Kultura fizyczna w programach Łódzkiego Oddziału Związku Młodzieży Chrześcijańskiej (YMCA) w latach 1920-2002

• Autorzy: Jaroszewski J. , Luczak M.

Warianty tytułu

EN

Physical culture in Lodz Division of Young Men’ Christian Association in 1920-2002

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Idee głoszone przez YMCA w połowie XIX wieku szybko znalazły zwolenników w Europie i Stanach Zjednoczonych. W Polsce pojawiły się dzięki gen. Jozefowi Hallerowi. Po wojnie z Rosją Radziecką w 1920 r. organizację tę przekształcono w Związek Młodzieży Chrześcijańskiej „Polska YMCA”. Związek funkcjonował w niepodległej Polsce do II wojny światowej, następnie w czasie wojny światowej oraz w latach 1945–1952, po wprowadzeniu zmian ustrojowych po 1989 roku reaktywował działalność. We wszystkich tych okresach programy „Polskiej YMCA” skierowane były na kształtowanie obywatela przez równomierny rozwój cech charakteru, wiedzy i ciała. Szczególne miejsce w programach zajmowało wychowanie fizyczne, sport i rekreacja. Poprzez szkolenie kadry, prowadzenie zajęć sportowych, użyczanie własnych obiektów sportowych oraz organizowanie wypoczynku tworzono korzystne warunki do poprawy stanu zdrowia mieszkańców miasta Łodzi. Szczególnie ważnym dla Związku i łódzkiej kultury fizycznej było posiadanie własnych obiektów sportowych. Sale sportowe, basen kryty, łaźnie oraz przychodnia lekarska stały się miejscem chętnie odwiedzanym przez mieszkańców Łodzi. W salach Łódzkiego Oddziału mieszkańcy Łodzi mieli okazję zetknąć się z nowymi dyscyplinami sportowymi, jak: koszykówka, siatkówka, boks. Osiągnięty poziom sportowy sprzyjał zdobywaniu tytułów mistrzów Polski: w siatkówce mężczyzn (w 1929 roku) i koszykówce mężczyzn (w 1948 roku). W późniejszych okresach oferty uczestnictwa w życiu sportowo-rekreacyjnym dostosowywano do indywidualnych zainteresowań ludności. W sezonie wakacyjnym działalność programowa YMCA koncentrowała się na akcji obozowej. We własnych obozowiskach wypoczywający uczestniczyli w zajęciach sportowych, kulturalnych i pracach ręcznych. Propagowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego pod okiem wykwalifikowanej kadry i w dobrych warunkach lokalowych korzystnie wpływało na stan zdrowia mieszkańców Łodzi.

EN

The ideas proclaimed by YMCA in the middle of 19th century found many followers in Europe and the USA. They appeared in Poland thanks to General Józef Haller. After the war with the Bolsheviks the organization was transformed into the Association of Christian Youth “Polish YMCA”. The association functioned in independent Poland until WWII, then during the war and in the years 1945–1952. After introducing the government changes in 1989 it reactivated its activity. In all these periods the programmes of “Polish YMCA” were targeted at creating the citizen through equal development of character features, knowledge and body. A special place in the programmes were kept for physical education, sports and recreation. Positive conditions for the development of the health state of Lodz citizens were created through staff training, sports classes, letting out own sports halls and organizing leisure activities. A specially important issue for the Association and Lodz physical culture was the fact of possessing own sports halls. Gym halls, an indoor swimming pool, baths and a medical centre were all places willingly visited by the citizens. In the rooms of Lodz division the citizens had a chance of meeting new sports disciplines , such as basketball, volleyball or boxing. The acquired level led to winning the titles of Champions of Poland in male volleyball (1929) and male basketball (1948). Later on the offers of participation in sports and recreational activities were individualized according to people’s scope of interests. During summer holidays the programme activities of YMCA were concentrated on camps. The participants relaxed in YMCA’s own premises taking part in sports and cultural activities, and also physical work. Supporting active forms of spending leisure time with qualified staff in good, well-equipped halls had a very good influence on the citizens’ health condition.

Słowa kluczowe

PL

wiek XX; lata 1920-2002; historia; sport; rekreacja; kultura fizyczna; Lodz; Zwiazek Mlodziezy Chrzescijanskiej; Polska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2014
• Tom: 13
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.95-113,bibliogr.

Twórcy

autor

Jaroszewski J.

• Wydział Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie, Konin

autor

Luczak M.

• Wydział Wychowania Fizycznego, Sportu i Rehabilitacji, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań

Bibliografia

• A. Źródła
• I. Źródła archiwalne
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie
• Polska YMCA – Biuro Główne w Warszawie
• Archiwum Państwowe w Łodzi
• Łodziana
• Łódzki Okręgowy Związek Sportowy 1925–1939
• Polska YMCA w Łodzi
• Prezydium Rady Narodowej w Łodzi
• Zarząd Łódzki Związku Młodzieży Polskiej
• Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi
• IPN Ld PF10/725 Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Łodzi
• Archiwum Zakładowe Wojewódzkiego Urzędu w Łodzi
• Wydział Kultury Fizycznej i Turystyki
• Archiwum Związku Młodzieży Chrześcijańskiej „Polska YMCA” w Łodzi
• Archiwum Zakładowe – Sprawozdania Zarządu
• II. Prasa
• „Dziennik Łódzki” 1945–1948, 1990
• „Expres Ilustrowany” 1946, 1947, 1949
• „Głos Robotniczy” 1945, 1948
• „Kurier Łódzki” 1922–1939
• „Przegląd Sportowy” 1945
• B. Literatura
• Kałamacka E., Działalność Amerykańskiej Misji Wojskowej YMCA w Polsce w latach 1919–1922, [w:] B. Woltmann (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 5, Gorzów Wlkp. 2002.
• Kałamacka E., YMCA w Polsce i Polska YMCA (1919–1939), [w:] E. Małolepszy, M. Ponczek M., (red.), Z dziejów kultury fizycznej w Polsce i wśród Polaków na obczyźnie w latach 1918–1939.
• Rose W.J., Duch i praca Chrześcijańskiego Związku Młodych Ludzi w Ameryce, Warszawa 1920.
• Wójcicki A., Wychowanie fizyczne w Polskiej YMCA, Warszawa 1920.

Identyfikatory

DOI

10.16926/kf.2014.13.06