Warunki życia na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego

• Autorzy: Kiniorska I.

Warianty tytułu

EN

Standard of living in agricultural areas in swietokrzyskie voivodship (Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowanie stanowi próbę określenia warunków życia ludności zamieszkującej obszary wiejskie województwa świętokrzyskiego przy użyciu wskaźnika syntetycznego. Konstrukcji wskaźnika syntetycznego dokonano przy użyciu mierników cząstkowych, opisujących różnorakie potrzeby ludzkie. Dobór mierników uwarunkowany został ograniczonym zbiorem dostępnych danych statystycznych. Jednak już wstępna charakterystyka (przy doborze tylko kilku elementów) wskazała na zróżnicowanie warunków życia. Przedmiotem uwagi w opracowaniu były warunki wewnętrzne czyli między innymi: warunki mieszkaniowe, infrastruktura komunalna, społeczna, zagadnienia związane z problemami ludnościowymi. Wielkości obliczonego wskaźnika warunków życia dla województwa świętokrzyskiego mieściły się w przedziale od 0,62 do 1,90. Przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić pięć klas gmin o zróżnicowanych warunkach życia. W klasach: pierwszej i drugiej cechujących się najniższymi wielkościami miernika syntetycznego znalazło się kolejno: 23 i 46 gmin. Z kolei w klasie piątej (charakteryzującej się najkorzystniejszymi warunkami życia) odnotowano jedną gminę. Zdecydowanie korzystniejsze warunki życia odnotowywano w gminach położonych w bliskim sąsiedztwie stolicy województwa i siedzib powiatów. Najniższą pozycję w hierarchii ośrodków wiejskich w świetle badanych cech zajmują gminy typowo rolnicze, ze słabo rozwiniętymi funkcjami usługowymi. Pośredni wpływ może mieć również położenie, np. peryferyjne w stosunku do miast, poza znaczącymi szlakami komunikacyjnymi.

EN

By using the synthetic index this dossier represents a trial to identify the living standards of populations in agricultural parts of swietokrzyskie voivodeship. The construction of this index is based on surveying elements describing different human needs. The selection of surveying elements was dictated by quite a limited collection of accessable statistics data. However preliminary characteristics (using only a few elements) indicates various differences in living standards of analysed population. Translating this data, the standard of living for human being can be categorised into needs and activities; those needs must be met to a satisfactory level. In the research internal and external factors of living standard are taken into consideration. In the dossier lots of attention is focused on internal factors such as housing, communal and social infrustructure and population problem. The researched area is a part of Malopolska Upland in south-east of Poland. Kielecko-Sandomierska Upland with Swietokrzyskie Mountains (Holy Cross Mountains), Niecka Nidzianska and Przedborska Upland are the three makroregions which are parts of Malopolska Upland. The analysed voivodeship is subdivided into 102 communes (gminy), 13 counties (powiaty) and 1 city county (powiat grodzki). Calculated index of living standards in swietokrzyskie voivodeship comprises between 0.62 to 1.90. The carried out analysis helped to distinguish five groups of communes (gmin) with evidential differences in living standards of its populations. There are successively: 23 and 46 communes (gmin) with the lowest value of the synthetic index. In the whole voievodeship only one commune (gmina) qualifies within the fifth group where the synthetic index is at its highest. The highest index of living standard is mainly concentrated in the communes situated close to the capital of the voivodeship and main counties local government councils. These are the areas of semiurbanization which consists of migration of wealthy citizens from Kielce, who wish to live there. The lowest synthetic index is mainly characteristic to the agricultural communes with underdeveloped services. Indirectly the synthetic index is influenced by position of a commune in relation to the towns and transport links. Very often in those communes the population structure (by sex and age) and the social structure (high level of unemployment) is disturbed. It is important to indicate that the future development of living standards in the agricultural areas of the voivodeship will depend on the strong performance of the local governments and its inhabitants.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; warunki zycia; infrastruktura techniczna; infrastruktura spoleczna; infrastruktura mieszkaniowa; woj.swietokrzyskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2007
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.113-123,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kiniorska I.

• Akademia Świętokrzyska w Kielcach, Instytut Geografii, Zakład Geografii Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, ul.Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• Kiniorska I., Wrońska J. Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne województwa świętokrzyskiego [w:] S. Ciok, D. Ilnicki (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalnoprzestrzennych. Regionalny wymiar integracji europejskiej, VIII/1, 2004, s. 209–219.
• Kuriata Z. Stan infrastruktury technicznej a rozwój zagospodarowania przestrzennego obszarów wiejskich [w:] J. Gruszczyński (red.), Inżynieria Rolnicza. Wyd. Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej, t. 1, 2003, s. 321–331.
• Liszewski S. Rola i zadanie geografii w badaniach zróżnicowania przestrzennego warunków życia mieszkańców miast. Założenia teoretyczne i program badań [w:] I. Jażdżewska (red.), Zróżnicowanie warunków życia ludności w mieście. Konwersatorium Wiedzy o Mieście,XVII, 2004, s. 7–17.
• Runge J. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Salomon J. Zróżnicowanie rozwoju wielofunkcyjnego obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, nr 1, 2005, s. 95–105.
• Wrońska J. Kierunki rolniczego użytkowania ziemi w województwie świętokrzyskim na progu XXI wieku [w:] Wybrane problemy rozwoju regionalnego. Prace Instytutu Geografii Akademii Świętokrzyskie, nr 11, 2004, s. 39–50.