Znaczenie żywności wzbogacanej i suplementów diety w zwalczaniu niedożywienia

• Autorzy: Stos K. , Przygoda B. , Jarosz M.

Warianty tytułu

EN

The role of fortified food and food supplements in counteracting malnutrition

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niedożywienie wynikające z niedoboru składników odżywczych może prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Niedobory składników występują u ludzi w różnych grupach wiekowych, w szczególności mogą dotyczyć osób starszych, dzieci, a także kobiet w ciąży. Produkty spożywcze z dodatkiem witamin i składników mineralnych oraz suplementy diety mogą stanowić jeden ze sposobów racjonalizacji żywienia, wykorzystywany do zapobiegania niedoborom witamin i składników mineralnych oraz zmniejszania ryzyka chorób powstających na tle wadliwego żywienia.

EN

Malnutrition related to nutrient deficiency may cause human organism disorders. Some nutrient deficiencies can be demonstrated to exist in different groups of the population, especially may affect elderly people, children and pregnant women. Foods to which vitamins and minerals have been added or food supplements may be considered to make a positive contribution to overall intakes. In some cases those kind of food may play important role in nutrient deficiency prophylaxis and reduction of risk of disease.

Słowa kluczowe

PL

zywnosc; wzbogacanie zywnosci; suplementy diety; zywienie czlowieka; spozycie zywnosci; niedozywienie; leczenie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2012
• Tom: 39
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.265-275,bibliogr.

Twórcy

autor

Stos K.

• Zakład Żywności i Suplementów Diety, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Przygoda B.

• Zakład Żywności i Suplementów Diety, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Jarosz M.

Bibliografia

• 1. Gertig H., Gawęcki J.: Żywienie człowieka. Słownik terminologiczny. Warszawa, PWN, 2008.-
• 2. Brzozowska A., Olędzka A.: Suplementacja jako droga do poprawy stanu odżywienia i stanu zdrowia ludności. W: Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. Red: J. Gawęcki, W. Roszkowski. Warszawa, PWN, 2009.-
• 3. Sekuła W., Figurska K.: Zastosowanie norm na energię w ocenach rozmiarów niedożywienia na świecie, dokonanych przez Organizację ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). W: Normy Żywienia Człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Red: M. Jarosz, B. Bułhak-Jachymczyk B. Warszawa, IŻŻ, PZWL, 2008.-
• 4. The State of Food Insecurity In the World 2004. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome, 2004.-
• 5. Jarosz M., Szponar L., Rychlik E., i wsp.:. Nadwaga, otyłość, niedożywienie w Polsce. W: Otyłość, żywienie, aktywność fizyczna, zdrowie Polaków, Warszawa, IŻŻ, 2006.-
• 6. Szponar L., Sekuła W., Rychlik E., i wsp.: Badania indywidualnego spożycia żywności i stanu odżywienia w gospodarstwach domowych, Warszawa, Prace IŻŻ 101, 2003.-
• 7. Pietruszka B.: Niedobory składników mineralnych. W: Składniki mineralne w żywieniu człowieka. Red: A. Brzozowska; Poznań, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, 2002.-
• 8. Codex Alimentarius, Vol. 4. Foods for Special Dietary Uses, Food and Agriculture Organization of the United Nations. World Health Organization, Rome 1994.-
• 9. Kunachowicz H. Nadolna I., Wojtasik A., i wsp.: Żywność wzbogacana a zdrowie. Warszawa, Wyd. IŻŻ,: 11-13, 91-154, 2004.-
• 10. Szybiński Z.: Sytuacja profilaktyki jodowej w Polsce w świetle ostatnich rekomendacji WHO dotyczących ograniczenia spożycia soli. Ped. Endocrinol., Diabetol. Metabo., 2009, 15, 2, 103-107.-
• 11. Szybinski Z., Delange F., Lewinski A., i wsp.: A program of iodine supplementation using only iodized household salt is efficient - the case of Poland. Eur. J. Endocrinol., 2001, 144, 331-337.-
• 12. Stoś K., Kunachowicz H., Szponar L., Ołtarzewski M.: Sól jodowana jako źródło jodu w dietach młodzieży szkolnej. Bromat. Chem. Toksykol. 2005, 38, 2, 133-137.-
• 13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności (Dz. U., 2010, nr 174, poz. 1184).-
• 14. Walkiewicz A., Traczyk I., Walas E., Szponar L.: Rynek produktów ogólnego spożycia wzbogacanych w witaminy i składniki mineralne w Polsce. Żyw. Człow. Metab. 2002, 29, Supl. 412-415.-
• 15. Rozporządzenie (WE) NR 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji (Dz. U. L 404/26 z 30.12.2006).-
• 16. Nadolna L: Rola wzbogacanej żywności w racjonalnym żywieniu. Przem. Spoż. 2000, 54, 7, 3-6.-
• 17. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B.: Krajowy rynek produktów wzbogacanych a ich rola żywieniowa. Żyw. Człow. Metab. 2002: 29, Supl. 407-411.-
• 18. Nadolna I., Kunachowicz H., Troszczyńska A: Role of folates in health promotion including fortified foods. New Medicine 2004, 2, 41-44.-
• 19. Przygoda B., Nadolna I., Kunachowicz H.: Wzbogacanie żywności w witaminy jako czynnik wpływający na wartość odżywczą. Żyw. Człow. Metab., 2001; 28, Supl. 756-765.-
• 20. Kunachowicz H., Troszczyńska A.: Żywność wzbogacana i suplementy witaminowo-mineralne a ich rola w prawidłowej diecie człowieka. Nowiny Lekarskie 2005, 74, 4, 533-538.-
• 21. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2006 r. Nr 171, poz. 1225 ze zm.).-
• 22. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety (Dz. U. Nr 196 poz. 1425 ze zm.).-
• 23. Rozporządzenie Komisji nr 1170/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. zmieniające dyrektywę 2002/46/EC oraz rozporządzenie nr 1925/2006 w zakresie listy witamin i składników mineralnych i ich form, które mogą być dodawane do żywności, w tym suplementów diety (OJ L 314, 1.12.2009, p. 36).-
• 24. Ogólnopolskie i regionalne rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Wyniki Wieloośrodkowego Ogólnopolskiego Badania Stanu Zdrowia Ludności. Program WOBASZ. Kardiol. Pol. 2005, 63, Supl. 4.-
• 25. Dobrzańska A. i Zespól Ekspertów: Rekomendacje: Polskie zalecenia dotyczące profilaktyki niedoborów witaminy D - 2009. Pol. Merk. Lek., 2010, 28, 164, 130-133.-
• 26. Rogalska-Niedźwiedź M., Chabros E., Chwojnowska Z., i wsp.: Badania wielkości spożycia folianów w grupie kobiet w wieku prokreacyjnym. Żyw. Człow. Metab. 2000, 27, 2, 172-183.-
• 27. Hamułka J., Wawrzyniak A., Zielińska U.: Ocena spożycia folianów, witaminy B12 i żelaza u kobiet w ciąży. Żyw. Człow. Metab., 2003, 30, 1/2, 476-481.-
• 28. Jarosz M., Wierzejska R.: Suplementacja kwasem foliowym diet kobiet ciężarnych. Żyw. Człow. Metab., 2007, 34, 5, 1499-1508.-
• 29. Całyniuk B., Muc-Wierzgoń M., Niedworok E., i wsp. Sposób żywienia osób po 65. roku życia zamieszkałych na terenie wybranych miast Śląska. Cz. II. zawartość wybranych witamin i składników mineralnych w diecie. Żyw. Człow. Metab., 2009, 36, 3, 548-560.-
• 30. Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (Red.): Normy Żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Warszawa, Red. IŻŻ, PZWL, 2008.-
• 31. Jarosz M., Stoś K., Respondek W., Wolnicka K.: Suplementy diety - korzyści i zagrożenia. Standardy Med. Supl., 2008, 35, 10, Supl. 51-55.-
• 32. Brzozowska A., Roszkowski W., Pietruszka B., Kałuża J.: Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2005, 45, 4, Supl. 5-16.-
• 33. Dwyer J., Picciano M.F., Raiten D.J.: Collection of food and dietary supplement intake data: What we eat in America—NHANES. J. Nutr., 2003, 133, 590S-600S.-
• 34. Millen A.E., Dodd K.W., Subar A.F.: Use of vitamin, mineral, nonvitamin, and nonmineral supplements in the United States: The 1987, 1992, and 2000. National Health Interview Survey results. J. Am. Diet. Assoc., 2004, 104, 6, 942-950.-
• 35. Radimer K., Bindewald B., Hughes J. et al.: Dietary supplement use by US adults: data from the National Health and Nutrition Examination Survey, 1999-2000. Am. J. Epidemiol., 2004, 60, 4, 339-349.-
• 36. Flynn A., Hivonen T., Mensink G.B.M., et al.: Intake of selected nutrients from foods, from fortification and fromsupplements in various European countries. Food Nutr. Res. 2009; 53, Suppl. 1, 1-51.-
• 37. Szponar L., Stoś K., Ołtarzewski M.: Suplementy diety - możliwości ich wykorzystania w prewencji wybranych niedoborów żywieniowych. Żyw. Człow. Metab., 2004, 31, Supl. cz. I, 441-446.-
• 38. Orientation paper on the setting of maximum and minimum amounts for vitamins and minerals in foodstuffs, Document prepared by Directorate-General Health and Consumer Protection, 2007.-
• 39. Bjelaković G., Nikolova D., Gluud L.L., i wsp. Mortality in randomized trials of antioxidant supplement for primary and secondary prevention. J. Am. Med. Assoc., 2007, 297, 8, 842-845.-
• 40. Scientific opinion. Statement on the safety of β-carotene use in heavy smokers. EFSA Journal 2012, 10(12), 2953.-
• 41. Hamułka J., Wawrzyniak A., Pawłowska R.: Ocena spożycia witamin i składników mineralnych z suplementami diety przez kobiety w ciąży. Roczn. PZH 2010, 61, 3, 269-275.-
• 42. Wierzejska R., Jarosz M., Siuba M.: Suplementacja diet kobiet ciężarnych - zalecenia a praktyka. Ginekologia i Położnictwo Medical Project., 2012, 23, 1, 70-78.