PL
W opracowaniu podjęto próbę analizy zmian strukturalnych w gospodarstwach rolnych w poszczególnych zaborach w okresie od początków realizacji procesów uwalniania chłopów z poddaństwa i ich uwłaszczania do uzyskania niepodległości. Analiza wykazała ścisłe powiązanie skali i dynamiki zmian strukturalnych w gospodarstwach rolnych z czasem i sposobem realizacji reform uwłaszczeniowych oraz przeobrażeniami w otoczeniu gospodarstw wynikającymi z realizowanej polityki społeczno-gospodarczej państw zaborczych. W rezultacie skala zmian w gospodarstwach rolnych w poszczególnych zaborach była bardzo zróżnicowana. Pod względem struktury obszarowej, wyposażenia technicznego, organizacji i zarządzania, poziomu intensyfikacji produkcji rolniczej i wyników produkcyjnych najbardziej korzystne zmiany zaszły w gospodarstwach w zaborze pruskim (przede wszystkim w Wielkopolsce i na Pomorzu), mniej korzystnie w Królestwie Polskim i najmniej w zaborze austriackim i na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego włączonych do Rosji.
EN
Subject of this study is to analyze structural changes in agricultural holdings in each of the partitioned areas of Poland, starting from the end of landlordism up to the point of regaining independence by Poland. Analysis has indicated close connection of scale and pace of such structural changes to the way and timing of landlordism abolishment as well as to the transformation of economic environment in each of the partitioned areas. As an outcome scale of agricultural holdings transformation was very different in each of the partitioned areas. Taking into account agrarian structure, technical equipment, management and organization, intensification and output of agrarian production, most positive transformation was observed in partitioned area under Prussian governance (mainly Wielkopolska and Pomorze), less positive in the area of Kingdom of Poland and least positive in the partitioned area under Austrian governance, as well in the areas which were incorporated to Russia.