Galega officinalis L. rutwica lekarska (Fabaceae Lindl.) w Kotlinie Jasielsko-Krośnieńskiej

• Autorzy: Rozanski H. , Wrobel D.

Warianty tytułu

EN

Galega officinalis L. goat's rue (Fabaceae Lindl.) in Jaslo-Krosno Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rutwica lekarska występuje naturalnie m.in. na południu i południowym-wschodzie Europy. W południowej Polsce występuje głównie na stanowiskach antropogenicznych. Celem pracy było przedstawienie zróżnicowania siedliskowego na różnych stanowiskach, określenie zasobów gatunku oraz dokonanie przeglądu zastosowań fitoterapeutycznych rutwicy lekarskiej. Do poszukiwania nowych stanowisk zastosowano metodę transektową, a zróżnicowanie siedliskowe badano metodą fitosocjologiczną Braun-Blanqueta. Znalezione nowe stanowiska we wschodniej części Jasła oraz w Potoku koło Krosna mają charakter antropogeniczny i zlokalizowane są w miejscach o przekształconym podłożu. Badane płaty należą głównie do klasy Artemisietea vulgaris. Łączny areał rutwicy lekarskiej na zbadanych stanowiskach wynosi około 0,15 ha i może stanowić źródło do zbioru nasion i sadzonek, przeznaczonych do małopowierzchniowych upraw. Gatunek ten ma bardzo szerokie zastosowanie fitoterapeutyczne zarówno w odniesieniu do ludzi, jak i zwierząt hodowlanych.

EN

Galega officinalis L. goat's rue (Fabaceae Lindl.) in Jaslo-Krosno Basin. Goat's rue naturally occurs in the south and south-east parts of Europe. In southern Poland, it occurs in anthropogenic localities mainly. The aim of the study was presentation habitat diversification on different sites, identifying resources of Galega officinalis, and reviewing the phytothe- rapeutic uses of this species. Transect method was used to looking for new localities, and habitat diversity was investigated by the Braun-Blanquet's phytosociological method. New localities were found in the eastern part of Jaslo and in Potok near Krosno (SE Poland). All new localities are anthropogenic in character and are located in places with an altered soil substrate. The studied plots belong mainly to the Artemisietea vulgaris class. The total area covered by Galega officinalis amounts to approximately 0,15 ha and can be a source of seed and seedlings for small-area crop fields. This species has very broad phytotherapeutic uses for both humans and farm animals.

Słowa kluczowe

PL

rutwica lekarska; Galega officinalis; Fabaceae; ziololecznictwo; rosliny lecznicze; siedliska antropogeniczne; Kotlina Jasielsko-Krosnienska; stanowiska; rozmieszczenie przestrzenne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herbalism
• Rocznik: 2017
• Numer: 1[3]
• Opis fizyczny: s.92-100,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rozanski H.

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im.Stanisława Pigonia w Krośnie, Rynek 1, 38-400 Krosno

autor

Wrobel D.

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im.Stanisława Pigonia w Krośnie, Rynek 1, 38-400 Krosno

Bibliografia

• (1) Heywood V. H., Ball P. W, Leguminosae, [w:] Flora Europaea Vol. 2, (red.) T.G. Tutin i wsp., Cambridge University Press, Cambridge 1968.
• (2) Podbielkowski Z., Sudnik-Wójcikowska B., Słownik roślin użytkowych, PWRiL, Warszawa 2003.
• (3) Lauber K., Wagner G., Flora Helvetica, Haupt Verlag, Bern-Stuttgart-Wien 2007.
• (4) Zając M., Zając A., Elementy geograficzne rodzimej flory Polski, Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
• (5) Zając A., Zając M. (red.), Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
• (6) Kostrakiewicz K., Rodzina: Papilionaceae, Motylkowate, [w:] Flora Polska. Rośliny Naczyniowe Polski i Ziem Ościennych. Tom VIII, (red.) W. Szafer i B. Pawłowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959.
• (7) Rutkowski L., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• (8) Oklejewicz K., Flora Dołów Jasielsko-Sanockich, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Botaniczne, 1993, 26., s. 1-168.
• (9) Święs F., Zbiorowiska ruderalne i flora synantropijna miasta Gorlic, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sec. C, 1984,40, s. 261-273.
• (10) Święs F., Pleban A., Roślinność ruderalna i flora synantropijna miasta Jasło na Pogórzu Karpackim, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sec. C, 1981,36, s. 236-258.
• (11) Knapp A., Przyczynek do flory obwodów jasielskiego i sanockiego, Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej AU, 1869, 3, s. 74-109.
• (12) Oklejewicz K., 2013, informacja ustna.
• (13) Dzwonko Z., Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Wydawnictwo SORUS, Poznań -Kraków 2007.
• (14) Matuszkiewicz W., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum geobotanicum 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2002.
• (15) Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., Flowering plants and pteridophytes of Poland - a checklist, [w:] Biodiversity of Poland 1, (red.) Z. Mirek, W. Szafer, Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków 2002.
• (16) Wróbel D., Equisetum telmateia Ehrh. Morphotypes related to anthropogenic habitats, Acta Societatis Botanicorum Poloniae, 2003, 72(2), s. 161-165.
• (17) Wróbel D., Występowanie Equisetum telmateia (Equisetaceae) w antropogenicznych zbiorowiskach roślinnych na terenie Karpat i Dolnego Śląska, Fragmenta Floristica et Geobotánica Polonica, 2003,10(29), s. 27-55.
• (18) Blaschek W., Wichtl-Teedrogen und Phytopharmaka. Ein Handbuch für die Praxis, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart 2016.
• (19) Hiller K, MelzigM.F., Lexikon der Arzneipflanzen und Drogen, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg 2010.
• (20) Pahlow M., Das große Buch der Heilpflanzen, Nikol Verlag, Hamburg 2015.
• (21) Ziemlinkij S.E., Liekartwiennyje rastjenia SSSR, Moskwa 1951.
• (22) Fintelmann V. i wsp., Lehrbuch Phytotherapie, Karl F. Haug Verlag Stuttgart 2017.
• (23) Kaniskow W., Liecziebnitie rastjenia na Bulgaria, Izdatielstwo Iztok-Zapad, Sofia, 2011.
• (24) Ledere H., Precis de Phytotherapie, Masson et Cie Editeurs Libraires de LAcademie de Medecine, Paris 1954.
• (25) Dragendorff G., Die Heilpflanzen der Verschiedenen Völker und Zaiten ihre Anwendung, Wesentlichen Bestandteile und Geschichte, Verlag von Ferdinand Enke, Stuttgart 1898.
• (26) Madaus G., Lehrbuch der biologischen Heilmittel, Mediamed Verlag, Ravensburg 1989.
• (27) Podlewski J.K., Chwalibogowska-Podlewska A., Leki współczesnej terapii T. 2. Medical Tribune Polska, Warszawa 2010.
• (28) Bäumler S., Heipflanzen Parxis Heute, Urban&Fischer, München 2007.