Thermic weather types in Hel and atmospheric circulation types

• Autorzy: Baranowski D. , Kirschenstein

Warianty tytułu

PL

Termiczne typy pogody w Helu a typy cyrkulacji atmosferycznej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The main purpose of the article is the analysis of the relations between thermic weather types in Hel and types of circulation from Osuchowska-Klein’s classification (1978). Thermic types have been constructed on the basis of A. Woś’s classification of weather types (1993). As a result, in the study eleven thermic types have been distinguished and grouped into three categories of weather: warm, transitory and frosty. Detailed analysis has revealed that the frequency of thermic weather types in particular types of circulation is determined by the character of circulation (cyclonic/anticyclonic) as well as by its direction. The most numerous types of circulation over Poland: E (north-eastern anticyclonic) and CB (north-western cyclonic) most often are accompanied by warm and transitory weather. In Hel the warm weather group is conditioned mainly by the circulation types associated with the advection of the air from the West or South; transitory and frosty groups are related to the types of circulation conditioning the airflow from the northern or eastern sector.

PL

Zasadniczym celem pracy było określenie częstości występowania w Helu termicznych typów pogody (w latach 1976-1995), w zależności od typu cyrkulacji atmosferycznej (według klasyfikacji B. Osuchowskiej-Klein 1978). Termiczne typy pogody wyróżniono na podstawie klasyfikacji zaproponowanej przez A.Wosia (1993), opartej na dobowych warunkach pogodowych. W niniejszym opracowaniu jedynym kryterium grupowania pogody w klasy były charakterystyki termiczne z tej klasyfikacji. Biorąc pod uwagę dobowe wartości temperatur ekstremalnych (tmax, tmin), wyróżniono trzy podstawowe grupy pogód: ciepłe, przejściowe oraz mroźne, które w zależności od wartości średniej dobowej temperatury powietrza podzielono na 11 termicznych typów pogody. W opracowaniu, w pierwszej kolejności określono typy decydujące o charakterze cyrkulacji nad obszarem Polski, a następnie przeanalizowano towarzyszące im termiczne typy pogody w półroczu chłodnym (X-III), ciepłym (IV-IX) oraz w skali roku. Uzyskane wyniki pozwalają na wysnucie następujących wniosków. Cyrkulacja atmosferyczna w dużej mierze determinuje częstość występowania termicznych typów pogody w Helu, przy czym rola kierunku adwekcji mas powietrza jest większa niż charakter (cyklonalny/antycyklonalny) układu barycznego. Występowaniu pogód ciepłych sprzyja większa frekwencja typów cyrkulacji charakteryzujących się napływem powietrza z sektora południowego i zachodniego. Pogody przejściowe i mroźne towarzyszą najczęściej typom cyrkulacji sprowadzającym do Polski powietrze z północy lub ze wschodu. Najliczniej reprezentowanym typem pogody jest pogoda umiarkowanie ciepła, która pojawia się najczęściej późną wiosną i jesienią (z maksimum w październiku) przy najmniejszej częstości w lutym. Do grupy typów o dużej frekwencji należy ponadto: pogoda bardzo ciepła – notowana wyłącznie od kwietnia do października oraz pogoda chłodna – występująca od października do maja. W półroczu chłodnym występuje większe zróżnicowanie termicznych typów pogody w zależności od typu cyrkulacji atmosferycznej.

Słowa kluczowe

EN

thermic weather type; weather type; Hel resort; atmospheric circulation; circulation type; Poland; annual number

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2009
• Tom: 13 part I
• Opis fizyczny: p.99-107,ref.

Twórcy

autor

Baranowski D.

• Institute of Geography, Pomeranian Academy, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

autor

Kirschenstein

Bibliografia

• Baranowski D., 2008. Cechy dynamiczne klimatu Polski i ich wpływ na pole temperatury. (Dynamic features of the Polish climate and their influence on the air temperature field distribution). AP, Słupsk, (in Polish).
• Baranowski D., Ewert A., 1997. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej 1991-1995. (The catalogue of the atmospheric circulation types). Institute of Geography, AP, Słupsk, tapescript, (in Polish).
• Barnston A.D., Livezey R.E., 1987. Classification, seasonality and persistence of lowfrequency atmospheric circulation patterns. Int. J. Climatol., 15, 1083-1126.
• Dmitriev A.A., 2000. Dynamics of atmospheric processes over the Russian Arctic seas. Gidrometeoizdat, Sankt Petersburg.
• Girs A.A., 1971. Many-years fluctuations of atmospheric circulation and long-term hydrometeorological forecasts. Gidrometeoizdat, Leningrad.
• Kożuchowski K., 1989. Makrotypy ogólnej cyrkulacji atmosfery a temperatura powietrza w Polsce. (Macrotypes of atmospheric circulation and air temperature in Poland). Przegl. Geod., 34, 4, (in Polish).
• Lamb H.H., 1972. British Isles weather types and a register of the daily sequence of circulation pattern 1861-1971, Geophys. Mem., 116, 85.
• Muller R.A., 1977. A synoptic climatology for environmental baseline analysis. J. Apel. Meteorol., 16, 20-33.
• Niedźwiedź T., 1981. Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu w dorzeczu górnej Wisły. (Synoptic situations and their influence on the distribution of particular climatic elements in the Upper Vistula basin). Rozpr. Habil. UJ, 58, (in Polish).
• Niedźwiedź T., 1983. The method of a synoptic-complex characterization of the climate presented upon the example of the Upper Vistula basin, Scientific magazines of the Jagiellonian University, Geographic Dissertations, 57, 17-39.
• Osuchowska-Klein B., 1978. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej. (The catalogue of the atmospheric circulation types). WKiŁ, Warszawa, (in Polish).
• Osuchowska-Klein B., 1991. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej – 1976-1990. (The catalogue of the atmospheric circulation types – 1976-1990). IMGW, Warszawa, (in Polish).
• Péczely Gy., 1957. Grosswetterlagen in Ungarn. (Macrosynoptis types for Hungary). Kleinere Verlöff. Zentralanst. Meteorol. Budapest, 30, (in German).
• Thompson D.W.J., Wallace J.M., 1998. The Arctic Oscillation signature in the wintertime geopotential height and temperature fields, Geophys. Res. Lett., 25, 1297-1300.
• Vangengeim G., 1952. Principles of the macro-circulational method of long-term meteorological forecasts for the Arctic, Trudy AANII, 34, 11-66.
• Wibig J., 1999, Precipitation in Europe in relation to circulation patterns at the 500 hPa level, Int. J. Climatol., 19, 253-269.
• Woś A., 1993. Regiony klimatyczne Polski w świetle częstości występowania różnych typów pogody. (The climatic regions of Poland in relation to the frequency of different weather types). Zesz. Inst. Geogr. i Przestrz. Zagosp. PAN, 20, (in Polish).