Biernatella - a new Devonian double-spired brachiopod

• Autorzy: Balinski A.

Warianty tytułu

PL

Biernatella - nowy dewoński ramienionóg z diplospiralium

RU

Biernatella – novyjj devonskijj brakhiopod s diplospiralium

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A double-spired brachiopod Biernatella polonica gen. et sp.n. is described for the first time from the Upper Devonian of Southern Poland. A new family Biernatellidae has been established for it within the Dayioidea.

PL

Wśród paleozoicznych ramienionogów formy ze szkieletem ramion wykształconym w postaci diplospiralium są niezmiernie rzadkie. Dotychczas znane były jedynie dwa takie rodzaje: Helenathyris Alekseeva z dolnego dewonu ZSRR i Kayseria Davidson ze środkowego dewonu (eiflu) Europy i Azji. W niniejszej pracy opisano nowy, trzeci z paleozoiku, rodzaj ramienionoga z diplospiralium, Biernatella gen.n. Rodzaj ten jest reprezentowany przez jeden gatunek B. polonica gen. et sp.n. występujący w górnym dewonie (franie) okolic Dębnika, (Region Krakowski), i, podobnie jak Kayseria, jest przedstawicielem podrzędu Dayioidea. Gatunek ten wyraźnie różni się od pozostałych Dayioidea morfologią zewnętrzną i budową wewnętrzną, a także izolowaną pozycją stratygraficzną, co przemawia za ustanowieniem nowej rodziny, Biernatellidae fam.n. Biernatella polonica jest gatunkiem, który zasiedlał prawdopodobnie płytkie partie basenu, od kilku do kilkudziesięciu metrów głębokości, charakteryzujące się podwyższoną ruchliwością wody. Muszle tego gatunku, jak i innych współwystępujących ramienionogów, charakteryzowały się niewielkimi rozmiarami, silnie zgrubiałymi skorupkami i proporcjonalnie dużą masą, a więc zwiększonym oporem na prądy wody oraz znaczną odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Podobne przypadki skarłowacenia fauny ramienionogowej znane są zarówno w stanie kopalnym (Cloud 1948:59) jak i z współczesnych mórz (Zezina, 1976:33). Praca wykonana w ramach problemu MR. II/3.

RU

Среди палеозойских брахиоподов исключительно редко встречаются формы со скелетом ручного аппарата, представленным в виде diplospiralium. До сего времени были известны только два таких рода, а именно Helenathyris Alekseeva из нижнего девона СССР и Kayseria Davidson из среднего девона (эйффель) Европы и Азии. В настоящей работе описан новый, третий, палеозойский род брахиопода с diplospiralium, Biernatella gen. п. Этот род представлен одним видом В. polonica gen. et sp. n., встречающимся в верхнем девоне (фране) окрестности Дембника (Краковское воеводство). Он также как и Kayseria является представителем подотряда Dayioidea. Этот вид резко отличается от остальных Dayioidea как внешней морфологией и внутренним строением, так и особой стратиграфической позицией, что указывает на установление нового семейства Biernatellidae fam. n. Biernatella polonica является видом, который, по всей вероятности, существовал в мелких участках бассейна, характеризующихся повышенной подвижностью вод и глубокостью от нескольких до несколько десятков метров. Раковины этого вида, а также и других сопутствующих ему брахиоподов имеют небольшие размеры с сильно утолщенными створками и пропорционально большой массой, это значит, что они обладали повышенным сопротивлением токам воды и соответственно значительной устойчивостью на механическое повреждение. Похожие примеры карликовости известны в ископаемом виде (Cloud 1948:59), и в современных морях (Зезина 1976:33).

Słowa kluczowe

EN

paleontology; Biernatella; Biernatella polonica; new species; Devonian; Upper Devonian; Biernatellidae; Dayioidea; double-spired brachiopod; brachiopod; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1977
• Tom: 22
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.175-186,fig.,ref.

Twórcy

autor

Balinski A.

• Department of Paleobiology, Polish Academy of Sciences, Al.Zwirki i Wigury 93, 02-089 Warsaw, Poland

Bibliografia

• ALEKSEEVA, R. E. 1969 (АЛЕКСЕЕВА, P. E.) Новые своеобразные нижнедевонские спирифериды (подряд Athyrididina). - Докл. АН СССР, 187, 5, 1157- 1159.
• BALIŃSKI, А. 1978. Brachiopods and conodonts from the Frasnian of the Dębnik anticline, Southern Poland. - Palaeont. Pol., 39, in press.
• CLOUD, P. E. Jr. 1948. Assemblages of diminutive brachiopods and their paleoecological significance. - J. Sediment. Petrol., 18, 2, 56-60.
• COPPER, P. 1973. Bifida and Kayseria (Brachiopoda) and their affinity. - Palaeontology, 16, 1, 117-138.
• JOHNSON, J. G. 1974. Affinity of dayiacean brachiopods. - Ibidem, 17, 2, 437-439.
• LYASCHENKO, A. I. 1973 (ЛЯШЕНКО, А. И.). Брахиоподы и стратиграфия нйж-нефранских отложений Южного Тимана и Волго-Уральской нефтегазоносной провинции. - „Недра”, 1-279, Москва.
• MacKINNON, D. I. 1974. The shell structure of Spiriferide brachiopoda. - Bull. Вr. Mus. nat. Hist. (Geol.), 25, 3, 189-261.
• PAINE, R. T. 1970. The sediment occupied by recent lingulid brachiopods and some paleoecological implications. - Palaeogeogr., Palaeoclimat., Palaeoecol., 7, 1, 21-31.
• ZEZINA, O. N. 1976 (ЗЕЗИНА, О. H.). Экология и распространение современных брахиопод. - „Наука”, 1-138, Москва.