Instrumenty finansowe a polityki wspólnotowe UE

• Autorzy: Soliwoda M. , Kulawik J. , Wieliczko B.

Warianty tytułu

EN

Financial instruments versus common EU policies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problemy budżetowe w UE, wynikające z coraz bardziej skomplikowanych uwarunkowań geopolitycznych i społeczno-demograficznych, mogą znacznie wydłużyć pracę nad perspektywą finansową po 2020 r. W tym kontekście coraz częściej formułuje się pogląd, że w przyszłości powinno się ograniczyć finansowanie dotacyjne na rzecz rozszerzenia stosowania instrumentów zwrotnych. Celem głównym artykułu było uzasadnienie teoretyczne interwencji, ze szczególnym przypadkiem interwencjonizmu kredytowego/ finansowego. Problem ten jest odnoszony do polityki spójności, choć wskazano możliwości adaptacji do wspólnej polityki rolnej. Osią rozważań jest teza, iż wprowadzenie instrumentów finansowych do polityk wspólnotowych, w tym WPR, powinno opierać się na solidnych przesłankach teoretycznych, z odniesieniem do badań empirycznych i aplikacyjnych (nawet z sektora MŚP), identyfikujących wady, zalety, problemy i zagrożenia. Niedoskonałości i niekompletności rynków finansowych są pewnym uzasadnieniem dla rozważnej i czasowej ingerencji publicznej w kształtowanie podaży instrumentów finansowych, ale szacunki popytu na nie są bardzo niepewne, zawierające się w nieakceptowalnie szerokich przedziałach, co sugeruje wręcz możliwość ich zawyżania. Ograniczony popyt na powyższe instrumenty wynika także z przeglądu ich stosowania. Co nie mniej ważne, koszty administracyjne i transakcyjne niekiedy mogą być w ich przypadku bardzo znaczące, co może je uczynić nawet mniej atrakcyjnymi niż finansowanie w pełni komercyjne. Nie ma także pewności, że instrumenty finansowe staną się powszechnie dostępne dla wszystkich rolników i mieszkańców wsi.

EN

Budgetary problems in the EU, resulting from increasingly complex geopolitical and socio-demographic conditions, can significantly prolong the work on the financial perspective after 2020. In this context, it is increasingly common to see that funding by subsidies should be reduced in the future to extend the use of repayable instruments. The main purpose of the article was to justify theoretical intervention, with a particular case of financial interventionism and preferential loan mechanisms. This problem has been addressed in cohesion policy, although adjustment to the common agricultural policy has also been indicated. The leading axis is the statement that the introduction of financial instruments into Community policies, including the CAP, should be based on sound theoretical assumptions, with reference to empirical research (even from the SME sector) which identify disadvantages, advantages, problems and threats. In general, our analysis shows that although the imperfections and incompleteness of financial markets are some justifications for a deliberate and temporary public intervention in shaping the supply of financial instruments, the estimates of demand for them are very uncertain and ranging unacceptably wide, which suggests a possibility for them to be overemphasized. A limited demand for these instruments results also from how they can be used. Last but not least, administrative and transactional costs can sometimes be very significant in their case, which can make them even less attractive than it is the case with fully commercial funding. There is also no certainty that financial instruments are going to become widely available to all farmers and rural residents.

Słowa kluczowe

PL

Wspolna Polityka Rolna; polityka rolna; polityka spojnosci; rynek finansowy; pozyczki; kredyty; poreczenia kredytowe; finansowanie; srodki finansowe; Unia Europejska; rolnictwo

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2018
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.9-33,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Soliwoda M.

• Zakład Finansów Rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Kulawik J.

• Zakład Finansów Rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Wieliczko B.

• Zakład Finansów Rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Adams D. (1971). Agricultural credit in Latin America: A critical review of external funding policy. American Journal of Agricultural Economics, 53 (2), 163–172.
• Adams D.W. (1984). Are the arguments for cheap agricultural credit sound? W: D.W. Adams, D.G. Graham, J.D. von Pischke (red.). Undermining Rural Development with Cheap Credit (s. 65–77), Boulder: Westview Press.
• Barry P., Ellinger P. (2012). Financial Management in Agriculture (wyd. 7). Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall.
• Bencze S. (2015). Financial instruments under the EAFRD: Addressing the financing gap in agriculture. FiCompass, EAFRD, Dublin, 23–24 czerwca. https://www.fi-compass.eu/sites/default/files/publications/presentation_20150624_1130_2_Szilvia_Bencze. pdf [dostęp: 10.05.2017].
• BGK (2012). Zarządzanie instrumentami pozadotacyjnymi UE oświadczenia BGK (prezentacja online). Łódź, 24.05.2012. https://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_06/313bfcbd60caef8281fb41b94b5cf35e.ppt [dostęp: 10.05.2017].
• BGK (2014). Reporęczenia portfela transakcji udzielane w ramach rządowego programu „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji BGK”. http://www.bgk.com.pl/fundusze-poreczen-kredytowych-z-udzialem-bgk/reporeczenia-portfela--transakcji-udzielane-w-ramach-rzadowego-programu-wspieranie-przedsiebiorczosci-z-wykorzystaniem-poreczen-i-gwarancji-bgk [dostęp: 6.10.2014].
• Belongia M., Gilbert R. (1990). The effects of federal credit programs on farm output. American Journal of Agricultural Economics, 72 (3), 769–773.
• Blancard S., Boussemart J.P., Briec W., Kerstens K. (2006). Short- and long-run credit constraints in French agriculture: A directional distance function framework using expenditure-constrained profit functions. American Journal of Agricultural Economics, 88 (2), 351–364.
• Burchert H., Hering T., Hoffjan A. (1998). Finanzwirtschaftliche probleme mittelständlicher unternehmen. Betriebswirtschaftliche Forschung und Praxis, 3, 241–262.
• Ciaian P., Fałkowski J., Kancs d’A. (2012). Access to credit, factor allocation and farm productivity. Evidence from the CEE transition economies. Agricultural Finance Review, 72 (1), 22–47.
• Ciaian P., Swinnen J.F.M. (2009). Credit market imperfections and the distribution of policy rents. American Journal of Agricultural Economics, 91 (4), 1124–1139.
• Dodson Ch.B. (2014). Bank size, lending paradigms, and usage of Farm Service Agency’s guaranteed loan programs. Agricultural Finance Review, 74 (1), 133–152.
• Dodson Ch.B., Koenig S.R., (2004). Competition in farm credit markets: Identifying market segments served by the farm credit system and commercial banks. Agricultural Finance Review, 64 (2), 167–186.
• Dz.U. z 1994 r. nr 121 poz. 591. Ustawa o rachunkowości.
• Ecorys (2016). Ocena ex-ante celowości zastosowania instrumentów finansowych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Raport dla MRiRW. Warszawa, 30.11.2016. http://www.minrol.gov.pl/Ministerstwo/Biuro-Prasowe/Informacje-Prasowe/Ocena-ex-ante-celowosci-zastosowania-instrumentow-finan sowychw-ramach-PROW-2014-2020 [dostęp: 10.05.2017].
• EIPA-Ecorys-PwC (2014). Financial instruments in Cohesion Policy, 2014–2020: Ex-anteassessments. Managing Authority training, czerwiec 2014 (for European Commission and European Investment Bank). http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/thefunds/fin_inst/pdf/ex_ante_training.pdf [dostęp: 10.05.2017].
• European Investment Bank (2014). Credit guarantee schemes for SME lending in Central, Eastern and South-Eastern Europe. A report by the Vienna Initiative Working Group on Credit Guarantee Schemes.
• Forstner B., Grajewski R. (2013). Innovative finanzinstrumente. Thünen-Institut für Betriebswirtschaft und Thünen-Institut für ländliche Räume, Dresden, 15.04.2013. http://www.smul.sachsen.de/foerderung/download/Vortrag_Finanzinstr_Herr_Forstner_Dresden_15042013.pdf [dostęp: 6.10.2014].
• Gorzelak A., Herda-Kopańska J., Kulawik J., Soliwoda M., Wieliczko B. (2017). Kontrowersje wokół Europejskiej Wartości Dodanej tworzonej przez WPR. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 1, 3–28.
• GPFI, IFC (2012). Innovative agricultural SME finance model. Washington, listopad 2012.
• Hartarska V., Nadolnyak D., Shen X. (2015). Agricultural credit and economic growth in rural areas. Agricultural Finance Review, 75 (3), 302–312.
• Herr W. (1991). Toward an Analysis of Farmers Home Administration’s Direct Guaranteed Farm Loan Programs. Washington D.C.: USDA-ERS.
• Janda K. (2008). Which Government Interventions are Good in Alleviating Credit Market Failures? Prague: Institute of Economic Studies, Faculty of Social Sciences, Charles University in Prague.
• Kalbus J.H., Lee W.F. Schnitkey G.D. (1995). Credit subsidies and transactions costs of two government credit programs in Ohio. Agricultural Finance Review, 55, 23–37.
• Kamajou F., Baker C. (1980). Reforming Cameroon’s government credit programs: Effects on liquidity management by small farm borrowers. American Journal of Agricultural Economics, 62 (4), 709–718.
• Kata R. (2011). Interwencjonizm kredytowy w rolnictwie a problem dostępu rolników do kredytu bankowego. Roczniki Nauk Rolniczych, SERIA G, 98 (2), 116–126.
• Katchova A. (2005). Factors affecting farm credit use. Agricultural Finance Review, 65, 17–29.
• Katchova A., Barry P. (2005). Credit risk models and agricultural lending. American Journal of Agricultural Economics, 87, 194–205.
• Kloeppinger-Todd R., Sharma M. (2010). Innovations in rural and agriculture finance: Overview. W: R. Kloeppinger-Todd, M. Sharma (red.). Innovations in Rural and Agriculture Finance, http://documents.worldbank.org/curated/en/775001468336854685/pdf/710710WP0Innov00Box370064B00PUBLIC0.pdf. Focus 18, Brief 1, July 2010, IFPRI,World Bank.
• Komisja Europejska (2009). Economic Crisis in Europe: Causes, Consequences and Responses, European Economy, 7.
• Komisja Europejska (2013). Ex-ante assessment of the EU SME initiative. Commission Staff Working Document, SWD(2013) 517 final, PART 1/2, Brussels, 5.12.2013. http://edz. bib.uni-mannheim.de/edz/pdf/swd/2013/swd-2013-0517-1-en.pdf [dostęp: 10.05.2017].
• Komisja Europejska (2014). Polityka spójności 2014–2020. http://ec.europa.eu/regional_policy/what/future/index_pl.cfm [dostęp: 7.10.2014].
• Komisja Europejska (2015). Speech by Commissioner Phil Hogan at seminar on “EAFRD financial instruments for agriculture and rural development”. 29.10.2015, Riga. http://ec.europa.eu/agriculture/sites/agriculture/files/docs/speeches/hogan-riga-29-10-2015_en.pdf [dostęp: 7.10.2014].
• Kulawik J. (1997). Rozwój finansowy a wzrost i rozwój ekonomiczny w rolnictwie. Studia i Monografie, 83. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.
• Kulawik J. (2000). Makro- i mikroekonomiczne przesłanki oraz skutki interwencjonizmu państwowego w sferze kredytowania rolnictwa: Synteza. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.
• Leathers H., Chavas J. (1986). Farm debt, default, and foreclosure: An economic rationale for policy action. American Journal of Agricultural Economics, 68 (4), 828–837.
• Lisowska B. (2013). Nowi przedsiębiorcy wolą łatwą pomoc z UE. Dziennik Gazeta Prawna, 21.10.2013.
• Melecký M., Raddatz C. (2014). Fiscal Responses after catastrophes and the enabling role of financial development. The World Bank Economic Review, 29 (1) 129–149.
• Meulen, H.A.B. van der, van Asseldonk M.A.P.M., van der Meer R.W.,Smit A.B. (2014). Ex-ante assessment Garantstelling Marktintroductie Innovaties (GMI) land-entuinbouw. LEI Wageningen UR. LEI report 14-108. Wageningen: LEI Wageningen UR.
• Meulen, H. van der, van Asseldonk M. (2017). Mainstream and Alternative Sources of Finance In Dutch Agriculture. Paper for the 21th International Farm Management Congress, Edinburgh, July 2–7, 2017 – sub theme: Financing farm business.
• Mikołajczyk B. (2006). Finansowe uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstw z uwzględnieniem sektora MSP. Warszawa: Difin.
• Milkove D.L., Sullivan P.J. (1988). Financial aid programs as a component of economic development strategy. W: Rural Economic Development in the 1980’s: Prospects for the Future, RDRR-69 (s. 307–332). Washington, DC: U.S. Department of Agriculture, Economic Research Service.
• Mishra A.K., Moss C.B., Erickson K.W. (2008). The role of credit constraints and government subsidies in farmland valuations in the US: An options pricing model approach. Empirical Economics, 34, 285–297.
• Nowińska E. (2014). Jest perspektywa, jest strategia, jest hasło. Dziennik Gazeta Prawna. 23.04.2014.
• PAG, Uniconsult (2014). Analiza stanu rynku funduszy poręczeń kredytowych w Polsce. Ocena i perspektywy rozwoju. Opracowanie przygotowane na zlecenie ZBP. Warszawa.
• Petrick M. (2004). Credit rationing of Polish farm households: A theoretical and empirical analysis. Studies on the Agricultural and Food Sector in Central and Eastern Europe, 26. Institute of Agricultural Development in Central and Eastern Europe. IAMO, Halle (Saale).
• Petrick M., Kloss M. (2012). Drivers of agricultural capital productivity in selected EU member states. Factor Markets. Working Paper, 30, wrzesień 2012.
• Rogowski W. (2004). Rachunek efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych. Warszawa: Oficyna Ekonomiczna Wolters Kluwer Polska.
• Stiglitz J.E. (1994). The role of the state in financial markets. Washington D.C.: The World Bankhttp://documents.worldbank.org/curated/en/239281468741290885/The-role-ofthe-state-in-financial-markets [dostęp: 10.05.2017].
• Stiglitz J.E (2008). Government failure vs. market failure: Principles of regulation. http://policydialogue.org/files/events/Stiglitz_Principles_of_Regulation_2.pdf [dostęp: 10.05.2017].
• Szczepańska K. (2013). Zastosowanie innowacyjnych instrumentów finansowych w budżecie Unii Europejskiej. W: G. Paluszak, M. Sapała (red.). Dylematy budżetu i wieloletnich ram finansowych Unii Europejskiej, (102–124). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• Tomaszkiewicz B. (2014). Środki z Unii nieosiągalne dla małych firm. Dziennik Gazeta Prawna, 6.10.2014.
• Turvey C.G. (2013). Policy rationing in rural credit markets. Agricultural Finance Review, 73 (2), 209–232.
• Von Pischke J., Adams D. (1980). Fungibility and the design and evaluation of agricultural credit projects. American Journal of Agricultural Economics, 62 (4), 719–726.
• Winn M., Miller C., Gegenbauer I. (2009). The use of Structured Finance instruments in agriculture in Eastern Europe and Central Asia. Agricultural Management, Marketing and Finance, Working Document 26, Rome: FAO.
• World Bank, (2014). Facilitating SME financing through improved credit reporting. International Committee On Credit Reporting, Washington, D.C., maj 2014.
• Zaleśkiewicz T. (2012). Psychologia ekonomiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zander R., Miller C., Mhlanga N. (2013). Credit guarantee systems for agriculture and rural enterprise development. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.
• Zbierski-Salameh S. (1999). Polish Peasants in the “Valley of Transition”: Responses to Postsocialist Reforms. W: M. Burawoy, K. Verdery (red.). Uncertain Transition. Ethnographies of Change in the Postsocialist World (s. 189–222). Lanham: Rowman& Littlefield.

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir032018/01