PL
W ciągu ostatnich trzech dekad, wartość energii pochodząca z napojów podwoiła się. W roku 2005 przeciętny Amerykanin wypijał 54 l napojów gazowanych/rok. W Polsce spożycie napojów gazowanych w tym samym okresie wynosiło niewiele mniej, bo 51/l osobę. Jedna porcja (około 200 ml) napoju typu soft drinks może dostarczać od 55 do 360 kcal, co odpowiada 2,75-18% zapotrzebowania energetycznego ocenianego na 2000 kcal. Odpowiedni dobór napoju znacząco wpływa na wartość energetyczną diety, tym bardziej, że spożycie napojów słodzonych nie zmniejsza konsumpcji innych produktów spożywczych. Napoje i soki, w tym przecierowe, słodzone są nie tylko cukrem (sacharozą), a więc produktem rozpoznawalnym przez większość konsumentów, ale także syropem fruktozowo-glukozowym nierozpoznawanym przez wielu konsumentów jako składnik, którego funkcją jest nadawanie smaku słodkiego, i który jest źródłem energii. Tymczasem syrop z przewagą fruktozy jest bardziej słodki niż cukier (sacharoza), a także inaczej metabolizowany w organizmie. Wyniki wielu badań wskazują, że spożycie w nadmiarze napojów słodzonych jest czynnikiem ryzyka rozwoju współczesnych chorób przewlekłych, w tym zespołu metabolicznego, nadciśnienia tętniczego i cukrzycy typu 2. Dlatego, gdzie to możliwe, powinno się dążyć do obniżania dodatku cukru do produktów spożywczych, w tym napojów, zwłaszcza w diecie dzieci, tak aby ograniczać przyzwyczajenie do smaku słodkiego. Potrzebne są szeroko zakrojone działania edukacyjne informujące o zawartości cukrów w napojach, zwłaszcza wobec wzrostu ich spożycia oraz łatwego do nich dostępu, także w sklepikach szkolnych. Należy jednak podkreślić, że do rozwoju otyłości oraz innych przewlekłych chorób niezakaźnych dochodzi w wyniku złożonych uwarunkowań metabolicznych, a nadmierne spożycie napojów słodzonych jest tylko jednym z wielu czynników.
EN
In the past three decades, the amount of energy derived from beverages has doubled. The average American drank 54 liters of carbonated beverages in 2005 year. In Poland, consumption of carbonated beverages in the same period was slightly less: 51/l per person. One serving of soft drink (about 200 ml) can provide from 40-180 kcal, which corresponds to 2-9% of energy needs assessed at 2000 kcal. The appropriate choice of drink ssignificantly affects the diet energy value, what is more that the consumption of sweetened beverages has no effect on reducing the consumption of other food products. Soft drinks and purees juices are sweetened not only with sugar (sucrose), the product which is known by most consumers, but also by the fructose-glucose syrup, which is not recognized by many consumers as a sweetener component and which is an energy source. Meanwhile syrup with a predominance of fructose is much sweeter than sugar (sucrose), and metabolized differently in the body. Many studies have shown that excess consumption of sweetened drinks, is a risk factor for development of today chronic diseases, including obesity, metabolic syndrome, hypertension, type 2 diabetes. Therefore, where possible it would be beneficial to reduce excessive amount of added sugar in food products, including beverages, especially in children diet to control their sweet taste habit. Broad educational activities are needed to inform consumers about the content of sugars in beverages especially because of the rise of their consumption and easy access to them also in the school stores. It should be noted that that development of obesity and other chronic non-communicable diseases is a consequence of complex metabolic conditions, and the excessive sweetened drinks consumption is just one of many factors.