New data on dragonflies (Odonata) of northeasternmost Bulgaria

• Autorzy: Daraz B.

Warianty tytułu

PL

Nowe dane o ważkach (Odonata) północno-wschodniej Bułgarii

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

PL

Podczas letniego pobytu na pol nocnowschodnim wybrzeżu Buł garii, w dniach od 2 do 12 lipca 2008sr., odwiedzono 12 stanowisk celem zapoznania się z lokalną odonatofauną. Badaniami objęto obszar pomiędzy granicą Rumunii i rzeką Kamczija, a przede wszyst kim okolice miejscowości: Shabla, Kavarna, Balchik i Dobrich. W pół nocnej części przeważają cieki okresowe. Dlatego badaniami objęto tam głównie pas przymorski z woda mi stałymi, zarówno płynącymi, jak i stojącymi. W południowej części badanego obszaru sieć stałych wód płynących jest gęstsza i obecna tak że w głębi lądu. Stwierdzono 24 gatunki ważek spośród 68 znanych dotąd w Bułgarii, co stanowi 35% bułgarskiej odonato fauny. Do najbardziej interesujących należą stwierdzenia: Cordulegaster insignis, Cordulegaster picta i Lestes macrostigma, a w drugiej kolejności: dane dotyczące Caliaeschna microstigma. C. insignis znany był dotąd w Bułgarii z 13 publikowanych i kilku ostatnio znalezionych, niepublikowa nych stanowisk. Jego występowanie ogranicza się praktycznie do wschod niej części kraju i jego północnego skraju wzdłuż Dunaju. Dwa nowe stanowiska częściowo wypełniły lukę w północno-wschodniej części kraju, sugerując bardziej rozległy i bardziej ciągły zasięg gatunku we wschodniej Bułgarii. Zasięg C. picta w Bułgarii obejmuje głównie wąski pas wzdłuż wybrzeży Morza Czarnego. Cztery stwierdzone przez autora stanowiska nieco poszerzyły znany zasięg w jego północnej części, w dorzeczu rzeki Batova. Stanowiska te są obecnie najbar dziej na północ wysuniętymi stanowiskami w całym zasięgu gatunku. C. picta znale- ziony został w większości w małych, szyb ko płynących strumieniach o kamienistym dnie, całkowicie lub w dużej części zacie nionych. Obserwowano liczne patrolują ce samce (często w dużym zagęszczeniu) oraz samice znoszące jaja na piaszczystych przybrzeżnych płyciznach. Larwy znaj dowano pomiędzy kamieniami, a wylinki wśród korzeni i zeschniętej roślinności na obrzeżach cieków. Dotychczas opublikowano z Bułgarii cztery stanowiska L. macrostigma. Stanowi sko piąte, podane w tej pracy, było wpraw dzie, jak się okazało, znane od 20061r., jednak nie zostało wcześniej opublikowane. Stanowisko to ma podobne przybrzeżne po łożenie jak trzy stanowiska w rejonie Zatoki Burgaskiej, leży jednak zdecydowanie da lej w kierunku północnym. Bardzo duża li czebność lokalnej populacji, szacowana na ponad 10 tys. osobników, jest rezultatem op tymalnych warunków siedliskowych: małej głębokości i wysokiej temperatury wody, jej zasolenia oraz ob!tej obecności szuwarów Bolboschoenus maritimus i Scirpus sp. C. microstigma była stwierdzana w Buł garii w południowej, centralnej i wschodniej części kraju. Na wschodzie znana była z wy brzeży Morza Czarnego aż do Kawarny. Ba dania autora przyniosły 6 stanowisk gatunku, w tym jedno zlokalizowane 25 km na pół nocny-wschód od Kawarny. To ostatnie jest obecnie najbardziej na północ wysuniętym stanowiskiem C. microstigma we wschod nich Bałkanach. Dwa spośród stwierdzonych gatunków L. macrostigma i C. ornatum należą do gatunków krytycznych w Europie. Cztery gatunki zostały zaproponowane do Czerwo- nej listy ważek Bułgarii: C. insignis (CR), L. macrostigma (CR), C. microstigma (VU), C. picta (VU). Nowe stwierdzenia w połącze niu z danymi literaturowymi zdają się jed nak wskazywać, że powyższe gatunki nie są zagrożone w Bułgarii aż w takim stopniu.

Słowa kluczowe

EN

dragonfly; Odonata; locality; new data; species list; North-Eastern Bulgaria; Bulgaria

• Wydawca: -
• Czasopismo: Odonatrix. Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: 05
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.55-64,fig.,ref.,

Twórcy

autor

Daraz B.

• Kościelna Str.41, 35-505 Rzeszów

Bibliografia

• BESCHOVSKI V., MARINOV M. 2007: Fauna, ecology, and zoogeography of dragon"ies (Insecta: Odonata) in Bulgaria. [In:] FET V. & POPOV A. (eds), Biogeography and ecology of Bulgaria. Springer Netherlands: 199–231.
• BOUDOT J.-P., KALKMAN V.J., AZPILICUETA AMORÍN M., BOGDANOVIĆ T., CORDERO RIVERA A., DEGABRIELE G., DOMMANGET J.-L., FERREIRA S., GARRIGÓS B., JOVIĆ M., KOTARAC M., LOPAULW., MARINOV M., MIHOKOVIĆ N., RISERVATO E., SAMRAOUI B. & SCHNEIDER W. 2009: Atlas of the Odonata of the Mediterranean and North Africa. Libellula, Suppl. 9: 1–256.
• DIJKSTRA K.-D.B. 2006a: Caliaeschna microstigma (SCHNEIDER, 1845) Eastern Spectre. [In:] DIJKSTRA K.-D.B. (ed.), LEWINGTON R., Field guide to the dragon"ies of Britain and Europe including western Turkey and north-western Africa. British Wildlife Publishing, Milton on Stour: 178–179.
• DIJKSTRA K.-D.B. 2006b: Lestes macrostigma (EVERSMANN, 1836) Dark Spreadwing. [In:]
• DIJKSTRA K.-D.B. (ed.), LEWINGTON R., Field guide to the dragonfies of Britain and Europe including western Turkey and north-western Africa British Wildlife Publishing, Milton on Stour: 83. DIJKSTRA K.-D.B. (ed.), LEWINGTON R. 2006: Field Guide to the dragonfies of Britain and Europe including western Turkey and north-western Africa. British Wildlife Publishing, Milton on Stour. 320 pp.
• JÖDICKE R. 1997: Die Binsenjungfern und Winter- libellen Europas. Lestidae. Westarp Wissens- chaften, Magdeburg. 277 pp.
• MARINOV M. 2000: An atypical Caliaeschna microstigma (SCHNEIDER) habitat in Bulgaria (Ani- soptera: Aeshnidae). Notulae Odonatologicae, 5(6): 83.
• MARINOV M. 2007. Odonata of the Western Rhodopes, with special reference to the wetlands North of the town of Smolyan, South Bulgaria. Notulae Odonatologicae, 6 (9): 97–108.
• MARINOV M., GREBE B., KUTSAROV Y. 2007: Cordulegaster insignis (SCHNEIDER, 1945) in Bul- garia with notes on its biology and ecology. [in:] TYAGI B. K. (Ed.), Odonata: Biology of Dragon"ies. Scienti!c Publishers, Jodhpur (In- dia): 51–61.
• van PELT G. J. 2006: Cordulegastridae, Cordulegaster Leach, 1815 Goldenrings. [In:] DIJKSTRA K.-D.B. (ed.), LEWINGTON R., Field guide to the dragon"ies of Britain and Europe inclu- ding western Turkey and north-western Africa. British Wildlife Publishing, Milton on Stour: 210–221.
• Red list of the Species the Dragon"ies of Bulgaria, .
• SAHLÉN G., BERNARD R., CORDERO RIVERA A., KETELAAR R., SUHLING F. 2004: Critical species of Odonata in Europe. [In:] CLAUSNITZER V., JÖDICKE R. (eds): Guardians of the watershed. Global status of dragon"ies:critical species, threat and conservation. International Journal of Odonatology, 7(2): 385–398.