Gatunki synantropijne we florze roślin naczyniowych torfowisk wysokich i przejściowych Pojezierza i Pobrzeża Kaszubskiego (Polska Północna)

• Autorzy: Sadowska A.

Warianty tytułu

EN

Synanthropic species in the vascular plant flora of peat bogs and transition mires in the Kashubian Lakeland and Kashubian Coastal Region of northern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the study was to determine the degree of the enrichment of the flora of peat bogs and transition mires in anthropophytes and apophytes. The study included the flora of 87 bogs and mires in the Kashubian Lakeland and Kashubian Coastal Region. 149 species of synanthropic plants were found, most of which were found at a single site. Apophytes represented nearly half of the total number of synanthropic species. Archeophytes were the most numerous anthropophytes. Most of the species locations were noted in the most disturbed parts of mires: rural roads, eutrophic lags and sites with allochtonic substrate. A few species such as Quercus rubra, Picea abies and Larix decidua prefer seminatural habitats. CCA analysis revealed that the degree of synanthropization is positively correlated with the area of a mire, the roads crossing the mire, signs of peat exploitation, and the presence of nearby meadows or pastures. It was negatively correlated with the presence of nearby forests.

Słowa kluczowe

PL

Polska Polnocna; Pojezierze Kaszubskie; Pobrzeze Kaszubskie; torfowiska przejsciowe; torfowiska wysokie; rosliny naczyniowe; flora; gatunki synantropijne; wykaz gatunkow

EN

Northern Poland; Kaszuby Lakeland; transitional peatland; raised peat bog; vascular plant; flora; synanthropic plant; species list

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Botanica Silesiaca
• Rocznik: 2011
• Tom: 07
• Opis fizyczny: s.79-95,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sadowska A.

• Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Al.Legionów 9, 80-441 Gdańsk

Bibliografia

• AUGUSTOWSKI B. 1969. Środowisko geograficzne województwa gdańskiego w zarysie. - WSP, Gdańsk, 107 ss.
• AUGUSTOWSKI B. 1974. Rzeźba terenu. - W: Moniak J. (red.), Studium geograficzno- przyrodnicze i ekonomiczne województwa gdańskiego. - GTN, Wydz. III Nauk Mat. Przyr., Gdańsk, s. 37-90.
• AUGUSTOWSKI B., SYLWESTRZAK J. 1979. Zarys budowy geologicznej i rzeźba terenu. - W: Augustowski B. (red.), Pojezierze Kaszubskie. - GTN, Gdańsk, s. 49-71.
• BRAUN M., ZBLEWSKI R., PAWLACZYK P. 2009. Żurawina wielkoowocowa - Oxycoccus macrocarpos (Aiton) Pursh. - W: Dajdok Z., Pawlaczyk P. (red.), Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. - Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin, s. 114-118.
• BUDYŚ (SADOWSKA) A. 2005. Antropogeniczne przemiany flory roślin naczyniowych torfowisk w strefie przymorskiej na przykładzie wschodniej części Pobrzeża Kaszubskiego. - Katedra Taksonomii Roślin i ochrony Przyrody, uniwersytet Gdański, Gdańsk. Mscr. pracy doktorskiej.
• BUDYŚ (SADOWSKA) A. 2006. Antropofityzacja flory roślin naczyniowych siedlisk torfowych w strefie przymorskiej na przykładzie wschodniej części Pobrzeża Kaszubskiego. - Acta Bot. Cassub. 6: 121-130.
• BUDYŚ (SADOWSKA) A. 2008. The synanthropisation of vascular plant flora of mires in the coastal zone (Kashubian Coastal Region, N Poland) - range, reasons for, and spatial characteristics. - Monogr. Bot. 98: 1-55.
• CLELAND E. E, SMITH M. D., ANDELMAN S. J., BOWLES C., CARNEY K. M., HORNER- DEVINE M. C., DRAKE J. M., EMERY S. M., GRAMLING J. M., VANDERMAST D. B. 2004. invasion in space and time: non-native species richness and relative abundance respond to interannual variation in productivity and diversity. - Ecology Letters 7: 947-957.
• DIERSSEN, K. 1992. Peatland vegetation and the impact of Man. - W: Bragg O. M., Hulme P. D., Ingram H. A. P., Robertson R. A. (red.), Peatland Ecosystems and Man: An Impact Assessment. - Dep. of Biol. Sc., University of Dundee & IPS, Dundee-Jyvaskyla, s. 67-93.
• DRWAL J. 1979. Charakterystyka hydrograficzna. - W: Augustowski B. (red.), Pojezierze Kaszubskie. - GTN, Gdańsk, s. 121-138.
• FALIŃSKI, J. B. 1972. Synantropizacja szaty roślinnej - próba określenia istoty procesu i głównych kierunków badań. - Phytocoenosis 1(3): 157-170.
• GDANIEC M. 2007. Różnorodność florystyczna kompleksu mokradeł w okolicy Starej Kiszewy. - Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdańsk. Mscr. pracy magisterskiej.
• Gos K. 1986. Stan zachowania wybranych torfowisk mszarnych w północno- zachodniej części Pojezierza Kaszubskiego ze szczególnym uwzględnieniem bryoflory. - Katedra Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdynia. Mscr. pracy magisterskiej.
• GRZEMPA M. 1986. Szata roślinna wybranych torfowisk między Wdzydzami Kiszewskimi a Gołubiem (S cz. Pojezierza Kaszubskiego). - Katedra Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdynia. Mscr. pracy magisterskiej.
• HERBICHOWA, M. 1976. Zanikanie gatunków na przykładzie atlantyckich torfowisk Pobrzeża Kaszubskiego. - Phytocoenosis 5(3-4): 247-254.
• HERBICHOWA M., PAWLACZYK P., STAŃKO R. 2007. Conservation of Baltic raised bogs in Pomerania, Poland. Experience and Results of the LIFE04NAT/ PL00028PLBALTBOGS Project. - Wyd. Klubu Przyrodnikow, Świebodzin, 147 ss. JĄKALSKA M. 1983. Szata roślinna torfowisk w krajobrazie rolniczym okolic Miechucina na Pojezierzu Kaszubskim. - Katedra Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdynia. Mscr. pracy magisterskiej.
• JASIŃSKA-ŁUKASZEWICZ E. 1976. Flora i zespoły roślinne wybranych torfowisk południowej części Pojezierza Kaszubskiego. - Katedra Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdynia. Mscr. pracy magisterskiej.
• JASNOWSKA, J., JASNOWSKI, M. 1977. Zagrożone gatunki flory torfowisk. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 33(4): 5-14.
• JASNOWSKI M. 1972. Rozmiary i kierunki przekształceń szaty roślinnej torfowisk. - Phytocoenosis 1(3): 193-209.
• JASNOWSKI M. 1975. Torfowiska i tereny bagienne w Polsce. - W: Kac N. J. (red.), Bagna kuli ziemskiej. - PWN, Warszawa, s. 356-390.
• KORNAŚ J. 1981. Oddziaływanie człowieka na florę: mechanizmy i konsekwencje. - Wiad. Bot. 25(3): 165-182.
• KOWALCZYK M. 1989. Flora naczyniowa wybranych torfowisk Pojezierza Kaszubskiego. - Katedra Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdynia. Mscr. pracy magisterskiej.
• KSINIEWICZ M., SOBIESZEK M., ZAREMBA K. 2007. Szata roślinna rezerwatów Staniszewskie Błoto, Leśne Oczko, Kurze Grzędy, Jeziorko Turzycowe na Pojezierzu Kaszubskim. - Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdańsk. Mscr. pracy magisterskiej.
• KWIECIEŃ K. 1979. Warunki klimatyczne. - W: Augustowski B. (red.), Pojezierze Kaszubskie. - GTN, Gdańsk, s. 95-120.
• KWIECIEŃ K., TARANOWSKA S. 1974. Warunki klimatyczne. - W: Moniak J. (red.), Studium geograficzno-przyrodnicze i ekonomiczne województwa gdańskiego. - GTN, Gdańsk, s. 91-143.
• MATUSZKIEWICZ W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. - Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 537 ss.
• PAWLACZYK P. 2009. Torfowiska w obliczu zagrożeń powodowanych przez rozwój obcych gatunków inwazyjnych. - W: Dajdok Z., Pawlaczyk P. (red.), Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. - Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin, s. 19-20.
• RAUNKIAER C. 1905. Types biologiques pour la geographie botanique. - Overs.Kongel. Dske Vidensk. Selsk. Forh. Medlemmers Arbeider 1905(5): 347-437. ROSE M., HERMANUTZ L. 2004. Are boreal ecosystems susceptible to alien plant invasion? Evidence from protected areas. - Oecologia 139: 467-477.
• SADOWSKA A. 2011a. The vascular plant flora of peatlands submitted to anthropic pressure in the Równina Błot Przymorskich microregion and the Płutnica river valley (the Pobrzeże Kaszubskie region, N Poland). Flora roślin naczyniowych siedlisk torfowych Równiny Błot Przymorskich i Pradoliny Płutnicy (Pobrzeże Kaszubskie, Polska Północna) w warunkach antropopresji. - Acta Bot. Cassub., Monogr. 4: 1-166.
• SADOWSKA A. 2011b. Flora roślin naczyniowych. - W: Herbichowa M., Herbich J. (red.), Przyroda rezerwatów Łebskie Bagno i Czarne Bagno. - Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 49-79
• SIEMION D. 1991. Szata roślinna wybranych torfowisk wysokich i przejściowych w północno-wschodniej części Pojezierza Kaszubskiego. - Katedra Ekologii Roślin i ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdynia. Mscr. pracy magisterskiej.
• SŁONIMSKA S. 2003. Flora roślin naczyniowych torfowisk w północno-zachodniej części Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. - Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański, Gdańsk. Mscr. pracy magisterskiej.
• TER BRAAK, C. J. F., ŚMILAUER, P. 2002. CANOCO Reference manual and CanoDraw for Windows User’s guide: Software for Canonical Community Ordination (version 4.5). - Microcomputer Power, Ithaca, New York, 500 ss.
• TOKARSKA-GUZIK B. 2005. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland. - Prace Nauk. Uniw. Śląskiego 2372, Katowice, s. 1-192.
• TOMASSEN H. B. M., SMOLDERS A. J. P, LIMPENS J., LAMERS L. P. M., ROELOFS J. G. M. 2004. Expansion of invasive species on ombrotrophic bogs: desiccation or high N deposition? - J. Appl. Ecol. 41: 139-150.
• ZAJĄC A., ZAJĄC M., 1975. Lista archeofitów występujących w Polsce. - Zesz. Nauk. Uniw. Jagiellońskiego, Prace Bot. 3: 7-16.
• ZARZYCKI K, TRZCIŃSKA-TACIK H., RÓŻAŃSKI W., SZELĄG Z., WOŁEK J., KORZENIAK U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. - W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 183 ss.