – PIB, Poznań, 551 ss.
• Obarski J. 1962. Chowacze – Ceuthorrhynchus Germ. (Coleoptera, Curculionidae) występujące w Polsce na roślinach krzyżowych. Prace Nauk. Inst. Ochr. Roślin 4 (2): 29–138.
• Ruszkowski J.W. 1933. Wyniki badań nad szkodliwą fauną Polski na podstawie materiałów z lat 1919–1930. Rocz. Ochr. Roślin, cz. B, 1 (1–2): 1–567.
• Ruszkowski J., Prüffer J., Krasucki A., Minkiewicz S., Keler S., Strawiński K., Pronin J. 1935. Wyniki badań nad szkodliwą fauną Polski. Rocz. Nauk. Rol., cz. B: Szkodniki roślin 2 (2–3): 1–224.
• Szwejda J. 1980. Diptera occurring on Brussels sprouts. Pol. Pismo Entomol. 50: 569–597.
• Szwejda J. 2003. Diptera occurring on vegetable crops. Integrated control in field crops. IOBC/WPRS Bull. 26 (3): 113–119.
• Szwejda J. 2004. Przegląd szkodników i ich wrogów naturalnych aktualnie występujących na warzywach kapustowatych w Polsce. Nowości Warzywnicze 39: 97–104.
• Twardowski T. 2005. Legislacja GMO a rozwój agrobiotechnologii. Ochrona Roślin 2: 18–20.
• Walczak F., Jakubowska M., Banaszak H. 2004. Rolnice – gospodarczo ważne szkodniki roślin uprawnych w Polsce. [Cutworms (Noctuidae) – major important pests of cultivated plants in Poland]. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 44 (1): 486–495.
• Zawirska I. 1994. Wciornastki – Thysanoptera. s. 145–174. W: „Diagnostyka szkodników roślin i ich wrogów naturalnych” (J. Boczek, red.). Wyd. SGGW, Warszawa, 328 ss.