Obce gatunki drzew miarą przekształcenia przyrody Kampinoskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Otreba A. , Ferchmin M.

Warianty tytułu

EN

Alien tree species as indicators of environmental transformation in Kampinoski National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Występowanie obcych gatunków drzew jest wskaźnikiem stopnia antropogenicznych przemian szaty roślinnej. Liczba obcych taksonów drzew (40) stwierdzonych w stanie dzikim na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego i otuliny przewyższa liczbę rodzimych (33). Blisko połowa stwierdzonych obcych gatunków drzew (18) występuje licznie lub masowo. Za inwazyjne uznano 4 gatunki: czeremchę amerykańską Padus serotina (Ehrh.) Borkh., klon jesionolistny Acer negundo L., dąb czerwony Quercus rubra L., robinię akacjową Robinia pseudoacacia L. W aktualnym planie urządzania lasu obce gatunki drzew (12) występujące w drzewostanie, podszycie lub podroście zostały stwierdzone w 13% wydzieleń, zajmujących łącznie powierzchnię 5 tys. ha (19% powierzchni leśnej). Do najliczniejszych należą wymienione wyżej gatunki inwazyjne oraz sosna Banksa Pinus banksiana Lamb. i sosna smołowa Pinus rigida Mill. Tak liczne występowanie obcych gatunków drzew w Kampinoskim Parku Narodowym świadczy o znacznych przekształceniach antropogenicznych przyrody i jest przejawem degeneracji fitocenoz leśnych.

EN

Anthropogenic transformation of vegetation cover is indicated by the presence of alien tree species. It is estimated that within Kampinoski National Park the number of alien tree taxons (40) found in the wild is by far greater than nativ ones (33). Nearly half (18) of mentioned above alien species can be found growing in large or even great numbers. Out of the lot, four species are regarded as invasive: Padus serotina (Ehrh.) Borkh., Acer negundo L., Quercus rubra L., Robinia pseudoacacia L. Present forest taxation confirms that 12 alien tree species in stand and shrub layer can be found in 13% of forest unts, covering 5 000 ha which is 19% of the whole forest territory. The most numerous of them are invasive species mentioned above as well as Pinus banksiana Lamb. and Pinus rigida Mill.

Słowa kluczowe

PL

parki narodowe; Kampinoski Park Narodowy; szata roslinna; przeksztalcenia srodowiska; zmiany antropogeniczne; bioindykatory; rosliny; gatunki obce; gatunki inwazyjne; czeremcha amerykanska; Prunus serotina; klon jesionolistny; Acer negundo; dab czerwony; Quercus rubra; robinia akacjowa; Robinia pseudoacacia; wystepowanie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2007
• Tom: 09
• Numer: 2-3[16] cz.1
• Opis fizyczny: s.234-244,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Otreba A.

• Kampinoski Park Narodowy

autor

Ferchmin M.

Bibliografia

• Adamowski W., Dvorak L., Ramanjuk I. 2002. Atlas of alien woody species of the Białowieża Primeval Forest. Phytocoenosis Vol. 14 (N.S.) Suppl. Cartographiae Geobotanicae 14. Warszawa-Białowieża.
• Cichocki W., Danielewicz W. 1993. Obce taksony dendroflory a ochrona przyrody w Tatrach. W: W. Cichocki, red. Ochrona Tatr w obliczu zagrożeń. Wydawnictwo Muzeum Tatrzańskiego, Zakopane: 75–83.
• Danielewicz W. 1993. Występowanie drzew i krzewów obcego pochodzenia jako problem ochrony przyrody w rezerwatach i parkach narodowych. Prz. Przyr. t. 4, 3: 25–32.
• Danielewicz W. 1994. Rozsiedlenie czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina Ehrh.) na terenie Nadlesnictwa Doświadczalnego Zielonka. Pr. Kom. Nauk Roln. Leśn. 78: 35–42.
• Danielewicz W., Maliński T. 1997. Drzewa i krzewy obcego pochodzenia w lasach Wielkopolskiego Parku Narodowego. Roczn. Dendr. t. 45: 65–81.
• Ferchmin M. 1979. Rola drzew i krzewów w zbiorowiskach leśnych Puszczy Kampinoskiej. The significance of trees and shrubs in forest communities of Kampinos Forest. Summ. Roczn. Dendr. t. 32: 53–67.
• Godefroid S., Phartyal S. S., Weyembergh G., Koedam N. 2005. Ecological factors controlling the abundance of non-native invasive black cherry (Prunus serotina) in deciduous forest understory in Belgium. Forest ecology and Management. 210: 91–15.
• Heymanowski K. 1966. Dzieje Puszczy Kampinoskiej do połowy XIX wieku. Istorija Kampinosskoj Puščy do połoviny XIX vieka. Sod. History of Kampinos Forest until the half XIXth century. Summ. Sylwan t. 110, 2: 1–15.
• Heymanowski K. 1975. Materiały do odtworzenia naturalnego składu gatunkowego drzewostanów Kampinoskiego Parku Narodowego. Matieriały dla vosstanovlenija jestiestviennovo sostava nasażdienij Kampinosskovo Nacionalnovo Parka. Kr. sod. Materials for the reconstruction of the natural composition of forest stand at the Kampinos National Park. Summ. Sylwan t. 119, 3: 37–51.
• Kirpluk I. 2003. Antropofity siedlisk ruderalnych wsi puszczańskich Kampinoskiego Parku Narodowego. W: Kampinoski Park Narodowy, tom I. KPN Izabelin: 275–284.
• Kobendza R. 1930. Stosunki Fitosocjologiczne Puszczy Kampinoskiej. Les Rapports Phytosociologiques dans l’ancienne grande Forêt de Kampinos. Rés. Planta Pol. TNW. t. 2: 200.
• Kołecka A. 2005. Powierzchnia Parku. W: Kronika Kampinoskiego Parku Narodowgo, tom 40, maszyn. Bibl. KPN: 1–3.
• Kotowska J. 2003. Zbiorowiska roślinne terenów wiejskich i gruntów porolnych. W: Kampinoski Park Narodowy, tom I. KPN Izabelin: 361–394.
• Lenartowicz W., Markowski M. 2004. Wykupy gruntów w Kampinoskim Parku Narodowym. W: Kampinoski Park Narodowy, tom II. KPN Izabelin: 77–86.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and Pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Inst. Bot. PAN, Kraków.
• Olaczek R. 1974. Kierunki degeneracji fitocenoz leśnych i metody ich badania. Phytocoenosis 3, 3/4: 179–190.
• Plan Ochrony Ekosystemów Leśnych KPN na okres 01.01.2002 r.–31.12.2021 r. BULiGL w Warszawie, maszyn. KPN.
• Plan Gospodarczy Prowizorycznego Urządzenia na okres 1947/48 r.- 1956/57 r. Nadleśnictwa Państwowego Laski. 1947. Maszyn. Bibl. KPN.
• Richardson D.M., Pysek P., Rejmanek M., Barbour M.G., Panetta F.D., West C. J. 2000. Naturalization and invasion of alien plants: concepts and definitions. Diversity and Distributions (2000) 6: 93–107.
• Szpanów M. 1939. Plan gospodarstwa leśnego dla lasów dóbr Łazy gminy Łazy pow. Sochaczewskiego, woj. Warszawskiego na okres gospodarczy 1935/36 – 1944/45, maszyn.+ mapa d-stanowa 1:5000. Bibl. KPN.
• Tumiłowicz J. 1968. Ocena wyników wprowadzania niektórych obcych gatunków drzew w lasach Krainy Mazursko-Podlaskiej, cz.II. Roczn. Dendr. t. 22: 95–147.
• Vanderhoeven S., Dassoniville N., Meerts P. 2005. Increased topsoil mineral nutrient concentrations under exotic invasive plants in Belgium. Plant and Soil 275: 169–179.
• Wolak J. 1967. Inwentaryzacja fitosocjologiczna Kampinoskiego Parku Narodowego – zespoły leśne. cz. I: klucz do kartowania roślinności, maszyn. Bibl. KPN.