Effects of urban pressure on colonies of Formica rufa group (Hymenoptera, Formicidae) in the town of Espoo (Finland)

• Autorzy: Wuorenrinne H.

Warianty tytułu

PL

Wpływ presji urbanizacyjnej na społeczeństwa mrówek z grupy Formica rufa (Hymenoptera, Formicidae) w Espoo (Finlandia)

RU

Vlijanie nazhima urbanizacii na obshhestva myrav'ev iz gruppy Formica rufa (Hymenoptera, Formicidae) v Ehspoo (Finljandija)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Quantitative changes in red wood ant populations affected by urban pressure were studied at the town of Espoo (Southern Finland) in 1974-1980. Torossian's (an average mound volume and a total mound volume per ha) and Francour's indices (a number of inhabited, new established and abandoned nests during a year) were analyzed. Differences in the responsivity to anthropogenization of particular species (Formica pratensis Retz., F. rufa L., F. polyctena Foerst., and F. aquilonia Yarb.) were determined.

PL

W pracy przedstawiono zmiany następujące w populacjach rudych mrówel leśnych pod wpływem presji urbanizacyjnej. Badania przeprowadzono w okolicach miasta Espoo w południowej Finlandii w latach 1974-1980. Na 269 powierzchniach leśnych o różnym stopniu zantropogenizowania zmapowano rozmieszczenie mrowisk, określając wielkość gniazd. Analizowano średnie objętości kopców nа danej powierzchni i łączną ich objętość przypadającą na hektar lasu (wskaźniki Torossiana) oraz przeciętne liczby gniazd trwałych, nowo zakładanych i opuszczanych w ciągu roku (wskaźniki Francoura). Wykazano ogólną tendencję do zmniejszania się objętości kopców i zwiększania się liczby gniazd opuszczonych wraz ze wzrostem stopnia zantropogenizowania obszaru. Poszczególne gatunki mrówek różnie reagowały na presję urbanizacyjną. Najbardziej odporne były Formica pratensis Retz., F. rufa L., F. polyctena Foerst., tworzące w tamtym regionie społeczeństwa monokaliczne lub złożone co najwyżej z kilku mrowisk. Najbardziej podatne na presję okazały się kolonie F. aquilonia Yarr. — najpospolitszego, wysoce polikalieznego gatunku leśnych mrówek w Finlandii. W lasach podlegających największej presji ich mrowiska były wprawdzie liczne, lecz małe i krótkotrwałe.

RU

В работе представили изменения, происходящие в популяциях рыжих лесных муравьев под влиянием нажима урбанизации. Исследования провели в окрестно- стях города Эспоо в южной Финляндии в 1974—1980 г.г. На 269 лесных площадках с разной степенью антропогенного влияния засняли карты размещения муравейников, одновременно определяя величину гнезд. Анализировали средний объем холмов на данной площадке и их общий объем, приходящийся на гектар леса (индексы Тороссяна), а также среднее число постоянных гнезд, новооснованных и покинутых на протяжении года (индексы Франкура). Констатировали общую тенденцию к уменьшению объема холмов и увеличению числа покинутых гнезд по мере роста антропогенного освоения территории. Разные виды муравьев по-разному реагировали на нажим урбанизации. Наибольшей стокостью отличались Formica pratensis Retz., F. rufa L., F. polyctena Foerst., создающие в обсуждаемом регионе монокальные общества или общества, состоящие не более чем из нескольких муравейников. Наиболее восприимчивыми к нажиму оказались общества F. aquilonia Yarr. — наиболее обычного, в высокой степени поликального вида лесных муравьев в Финляндии. В лесах, подверженных наиболее сильному нажиму муравейники этого вида, хоть и были многочислены, были небольшими и недолговечными.

Słowa kluczowe

EN

urban pressure; animal colony; ant; Formica rufa; Hymenoptera; Formicidae; Espoo town; Finland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annales Zoologici
• Rocznik: 1988-1989
• Tom: 42
• Numer: 13-17
• Opis fizyczny: p.335-344,fig.,ref.

Twórcy

autor

Wuorenrinne H.

• Kaupunkisuunitteluvirasto, Kirkkojarventie 6, 02770 Espoo, Finland

Bibliografia

• Breen J. 1977. Patterns of distribution of Formica lugubris Zett. nests in Irish plantation woods (Hymenoptcra, Formicidae). Proc. 8. Int. Congr. IUSSI, Wageningen, pp. 156-157.
• Breen J. 1979. Nest sites of Formica lugubris (Hymenoptera, Formicidae) in Irish plantation woods. Life Soi. R. Dublin Soc., 1: 13-32.
• Cherix D. 1981. Contribution à la biologie et à, l'ecologie de Formica lugubris Zett. (Hymenoptera, Formicidae). Le problème des super-colonies. These présentée a la Faculté des Sciences de l'Université do Lausanne en vue de l'obtention du grade de docteur Ы Sciences. Lausanne.
• Douglas J., Sudd J. 1978. The distribution and behaviour of Formica lugubris Zetter- stedt in a forest in Northern England. Memorabilia Zool., 29: 7-14.
• GOsswai.d K. 1973. Waldamcisenversuchsgebiete des Landes Nordrhein-Westfalen. I. Kleve und Bielefeld (Minden). Waldhygiene, 10 (1-2): 1-52.
• Ito M. 1973. Seasonal population trends and nest structure in a polydomous ant, Formica (Formica) ycssensis Forel. J. Fac. Sci. Hokkaido Univ., Ser. VI Zoology, 19: 270-293.
• Klimetzek D. 1972. Veränderungen in einen natürliclien Vorkommen hügelbauender Walda- meisen der Formica rufa-Gruppe (Hymenoptera, Formicidae) im Verlauf von drei Jahren. Insectes Sociaux, 19: 1-5.
• Klimetzek D. 1981. Population studies on hill building wood ants of the Formica rufagroup. Oecologia, 48: 413-421.
• Sedov A. M. 1979. Uslovija suščestvovanija rižyh lesnih murav'ev v rekreacionnyh lesah. In: Murav'i i zaščita lesa. Mat. VI vsesojuzn. mirmek. simp., Tartu, pp. 45-47.
• Scherba G. 1958. Reproduction, nost orientation and population structure of an aggregation of mound nests of Formica ulhei Emery (Formicidae). Insectes Sociaux, 5: 201-213.
• Torossian Cl. 1977. Les fourmis rousses des bois (Formica rufa) indicateurs biologiques de degradation des forets de montagne des Pyrenees orientales. Buli. Ecol., 8: 333-34
• Zakharov A. A. 1975. Optimal'nyj razmer muravejnika F. aquilonia. In: Murav'i i zaści lesa. Mat. V. vsesojuzn. simp, po ispol'zov. murav'ev dla bor'by s vreditelami les Moskva, pp. 136-140.
• Zakharov A. A., Demtschenko A. V. 1971. Dinamika rostaestestvennyh kompleksc muravejnikov Formica lugubris. Mat. vsesojuzn. simp, po ispol'zov. murav'ev dla bor'by s vreditelami lesa, Moskva, pp. 42-45.