Natural nest sites of the Red-breasted Flycatcher Ficedula parva in a primeval forest

• Autorzy: Mitrus C. , Socko B.

Warianty tytułu

PL

Miejsca lęgowe muchołówki małej w naturalnym lesie (Białowieski Park Narodowy)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

117 nests of Red-breasted Flycatchers in Białowieża primeval forest (NE Poland) were characterised. Most nests (79%) were built in Hornbeam Carpinus betulus and lime Tilia cordata. Three types of nest sites were distinguished: chimney shaped (26.4%), half cavities (46.4%) or shelves — the nest was wedged under a piece of bark against the main trunk (27.3%). Most cavity entrances were exposed to the south. Compared to other species of secondary cavity nesters in Białowieża National Park, Red-breasted Flycatchers used cavities of a different shape, with a smaller bottom area and at a relatively low height above the ground (x̅= 4.9 ± 3.13 m). Nesting trees had a smaller diameter (x̅= 31.2 ± 21.4 cm) and were more often dead (29.8%) than trees used by the other secondary cavity nesters. Only four nest sites were used in consecutive seasons.

PL

Obserwacje prowadzono w latach 1977-2003 na terenie Białowieskiego Parku Narodowego. Większość gniazd (88 z 117) opisano w ostatnich czterech sezonach lęgowych (2000-2003), natomiast wcześniejsze dane pochodzą z Kartoteki Gniazd i Lęgów. Gniazda wyszukiwano obserwując samice podczas budowy, przeszukując miejsca wcześniej stwierdzonych par lub śledząc dorosłe ptaki w okresie karmienia piskląt. Dla większości gniazd opisano: gatunek drzewa, wysokość nad ziemią, pierśnicę, kierunek wlotu do dziupli, stan drzewa (martwe lub żywe), typ lokalizacji gniazda i dla niektórych średnicę dna i głębokość dziupli. Większość gniazd znajdowała się w drzewach żywych (70.2%), najwięcej w grabach Carpinus betulus i lipach Tilia cordata (Tab. 1). Wyróżniono następujące typy miejsc gniazdowych: półdziuple (płytkie dziuple z dużym otworem wejściowym — 46.4%), kominy (płytkie zagłębienia, zwykle w złamanym szczycie cienkiego drzewa — 26.4%) i półki (miejsca na zewnątrz pnia głównego, zwykle pod odstającym fragmentem kory — 27.3%, Fig. 3). Rodzaj miejsca gniazdowego zależał od gatunku drzewa. Większość kominów zlokalizowano w lipach (72.5%), podczas gdy półdziuple (76.5%) i półki (40.0%) charakterystyczne były dla grabów. Wlot do dziupli znajdował się najczęściej od strony południowej (Fig. 2). Gniazda były budowane stosunkowo nisko nad ziemią (średnio 4.9 ± 3.12 m). Najwyżej umiejscowione gniazda znaleziono w grabach (Tab. 1), ale różnice w wysokości gniazd w zależności od gatunku drzew nie były znaczące (F₇₇₉ = 0.91, p = 0.90). Drzewa gniazdowe miały małą średnicę (31.2 ± 21.4 cm). Pierśnica zależała od gatunku drzewa (F₇₇₉ = 6.97, p < 0.001), najgrubsze były sosny, a najcieńsze wiązy. Stwierdzono tylko cztery przypadki powtórnego wykorzystania tego samego miejsca lęgowego.

Słowa kluczowe

EN

natural site; nest site; Red-breasted Flycatcher; Ficedula parva; forest; Bialowieza National Park; tree hole; hornbeam; Carpinus betulus; lime; Tilia cordata; bird

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 2004
• Tom: 39
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.53-57,fig.,ref.

Twórcy

autor

Mitrus C.

• Department of Zoology, University of Podlasie, Prusa 12, 08-110 Siedlce, Poland

autor

Socko B.

Bibliografia

• Aleknonis A. 1976. Biology of Red-breasted Flycatcher in SW part of Lithuania. Mat. IX Pribalt. Orn. Konf. Vilnus, 3-6.
• Balen van J. H. 1973. A comparative study of the breeding ecology of the Great Tit Parus major in different habitats. Ardea 61: 1-93.
• Bruns H. 1960. The economic importance of birds in forests. Bird Study 7: 193-208.
• Byshnev I., Stavrovsky K. D. 1998. On the biology of Redbreasted Flycatcher (Ficedula parva) in Berezinsky Nature Reserve. Subbuteo 1: 25-28.
• Cramp S. 1993. Birds of Europe the Middle East ad North Africa. The Birds of the Western Palearctic Vol. VII. Oxford Univ. Press.
• Czeszczewik D., Walankiewicz W. 2003. Natural nest sites of the Pied Flycatcher in a primeval forest. Ardea 91: 221-230.
• Flade M. 1997. Red-breasted Flycatcher. In: Hagemeijer W. J. M., Blair M J. 1997. The EBCC Atlas of European Birds. Poyser, London.
• Glutz von Blotzheim U. N., Bauer K. M. 1993. Handbuch der Vogel Mitteleuropas. Passeriformes. Aula Verlag, Wiesbaden.
• Haapanen A. 1965. Bird fauna of the Finish forests in relation to forest succession. Ann. Zool. Fenn. 2: 153-196.
• Miera C. 1978. Zur Brutbiologie des Zwergschnäppers. Der Falke 25: 120-127.
• Mitrus C. 2003. Temperature dependence of breeding phenology of the Collared Flycatcher Ficedula albicollis in the Białowieża Forest (NE Poland). Acta Ornithol. 38: 73-76.
• Mitrus C., Walankiewicz W., Czeszczewik D., Jabłoński P. M. 1996. Age and arrival date of Collared Flycatcher Ficedula albicollis males do not influence quality of natural cavities used. Acta Ornithol. 31: 101-106.
• Müller S. 1970. Das Brutvorkommen des Zwergschnäppers bei Warnemünde 1964-1968. Der Falke 17: 76-82.
• Newton I. 1998. Limitation population in birds. Academic Press, London.
• Peklo A. M. 1987. [Fauna of the flycatchers of the USSR], Naukova Dumka, Kyiv.
• Rendell W. B., Robertson R. J. 1993. Cavity size, clutch-size and the breeding ecology of Tree Swallows Tachycineta bicolor. Ibis 135: 305-310.
• Slagsvold T. 1987. Nest site preference and clutch size in the Pied Flycatcher Ficedula hypoleuca. Ornis Scand. 18:189-197.
• Tomiałojć L., Wesołowski T., Walankiewicz W. 1984. Breeding bird community of a primaeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland). Acta Ornithol. 20: 241-310.
• Tomiałojć L. 1991. Characteristics of old growth in the Białowieża Forest, Poland. Nat. Areas J. 11: 7-18.
• Walankiewicz W. 1991. Do secondary cavity nesting birds suffer more from competition for cavities or from predation in a primeval deciduous forest? Nat. Areas J. 11: 203-211.
• Weber H. 1958. Beobachtungen am Nest des Zwergschnappers (Muscicapa parva). J. Ornithol. 99: 160-172.
• Wesołowski T. 1989. Nest-sites of hole-nesters in primaeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland). Acta Ornithol. 25: 321-351.
• Wesołowski T. 1995. The loss of avian cavities by injury compartmentalization in a primaeval European forest. Condor 97: 256-257.
• Wesołowski T. 1996. Natural nest sites of Marsh Tit (Parus palustris) in a primaeval forest (Białowieża National Park, Poland). Vogelwarte 38: 235-249.
• Wesołowski T. 2002. Anti-predator adaptations in nesting Marsh Tits Parus palustris: the role of nest-site security. Ibis 144: 593-601.
• Wesołowski T., Tomiałojć L., Mitrus C., Rowiński P., Czeszczewik D. 2002. The breeding birds community of a primaeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland) at the end of 20th century. Acta Ornithol. 37: 27-45.