Wpływ wypalenia runi trawiastej na skład gatunkowy i wybrane elementy siedliskowe

• Autorzy: Zarzycki J. , Bedla D.

Warianty tytułu

EN

Impact of burnout sward grass on the species composition and selected habitat parameters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wiosenne wypalanie roślinności łąk i nieużytków co roku stanowi duży problem związany z zagrożeniem pożarowym. Podkreśla się także niekorzystne oddziaływanie tego zjawiska na ekosystem. W doświadczeniu polowym zlokalizowanym w miejscowości Prandocin badano wpływ kontrolowanego wypalenia runi powstałej z wysianej mieszanki łąkowej na wybrane elementy siedliskowe i skład gatunkowy roślinności. Porównano także oddziaływanie ognia z wpływem koszenia, koszenia i usuwania biomasy oraz brakiem koszenia. Podczas wypalania najwyższe maksymalne temperatury (600 C°) odnotowano na wysokości 15 cm, to jest w niewielkiej wysokości ponad biomasą. Temperatura na powierzchni gleby nie przekroczyła 400 C°, a na głębokości 5 cm nagrzewanie się gleby było niewielkie (do 35 C°). Nie stwierdzono statystycznie istotnego zróżnicowania obiektów pod względem plonowania i wilgotności gleby po wypaleniu. Istotnie szybsze było nagrzewanie się gleby na poletkach wypalonych i koszonych z usuwaniem biomasy. Skład gatunkowy pomiędzy poszczególnymi obiektami doświadczenia nie różnił się istotnie. Główną przyczyną niewielkiego wpływu wypalania była prawdopodobnie mała ilość biomasy, a więc krótki czas i niskie temperatury oraz niewielki negatywny wpływ nieusunietejj biomasy na wzrost roślin. Wydaje się, że w przypadku zbiorowisk roślinnych o niewielkiej biomasie oddziaływanie ognia na rośliny jest stosunkowo niewielkie.

EN

Spring burning of meadows and wasteland vegetation makes every year a big problem associated with the risk of fire. The negative impact of fire on the ecosystem is also often stressed. In a field experiment located in the Prandocin village the influence of a controlled burning on selected elements of habitat and species composition of the meadow sward was investigated. The effect of fire was compared to mowing, mowing and removal biomass and lack of treatment. The highest maximum temperature during the burning (600 ° C) was recorded at a height of 15 cm, above soil surface, that is a short distance above the biomass. The temperature at the soil surface did not exceed 400 ° C and at a depth of 5 cm below the soil the temperature only slightly increased (up to 35 C °). There were no statistically significant differences of treatments in terms of yield and soil moisture measured two weeks after burning. However, the soil was heated significantly faster in plots burned and cut with the removal of biomass. The plant species composition did not differ significantly between treatments of the experiment. The main reason for the modest effect of burning may be a small amount of biomass. That caused short duration and low temperature of fire. The low level of old biomass on unburned plots only slightly hampered the regrowth of plants. The results suggest that in the case of plant communities with low biomass the effect of fire on plants is relatively small.

Słowa kluczowe

PL

uzytki zielone; laki; nieuzytki; wypalanie traw; wypalanie lak; oddzialywanie na srodowisko; temperatura gleb; run lakowa; sklad gatunkowy; zmiany skladu gatunkowego

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2014
• Numer: IV/2
• Opis fizyczny: s.1283-1294,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zarzycki J.

• Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Bedla D.

• Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Bailley A.W., Anderson M. L.. 1980. Fire temperatures in grass, schrubland and aspen forest communities of Central Alberta. Journal of Range Management, 33: 37-40
• Bond W. J., Keeley J. E. 2005. Fire as a global ‘herbivore’: the ecology and evolution of flammable ecosystems. TRENDS in Ecology and Evolution, 20: 387-394
• Certini G. 2005. Effects of fire on properties of forest soils: a review. Oecologia, 143: 1–10
• Davies G. M., Smith A. A., MacDonald A. J., Bakker J. D., Legg C. J. 2010. Fire intensity, fire severity and ecosystem response in heathlands: factors affecting theregeneration of Calluna vulgaris. Journal of Applied Ecology, 47: 356–365
• De Bano L.F. 2000. The role of fire and soil heating on water repellency in wildland environments: a review. Journal of Hydrology, 231-232: 195-206
• Giovannini G., Lucchesi S., Giachetti M., 1990. Effects of heating on some chemical parameters related to soil fertility and plant growth. Soil Science, 149: 344-350
• Goldammer J.G., Prüter J., Page H., 1997. Feuereinsatz im Naturschutz in Mitteleuropa. Ein Positionspapier. Alfred Toepfer Akademie für Naturschutz, Schneverdingen, NNA-Berichte, 5: 2-17
• Jankowska-Huflejt H. 2006. Skutki wiosennego wypalania traw. Poradnik Gospodarski, 3: 28
• Jankowski K., Sosnowski J. 2012. Zmiany w użytkach zielonych pod wpływem wybranych oddziaływań naturalnych i antropogenicznych. WidomościMelioracyjne i Łąkarskie, 4: 184-186
• Kania J., Malawska M., Gutry P., Kamiński J., Wiłkomirski B. 2006. Zmiany przyrodnicze torfowiska niskiego spowodowane pożarem. Woda – Środowisko – ObszaryWiejskie, t. 6 z..2: 155-173
• Lipka K. 1994. Skutki pożarów dawno zmeliorowanych torfowisk. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Ser. Konf., 2(246): 145-152
• Montiel C., Kraus D. (Red.) 2010. Best practices of fire use – prescribed burning and supressison fire programms in selected case study regions in Europe. EuropeanForest Institute Research Report, 24.
• Prędecka A., Russel S., Chojnicki J., Charmuszko N. 2010. Wpływ kontrolowanego wypalania traw na liczebność grzybów glebowych. Woda-Środowisko-ObszaryWiejskie, t. 10 z. 2 (30): 133–141
• Pyne S.J., 1997. Fire in America: a cultural history of wildland and rural fire. Seattle, London. University of Washington Press
• Rabotnow T.A., 1985. Fitocenologia. Ekologia zbiorowisk roślinnych. Warszawa: PWN ławiński W. 1956. Zarys teorii szaty roślinnej łąk. Rocz. Nauk Rol. t. 71 Ser. F. z. 4:823-881
• Szczygieł R. (Red.). 2010. Skutki pożarów lasów i działania prewencyjne. Kampania informacyjna pt. „Ogień w lesie a przyroda – podniesienie świadomościmieszkańców terenów wiejskich w zakresie zapobiegania pożarom lasów”,Warszawa
• The Heather and Grass Burning Code. 2007. Department for Environment, Food and Rural Affairs, London, UK
• The role of fire in northern circumpolar ecosystems. 1983. (Red.) R. Wein, D. MacLean. SCOPE 18. Chichester, New York, Brisbane, Toronto, Singapore: John Willey &Sons s. 344. http://dge.stanford.edu/SCOPE/SCOPE_18/SCOPE_18.html
• Valkó O., Török P., Deák B., Tóthmérész B. 2014. Prospects and limitations of prescribed burning as amanagement tool in European grasslands. Basic and Applied Ecology,15 (1): 26–33
• Whittaker E., 1961. Temperatures in heath fires. Ecology, 49: 709-715
• Wildland fire in ecosystems: effects of fire on fauna. 2000a. (Red.) J. K. Smith. Dep. Agr. Forest Service, Rocky Mountain Research Station. Gen. Tech. Rep. RMRSGTR-42 vol. 1
• Wildland fire in ecosystems: effects of fire on flora. 2000b. Red. J.K. Brown, J.K. Smith. Dep. Agr. Forest Service, Rocky Mountain Research Station. Gen. Tech. Rep.RMRS-GTR-42 vol. 2
• Wiłkomirski B., Gutry P. 2010. Zmiany przyrodnicze w ekosystemach pod wpływem pożarów środowiskowych. Rocznik Świętokrzyski. Seria B, Nauki PrzyrodniczeTom 31: 95-110
• Yallop A.R., Thacker J.I., Thomas G., Stephens M., Clutterbuck B., Brewer T., Sannier D. 2006. The extent and intensity of management burning in the English uplands.Journal of Applied Ecology, 43: 1138-1148
• Zarzycki J., Szymacha A. 2006. Dynamika i zróżnicowanie przestrzenne temperatury podczas wiosennego wypalania nieleśnych zbiorowisk roślinnych. WodaŚrodowisko- Obszary Wiejskie, t.6 z. 1(16): 437-448.

Identyfikatory

DOI

10.14597/infraeco.2014.4.2.095