Wymiana turbulencyjna dwutlenku węgla między atmosferą a terenem zurbanizowanym, rolniczym i podmokłym - różnice w rocznej i dobowej zmienności

• Autorzy: Pawlak W.

Warianty tytułu

EN

Turbulent exchange of carbon dioxide between the atmosphere and the urbanized area, agricultural area and wetland - the differences in the annual and diurnal variability

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowanie zawiera analizę wyników równoczesnych pomiarów wymiany turbulencyjnej netto dwutlenku węgla między atmosferą a powierzchniami w różnym stopniu przekształconymi przez człowieka (miasto, pole uprawne i bagno). Strumień turbulencyjny CO2 był mierzony z zastosowaniem metody kowariancji wirów w okresie od listopada 2011 roku (miasto i pole) oraz listopada 2012 roku (bagno) do września 2013 roku. Wyniki potwierdzają znaną z literatury zależność między sposobem użytkowania powierzchni a intensywnością wymiany turbulencyjnej CO2. Różnice w intensywności badanego procesu zaobserwowane na terenie zurbanizowanym oraz naturalnym lub paranaturalnym są widoczne zarówno w rocznej, jak i dobowej zmienności. Niezależnie od pory roku centrum miasta jest źródłem dwutlenku węgla dla troposfery. Tereny użytkowane rolniczo i tereny podmokłe w minimalnym stopniu emitują ten gaz w sezonie chłodnym, podczas gdy w ciepłej połowie roku, ze względu na rozwój roślinności, intensywnie pobierają dwutlenek węgla. Maksymalne zaobserwowane wartości strumienia dwutlenku węgla (FCO2) sięgały 40 μmol·m–2·s–1 (centrum miasta), –30 μmol·m–2·s–1 (pole uprawne) oraz –20 μmol·m–2·s–1 (bagno).

EN

The presented study aim at analyzing the results obtained by simultaneous measurements of carbon dioxide net exchange between the atmosphere and the surfaces transformed to the different degree by human activities (city, fi eld and wetland). Turbulent fl ux of CO2 was measured using the eddy covariance method during the period from November 2011 (city and fi eld) and November 2012 (wetland) to September 2013. The results confi rm a relationship between the land use and the intensity of turbulent exchange of CO2 known from the literature. The differences in the intensity of this process observed in urban, natural and agricultural areas are clearly noticeable both in the annual and diurnal variability. Irrespectively of the season the city center is a source of carbon dioxide in the troposphere. Agricultural area and wetland are slight emitters of this gas in the cool season, while in the warm part of the year, due to the vegetation growth, they absorb carbon dioxide intensively. The maximum of observed CO2 fl ux (FCO2) values amounted for 40 μmol·m–2·s–1 (city center), –30 μmol·m–2·s–1 (fi eld) and –20 μmol·m–2·s–1 (bog).

Słowa kluczowe

PL

dwutlenek wegla; atmosfera; tereny zurbanizowane; tereny rolnicze; tereny podmokle; wymiana turbulencyjna; metoda kowariancji wirow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2014
• Tom: 23
• Numer: 2[64]
• Opis fizyczny: s.131-139,tab.,wykr.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Pawlak W.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii, Uniwersytet Łódzki, ul.Narutowicza 88, 90-139 Łódź