Vegetation in abandoned meadows in Central Poland: Pilsia Valley. Case study

• Autorzy: Kucharski L.

Warianty tytułu

PL

Roślinność nieużytkowanych łąk w środkowej Polsce na przykładzie doliny Pilsi. Studium przypadku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The process of secondary succession is observed in the meadows of river valleys in most areas of Central Poland. Abandoned meadows are the result of demographic and economic changes in the country. As a result of secondary succession, forest communities return to abandoned pastures in Pilsia Valley. There are several scenarios of this process. In the classical model the following sequential order appears: tall herbs, tall herbs with seedlings of trees and shrubs, willow thickets and woods. Drained meadows become secondary swamps. The transition stage of turning into a forest are rushes and nitrophilous climbers (Calystegietalia sepium). In the parts of the valley which are outside the direct reach of surface water, the return of the forest is preceded by the appearance of community with the dominance of one species, which is usually Deschampsia caespitosa.

PL

Proces wtórnej sukcesji jest obserwowany na łąkach w większości dolin rzecznych środkowej Polski. Jest ona spowodowana zaprzestaniem gospodarczego wykorzystywania użytków zielonych oraz zmianami w siedliskach przez nie zajmowanych. W wyniku sukcesji wtórnej na porzucone łąki w dolinie Pilsi powracają zbiorowiska leśne. Stwierdzono kilka scenariuszy tego zjawiska. W klasycznym modelu następują po sobie kolejno: ziołorośla, ziołorośla z siewkami drzew i krzewów, zarośla wierzbowe i las. Łąki zmeliorowane ulegają wtórnemu zabagnieniu, a stadium przejściowe do lasu tworzą zbiorowiska szuwarowe i nitrofilnych pnączy (Calystegietalia sepium). W częściach doliny poza bezpośrednim zasięgiem wód powierzchniowych powrót lasu poprzedza zbiorowisko z dominacją jednego gatunku, którym najczęściej jest Deschampsia caespitosa.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
• Rocznik: 2015
• Tom: 14
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.37-47,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kucharski L.

• Department of Geobotany and Plant Ecology, University of Lodz, S. Banacha 1/3, 90-237 Lodz, Poland

Bibliografia

• Adamowski, W., Bomanowska, A. (2009). Zmiany udziału traw na nienawożonej łące kośnej w Puszczy Białowieskiej w ciągu 24 lat. Fragm. Flor. Geobot. Polonica, 16(7), 377-386.
• Barabasz, B. (1997). Zmiany roślinności łąk w północnej części Puszczy Niepołomickiej w ciągu 20 lat. Studia Naturae, 43, 1-96.
• Brzeg, A. (1989). Zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe okolic Konina. PTPN, Prace Kom. Biol., 70, 103-140.
• Czarnecka, H. (red.) (1983). Podział hydrograficzny Polski. Cz. I. Zestawienie liczbowo-opisowe. Cz. II. Mapa 1 : 200 000. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
• Connel, J.H., Slatyer, R.O. (1977). Mechanisms of succession in natural communities and their role in community stability and organization. American Naturalist, 111, 1119-1144.
• Dableckienė, D., Butkutė, B. (2005). Conservation effects on the botanical composition of grass swards in the hilly soils of West Lithuania. Plant Soil Environ., 51, 137-143.
• Falińska, K. (1991). Sukcesja jako efekt procesów demograficznych. [W:] J.B. Faliński (red.), Dynamika roślinności i populacji roślinnych. Phytocoenosis 3 (N.S.) Sem. Geobot., 1, 43-64.
• Falińska, K. (1996). Ekologia roślin. Podstawy teoretyczne, populacja, zbiorowisko, procesy. Wyd. Nauk. PWN Warszawa.
• Faliński, J.B. (1986). Sukcesja roślinności na nieużytkach porolnych jako przejaw dynamiki ekosystemu wyzwolonego spod długotrwałej presji antropogenicznej. Cz. 1 i 2. Wiad. Bot., 30(1), 12-50; 30(2), 115-126.
• Faliński, J.B. (1990). Kartografia geobotaniczna. Część 2. kartografia fitosocjologiczna. Państwowe Przedsiębiorstwo Kartograficzne im. Eugeniusza Romera Warszawa – Wrocław.
• Fijałkowski, D., Adamczyk, B. (1990). Zespoły i flora projektowanego Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Wyd. UMCS Lublin.
• Huhta, A-P., Rautio, P. (2005). Condition of semi-natural meadows in northern Finland today – do the classical vegetation types still exist? Ann. Bot. Fennici, 42, 81-93.
• Kępczyński, K. (1965). Szata roślinna Wysoczyzny Dobrzyńskiej. Wyd. UMK Toruń.
• Kochanowska, R. (1997). Przyrodnicze konsekwencje regresu gospodarki łąkowej na Pomorzu. Przegl. Przyr., 8(1-2), 73-76.
• Kompała-Bąba, A., Bąba, W. (2007). Przemiany składu florystycznego zbiorowisk łąkowych Kotliny Dąbrowskiej (Wyżyna Śląska) jako wynik zaprzestania tradycyjnych form użytkowania i degradacji środowiska. Acta Botanica Warmiae et Masuriae, 4, 173-186.
• Kotańska, M. (1993). Response of wet meadows of the Calthion alliance to variations of weather and management practices – a thirteen-year study of permanent plots. Studia Naturae, 40, 3-47.
• Kotiluoto, R. (1998). Vegetation changes in restored semi-natural meadows in the Turku Archipelago of SW Finland. Plant Ecology, 136, 53-67.
• Kondracki, J. (2009). Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kryszak, A., Kryszak, J., Grynia, M. (2007). Zmiany degradacyjne na łąkach i pastwiskach wyłączonych z użytkowania. Acta Botanica Warmiae et Masuriae, 4, 205-214.
• Kucharski, L. (1999). Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu. Wyd. UŁ Łódź.
• Kucharski, L. (2000). Przemiany roślinności łąkowej w Polsce Środkowej w wyniku zmian metod gospodarowania. [W:] S. Radwan, Z. Lorkiewicz (red.), Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o dużych walorach przyrodniczych. Wyd. UMCS Lublin, 227-234.
• Marriott, C.A., Hood, K., Fisher, J.M., Pakeman, R.J. (20090. Long-term impacts of extensive grazing and abandonment on the species composition, richness, diversity and productivity of agricultural grassland. Agriculture, Ecosystems and Environment, 134, 190-200.
• Matuszkiewicz, W. (2005). Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN Warszawa.
• May, R.M. (1973). Stability and Complexity in Model Ecosystems. Princeton University Press Princeton.
• Michalik, S. (1990). Przemiany roślinności łąkowej w toku sukcesji wtórnej na stałej powierzchni badawczej w Ojcowskim Parku Narodowym. Prądnik. Prace Muz. Szafera, 2, 149-159.
• Michalska-Hejduk, D., Kopeć, D. (2012). Dynamics of Semi-natural Vegetation with a Fokus on Molinion Meadows after 50 Years of Strict Protection. Pol. J. Environ. Stud., 21(6), 1731-1741.
• Mirek, Z., Piękoś-Mirkowa, H., Zając, A., Zając, M. (2002). Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science Kraków.
• Nowiński, M. (1967). Polskie zbiorowiska trawiaste i turzycowe. Szkic fitosocjologiczny. PWRiL Warszawa.
• Polakowski, B. (1979). Zespoły łąkowo-pastwiskowe Pojezierza Mazurskiego w świetle dotychczasowych badań. Zesz. Nauk. ART w Olsztynie, Rolnictwo, 23, 113-122.
• Poptcheva, K., Schwartze, P., Vogel, A., Kleinebecker, T., Hölzel, N. (2009). Changes in wet meadow vegetation after 20 years of different management in a field experiment (North-West Germany). Agriculture, Ecosystems and Environment, 134, 108-114.
• Przybylińska, W. (1979). Zbiorowiska roślinne łąk doliny Pilsi koło Zbyszka. Manuskrypt pracy magisterskiej. Katedra Botaniki, UŁ Łódź.
• Sienkiewicz, B., Herbach, J. (1986). Roślinność łąk i pastwisk okolic Miechucina w centralnej części Pojezierza Kaszubskiego. Zesz. Nauk. Wydz. Biol., Geogr. i Oceanol. UG, Biologia, 7, 77-112.
• Sienkiewicz-Paderewska, D., Borawska-Jarmułowicz, B., Mastalerczuk, G., Chodkiewicz, A., Stypiński, P. (2012). Wpływ zaprzestania koszenia na roślinność łąki trzęślicowej (Molinietum caeruleae). Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 12(1), 167-179.
• Traut-Seliga, A. (2006). Problemy zachowania ekosystemów łąkowych metodą czynnej ochrony. Manuskrypt pracy doktorskiej, Katedra Ochrony Przyrody, UŁ Łódź.
• Warda, M., Stamirowska-Krzaczek, E., Kulik, M. (2013). Floristic diversity of selected plant communities on extensive and abandoned grasslands in the Nadwieprzański Landscape Park. J. Water Land Dev., 19, 77-82.
• Załuski, T. (1989). Zróżnicowanie zbiorowisk łąkowych z klasy Molinio-Arrhenatheretea w dolinach Krynicy i jej dopływów. Stud. Soc. Sci. Torun., ser. D, 12(2), 3-74.
• Zimna, J. (1966). Zbiorowiska łąkowe doliny Narewki a warunki siedliskowe. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 66, 21-32.