Rye price variability in Poland between 2010 and 2018

• Autorzy: Utnik-Banas K. , Vasilyeu V.

Warianty tytułu

PL

Zmienność cen żyta w Polsce w latach 2010-2018

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the paper, the range of rye price variability was determined and a decomposition of a time series of prices was carried out, distinguishing seasonal, cyclical and irregular fluctuations. The rye market is a market of a product produced seasonally but with a storage period longer than one season, which influences seasonal changes of prices, on which economic changes overlap. The research material consists of prices of rye in monthly graduation for the years 2010-2018, from the Integrated System of Agricultural Market Information. In the analyzed period, the nominal price of rye more than doubled from 327 PLN/t in January 2010 to 719 PLN/t in December 2018. The coefficient of variability of rye prices ranged from 4.0% to 27.2%. The decomposition of the time series of prices indicates seasonal, cyclical and irregular fluctuations. The amplitude of seasonal fluctuations was 14% on average, the highest prices were in June (105%) and the lowest in August (91%). Cyclical changes averaged 71.2% per year, seasonal changes 17.9% and irregular changes 10.9% of overall rye price variation. The production of rye is steadily falling both in the world and Poland.

PL

Celem artykułu jest próba określenia zakresu zmienności cen żyta. Przeprowadzono także dekompozycję szeregu czasowego cen, wyróżniając wahania sezonowe, cykliczne i nieregularne. Rynek żyta, to rynek produktu wytwarzanego sezonowo, ale o okresie przechowywania dłuższym niż jeden sezon, co wpływa na okresowe zmiany cen, na które nakładają się zmiany koniunkturalne. Przedmiotem badań były ceny żyta w odstopniowaniu miesięcznym za lata 2010-2018 ze Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji. W analizowanym okresie cena nominalna żyta wzrosła ponaddwukrotnie – z poziomu 327 zł za tonę w styczniu 2010 roku do 719 zł za tonę w grudniu 2018 roku. Współczynnik zmienności cen żyta wynosił od 4,0 do 27,2%. Dekompozycja szeregu czasowego cen wskazuje na występowanie zarówno wahań sezonowych, jak i cyklicznych oraz nieregularnych. Amplituda wahań sezonowych wynosiła średnio 14%, najwyższe ceny były w czerwcu (105%), a najniższe w sierpniu (91%). W skali roku zmiany cykliczne stanowiły średnio 71,2%, sezonowe – 17,9%, a nieregularne – 10,9% ogólnej zmienności cen żyta. Produkcja żyta systematycznie spada zarówno na świecie, jak i w Polsce.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annals of the Polish Association of Agricultural and Agrobusiness Economists
• Rocznik: 2019
• Tom: 21
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.533-541,fig.,ref.

Twórcy

autor

Utnik-Banas K.

• Department of Business Management and Economics, University of Agriculture in Krakow, 21 Mickiewicza Av. 21, 31120 Krakow, Poland

autor

Vasilyeu V.

• Belarusian State Agricultural Academy Ulitsa Michurina 5, Horki 213407, Belarus

Bibliografia

• Borkowski Bolesław, Monika Krawiec. 2009. Ryzyko cenowe na rynku surowców rolnych. [W] Zarządzanie ryzykiem cenowym a możliwości stabilizowania dochodów producentów rolnych − aspekty poznawcze i aplikacyjne (Price risk on the agricultural raw materials market. [In] Price risk management and possibilities of stabilizing the income of agricultural producers – cognitive and application aspects), eds. M. Hamulczuk, S. Stańko, 47-81. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Dittmann Paweł. 2008. Prognozowanie w przedsiębiorstwie. Metody i ich zastosowanie (Forecasting in the enterprise. Methods and their application). Kraków: Oficyna Wolters Kluwer Business,.
• FAOSTAT. 2019. Database http:// faostat3.fao.org/, access: 6.02.2019.
• Figiel Szczepan. 2002. Cenowa efektywność rynku towarowego na przykładzie zbóż w Polsce (Price efficiency of the commodity market on the example of cereals in Poland). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Figiel Szczepan, Mariusz Hamulczuk, Cezary Klimkowski. 2012. Metodyczne aspekty analizy zmienności cen oraz pomiaru ryzyka cenowego na towarowych rynkach rolnych (Methodical aspects of analyzing price volatility and measuring price risk on agricultural commodity markets). Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy 559: 1-52.
• Hamulczuk Mariusz. 2009. Analiza, prognozowanie i zarządzanie ryzykiem cenowym na podstawowych rynkach rolnych – możliwości stabilizowania dochodów producentów rolnych (Analysis, forecasting and price risk management on basic agricultural markets – possibilities of stabilizing the income of agricultural producers). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Hamulczuk Mariusz. 2014. Ryzyko cenowe a zmienność cen i relacji cenowych w rolnictwie (Price risk and volatility of prices and price ratios in agriculture). Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 101 (4): 54-67.
• Hamulczuk Mariusz, Włodzimierz Rembisz. 2008. Rynkowe uwarunkowania ryzyka cenowego i dochodowego. [W] Zarządzanie ryzykiem cenowym a możliwości stabilizowania dochodów producentów rolnych – aspekty poznawcze i aplikacyjne (Market determinants of price and income risk. [In] Price risk management and possibilities of stabilizing the income of agricultural producers – cognitive and application aspects), eds. M. Hamulczuk, S. Stańko, 47-81. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Hodrick Robert, Edward Prescott. 1997. Postwar U.S. Business Cycles: An empirical investigation. Journal of Money, Credit and Banking 29: 1-16.
• Idzik Marcin. 2009. Analiza struktury szeregów czasowych cen produktów rolnych. [W] Zarządzanie ryzykiem cenowym a możliwości stabilizowania dochodów producentów rolnych − aspekty poznawcze i aplikacyjne (Analysis of the structure of time series of agricultural product prices. [In] Price risk management and possibilities of stabilizing the income of agricultural producers – cognitive and application aspects), eds. M. Hamulczuk, S. Stańko, 15-47. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Jerzak Michał. 2009. Zarządzanie ryzykiem cenowym jako czynnik poprawy konkurencyjności gospodarstw rolnych w warunkach liberalizacji wspólnej polityki rolnej UE (Price risk management as a factor of competitiveness improvement in Polish agriculture in conditions of Common Agricultural Policy liberalizations). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 1: 13-23.
• Jerzak Michał, Magdalena Śmiglak. 2006. Krótkoterminowe prognozy cen skupu zbóż, jako czynnik wspomagający zarządzanie ryzykiem cenowym w rolnictwie. Roczniki Naukowe SERiA VIII (5): 53-57.
• Kot Stanisław, Jacek Jakubowski, Andrzej Sokołowski. 2011. Statystyka (Statistics). Warszawa: Difin.
• MRiRW (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministry of Agriculture and Rural Development). 2019. Zintegrowany System Rolniczej Informacji Rynkowej (Integrated System of Agricultural Market Information), http://www.minrol.gov.pl/pol/Rynki-rolne, access: 4.02.2019.
• Olszańska Anna. 2011. Zmienność cen na rynku zbóż w Polsce w latach 1998-2010 na przykładzie rynku pszenicy (Changeability of prices on the grain market in Poland between 1998 and 2010 on the basis of the wheat market). Roczniki Naukowe SERiA XIII (3): 228-233.
• Rembisz Włodzimierz. 2003. Możliwości zarządzania ryzykiem cenowym na rynku zbóż w Polsce (Possibilities of price risk management on the cereals market in Poland). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 4 (297): 15-25.
• Stańko Stanisław (ed.). 2013. Prognozowanie w agrobiznesie, teoria i przykłady zastosowania (Agribusiness forecasting, theory and application examples). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Utnik-Banaś Katarzyna. 2019. The fluctuations of maize price in years 2010-2018 in Poland. Economic Science for Rural Development Conference Proceedings 52: 396-402. DOI: 10.22616/ ESRD.2019.147.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.5835