Fenotypowa zmienność plonowania, składu chemicznego oraz wybranych cech jakości bulw w średnio późnych i późnych odmian ziemniaka jadalnego

• Autorzy: Kolodziejczyk M.

Warianty tytułu

EN

Phenotypic variation of yielding, chemical composition and quality characteristics of medium-late and late cultivars of edible potato

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniach polowych realizowanych w latach 2006-2011 w SD w Prusach określono wielkość i strukturę plonu, skład chemiczny oraz wybrane parametry jakości bulw sześciu średnio późnych i późnych odmian ziemniaka jadalnego: Jelly, Medea, Niagara, Syrena, Ursus i Zeus. W celu określenia udziału zmienności genetycznej i środowiskowej oraz ich współdziałania w zmienności całkowitej badanych cech przeprowadzono ocenę komponentów wariancyjnych. Spośród badanych cech ziemniaka najbardziej stabilne były: udział bulw handlowych, zawartość suchej masy, skrobi i białka ogółem oraz skłonność do ciemnienia bulw surowych. Najmniej stabilną cechą okazał się udział bulw zdeformowanych. Czynniki środowiska najsilniej oddziaływały na wielkość plonu ogólnego i handlowego bulw, liczbę zawiązanych bulw oraz ich średnią masę, a także na udział frakcji bulw dużych w plonie oraz udział bulw zdeformowanych. Właściwości odmianowe w większym stopniu niż inne źródła zmienności decydowały tylko o zawartości suchej masy w bulwach. Z kolei współdziałanie odmian i lat uprawy najsilniej determinowało zawartość skrobi, białka ogółem, azotanów, skłonność do ciemnienia miąższu bulw surowych oraz udział bulw zdeformowanych.

EN

In the field experiment conducted in 2006-2011 at the Experimental Station in Prusy determined were the amount and structure of yield, chemical composition and selected quality parameters of tubers of 6 medium late and late cultivars of edible potato: Jelly, Medea, Niagara, Syrena, Ursus and Zeus. An assessment of variation components was conducted in order to deter-mine the share of genetic and environmental variation and their contribution to the total variation of the analysed features. Considering the studied potato features the most stable were: the share of marketable tubers, content of dry matter, total starch and protein and a tendency to raw tuber flesh darkening. The share of deformed tubers proved to be the least stable feature. The environmental factors most strongly affected the amount of total and marketable yield, the number of tubers set and their average weight, but also the share of large tuber fraction in yield and the share of deformed tubers. Cultivar properties, to a greater extent than other sources of variability, determined only the content of dry matter in tubers. On the other hand, interaction of cultivars and years of cultivation most strongly determined the contents of starch, total protein, nitrates, tendency to raw tuber flesh darkening and the share of deformed tubers.

Słowa kluczowe

PL

ziemniaki; ziemniaki jadalne; odmiany pozne; odmiany sredniopozne; odmiany roslin; bulwy; jakosc; sklad chemiczny; plonowanie; zmiennosc plonowania

EN

potato; edible potato; late cultivar; medium-late cultivar; plant cultivar; tuber; tuber quality; chemical composition; yielding; yielding variability

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2013
• Tom: 20
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.411-422,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kolodziejczyk M.

• Instytut Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bibliografia

• Bombik A., Boligłowa E., 1994. Zmienność cech jakości ziemniaka jadalnego spowodowana nawo-żeniem dolistnym. Fragm. Agron., 2, 52-57.
• Bombik A., Rymsza K., Markowska M., Stankiewicz C., 2007. Variability analysis of selected quantitative characteristics in edible potato varieties. Acta Sci. Pol., Agric., 6(3), 5-15.
• Bombik A., Stankiewicz C., Starczewski J., 2003. Interakcja genotypowo-środowiskowa w ocenie wybranych cech jakości ziemniaka. Biul. IHAR, 226/227(2), 539-546.
• Bombik A., Starczewski J., Skrzypczyński T., 1996. Ocena odmianowej i spowodowanej zmiano-waniem zmienności plonu bulw i innych cech ziemniaka. Biul. IHAR, 200, 393-397.
• Drzazga T., Krajewski P., 2001. Zróżnicowanie środowisk pod względem stopnia interakcji w seriach doświadczeń z pszenicą ozimą. Biul. IHAR, 218/219, 111-115.
• Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K., 2000. Zawartość azotanów (V) w bulwach ziemniaka w za-leżności od odmiany, miejsca uprawy i terminu zbioru. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(25) Supl., 46-51.
• Grudzińska M., Zgórska K., 2008. Wpływ warunków meteorologicznych na zawartość azotanów (V) w bulwach ziemniaka. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5(60), 98-106.
• Holden N. M., Brereton A. J., Sweeney J., Fealy R., 2003. The predicted change in Irish climate and its impact on barley and potato yields. Agric. For. Meteorol., 116, 181-196.
• Kalbarczyk R., 2004. Czynniki agrometeorologiczne a plony ziemniaka w różnych rejonach Polski. Acta Agrophysica, 4(2), 339-350.
• Keller E., Baumgartner M., 1982. Beeinflussung von Qualitätseigenschaften durch Genotyp und Umwelt. Kartoffelbau, 33, 12-15.
• Kołodziejczyk M., 2000. Kształtowanie się plonu bulw łanu i pojedynczej rośliny ziemniaka jadal-nego. Biul. IHAR, 214, 221-230.
• Mazurczyk W., 1994. Skład chemiczny dojrzałych 30 odmian ziemniaka. Biul. Inst. Ziemn., 44, 55-63.
• McKerron D.K., Marshall B., Jefferies R.A., 1988. The distributions of tuber sizes in droughted and irrigated crops of potato. II. Relation between size and weight of tubers and the variability of tu-ber – size distributions. Potato Res., 31(2), 279-288.
• Sawicka B., 2001. Soil variability cv. potato productivity. Acta Agrophys. 52, 235-243.
• Sawicka B., 1991. Studia nad zmiennością wybranych cech oraz degeneracją różnych odmian ziem-niaka w rejonie bialskopodlaskim. Rozpr. hab. nr 141, Wyd. AR Lublin, ss. 76.
• Sawicka B., Michałek W., Pszczółkowski P., 2011. Uwarunkowania potencjału plonowania średnio późnych i późnych odmian ziemniaka w warunkach środkowo-wschodniej Polski. Biul. IHAR 259, 219-228.
• Sawicka B., Pszczółkowski P., 2004. Fenotypowa zmienność struktury plonu odmian ziemniaka w warunkach środkowo-wschodniej Polski. Biul. IHAR, 232, 53-66.
• Styszko L., Kamasa J., 2006. Relacje pomiędzy odpornością odmian ziemniaka na patogeny a plonem skrobi w latach o różnym poziomie plonowania. Postępy w Ochronie Roślin, 46(2), 512-516.
• Trętowski J., Boligłowa E., Bombik A., 1989. Zmienność plonu i zawartości skrobi u odmian ziem-niaka różnych grup wczesności. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln., 382, 70-77.
• Węgrzyn S., 2001. Możliwości wykorzystania metod statystycznych do opracowania wyników doświadczeń w hodowli roślin. Biul. IHAR, 218/219, 5-14.
• Yildrim M.B., Caliscan C.F., 1985. Genotype x environment in potato. Am. Potato J., 65, 371-375.