Balneologiczne wykorzystanie wód podziemnych w wybranych rejonach Polski południowej

• Autorzy: Satora S. , Chmielowski K. , Walega A.

Warianty tytułu

EN

Balneological usage of the groundwater in the selected regions of south Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca dotyczy wód podziemnych eksploatowanych w kilku rejonach południowej Polski i wykorzystywanych w celach leczniczych. Omawianymi rejonami są miejscowości Bochnia, Iwonicz Zdrój, Krynica, Kraków-Mateczny, Muszyna, Piwniczna, Rabka, Rymanów Zdrój, Swoszowice, Szczawnica, Wysowa, Złockie oraz Żegiestów Zdrój, w których występują zarówno wody mineralne, jak i swoiste, mające właściwości balneologiczne. Są one używane w różnych zabiegach leczniczych, np. kąpielach w wannach, basenach i w odpowiednich zbiornikach wodnych oraz w postaci okładów i płukań. Mają też zastosowanie w kuracjach pitnych, czyli krenoterapii, a także podczas inhalacji. Słone szczawy siarczanowe i siarczkowe służą najczęściej do leczenia chorób reumatycznych, szczawy wodorowęglanowo-wapniowe lub magnezowe, bromkowe, jodkowe oraz solanki bromkowo-jodkowe stosuje się z kolei przy chorobach górnych i dolnych dróg oddechowych, natomiast szczawy wodorowęglanowe przy chorobach układu pokarmowego.

EN

This paper deals with the groundwater exploitation in some regions of South Poland and using them for the therapeutic purposes. The objective regions are Bochnia, Iwonicz Zdrój, Krynica, Kraków-Mateczny, Muszyna, Piwniczna, Rabka, Rymanów Zdrój, Swoszowice, Szczawnica, Wysowa, Złockie, and Żegiestów Zdrój in which mineral and therapeutic waters of balneological quality can be found. They are being used in different therapeutic procedures, eg.: baths, pool baths and other water reservoirs as well as in rinsing and compresses. They can also be used in drinking cures, called crenotherapy and in inhalations, called aerosolotherapy. Salty sulfate and sulfide carbonated water are most often used for treatment of rheumatic diseases, bicarbonate-calcium or magnesium, bromide, iodide carbonated water as well as bromide-iodide brines are useful in upper and lower respiratory ways’ diseases, whereas bicarbonated waters are useful in the gastrointestinal tract’s diseases.

Słowa kluczowe

PL

Bochnia; Iwonicz-Zdroj; Krakow; Uzdrowisko Mateczny; Uzdrowisko Swoszowice; Muszyna; Piwniczna-Zdroj; Rabka-Zdroj; Szczawnica; wies Rymanow-Zdroj; wies Wysowa-Zdroj; wies Zegiestow; Uzdrowisko Zegiestow-Zdroj; wies Zlockie; balneologia; wody podziemne; wody mineralne; wody lecznicze; krenoterapia

EN

Bochnia town; Iwonicz-Zdroj town; Krakow city; Mateczny Health Resort; Swoszowice Health Resort; Muszyna town; Piwniczna-Zdroj town; Rabka-Zdroj town; Szczawnica town; Rymanow-Zdroj village; Wysowa-Zdroj village; Zegiestow village; Zegiestow-Zdroj Health Resort; Zlockie village; balneology; underground water; mineral water; medicinal water; crenotherapy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.43-53,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Satora S.

• Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Chmielowski K.

autor

Walega A.

Bibliografia

• Dowgiałło J., Karski A., Potocki J., 1969. Geologia surowców balneologicznych. Wyd. Geologiczne Warszawa.
• Happach M., 1999. Miejsce balneoterapii w leczeniu chorób reumatycznych. Nowa Med., Reumat. 4(12).
• Karwan K., 1989. Wody mineralne i lecznicze uzdrowisk karpackich. Wyd. AGH Kraków.
• Kochański W., 2002. Balneologia i hydroterapia. AWF Wrocław.
• Latour T., Drobnik M., 2002. Wody lecznicze występujące w Krynicy oraz możliwość ich wykorzystania do kuracji uzdrowiskowej i produkcji zdrojowej. Balneol. Pol. 44 (1–4), 89–99.
• Madeyski A., 1979. Podstawy inżynierii uzdrowiskowej. Arkady Warszawa.
• Norma PN-71/Z-11000. Uzdrowiska. Podział, nazwy, określenia i wymagania ogólne.
• Paszkot M., Grzeszak W., Kokoszka-Paszkot J., 1999. Wpływ leczenia uzdrowiskowego w Wysowej Zdroju na ciśnienie tętnicze. Balneol. Pol. 41(1–2), 63–72.
• Ponikowska I., Walczak-Sielicka J., Latour T., Łaukajtys T., 1995. Medycyna uzdrowiskowa w zarysie. Watext’s Warszawa.
• Ponikowska I., 1996. Lecznictwo uzdrowiskowe: poradnik dla chorych. Branta Bydgoszcz.
• Rajchel L., 1999. Historia i teraźniejszość wód mineralnych Krakowa. Aura 1, 20–23.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu.