Dochodowość produkcji owczarskiej na obszarach górskich - analiza modelowa

• Autorzy: Mikolajczyk J. , Sroka W. , Musial W.

Warianty tytułu

EN

The profitability of sheep production in mountainous areas - model analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu podjęto ważny dla doradztwa problem dochodowości produkcji, który odniesiono do produkcji owczarskiej prowadzonej w warunkach górskich. Prze­prowadzono analizę i ocenę dochodowości trzech modelowych gospodarstw rolnych różniących się organizacją produkcji owczarskiej i co za tym idzie uzyskujących różny poziom i odmienną strukturę produkcji finalnej. Założono, że rozpatrywane trzy modele gospodarstw są adekwatne do obszarów górskich i południowej Polski. Model pierwszy reprezentowało gospodarstwo utrzymujące 40 owiec - matek i dwie krowy, które posiada 11,5 ha ziemi rolniczej przeznaczonej na produkcję pasz dla całorocznie utrzymywanych zwierząt. W gospodarstwie tym produkowane są jagnięta lekkie i oscypki. W modelowym gospodarstwie nr 2, 40 sztuk owiec matek utrzymywane jest na powierzchni 5,3 ha, ja­gnięta lekkie są sprzedawane na rzeź a owce - matki oddawane na sezon letni do wypasu. Podobne założenia poczyniono dla gospodarstwa trzeciego: 100 sztuk owiec matek, pro­dukcja 150 sztuk jagniąt ciężkich, a łączna powierzchnia gospodarstwa wynosi 27,1 ha. Przeprowadzona ocena ekonomiczna trzech modeli drobnostadnego chowu owiec w gó­rach wskazuje na ogólnie niską opłacalność produkcji. Dodatni dochód rolniczy (bez środków publicznych) generuje tylko gospodarstwo modelowe sprzedające jagnięta lekkie i produkujące oscypki. Zarówno gospodarstwa oddające owce na wypas jak też i produ­kujące jagnięta ciężkie osiągają ujemny dochód rolniczy. Wielkość i struktura środków pozyskiwanych w ramach WPR sprawia, że dochód rolniczy powiększony o dopłaty jest jednak dodatni. W sytuacji pełnego korzystania z różnych form płatności gospodarstwo największe obszarowo (model III) generuje dochód ponadparytetowy.

EN

This analysis touches upon the problem of profitability in production, which has been related to sheep production carried out in mountainous conditions. The profitability of three model farms, which focus on sheep production for three different technologies, has been both analyzed and evaluated. By conducting their production for three diffe­rent technologies, these farms gain diverse level of and structure of their final production. It has been established that the discussed models of farms are adequate to both moun­tainous areas and Southern Poland. The first model represents a farm with 40 ewes and 2 cows. This farm covers the area of 11,5 ha of arable land aimed at the production of feed­stuff for animals fed all year round. The production in this farms is based on lambs and the so-called oscypek (smoked ewe's milk cheese made in the Tatra Mountains). In contrast, the second model describes a farm, which covers the area of 5,3 ha, with 40 ewes and 1 cow. In this farm light lambs are sold for cutting, whereas ewes are put out to pasture during the summer season. The third farm covers the area of 27,1 ha with 100 ewes and 150 heavy lambs. The results of economic evaluation of the presented models of sheep breeding in mountains show low profitability of production. Only the first farm, which sells light lambs and produces oscypek, shows positive agricultural income. Negative agri­cultural income is achieved by farms that either put their sheep out to pasture or produce heavy lambs. The structure as well as the size of transfers acquired from the CAP show that the agricultural income, increased by extra money, is positive. The third-farm model, which is the largest and takes advantage of various payment forms, generates the highest income.

Słowa kluczowe

PL

tereny gorskie; owczarstwo; produkcja owczarska; dochodowosc; analiza modelowa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Rocznik: 2014
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.52-65,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Mikolajczyk J.

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Tarnów

autor

Sroka W.

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Kraków

autor

Musial W.

• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Bibliografia

• 1. ARiMR. (2012): Obowiązujące stawki płatności bezpośrednich za 2012 r. http://www. arimr.gov.pl/aktualnosci/artykuly/sa-juz-znane-stawki-platnosci-bezposrednich-za- rok-2012-doplaty-w-polsce-beda-przeliczane-w.html (dostęp z dnia 28.10.2013 r.).
• 2. Główny Urząd Statystyczny. (2013): Rocznik Statystyczny Rolnictwa. Wydawnictwo GUS. Warszawa, 298-322.
• 3. Kwiecień W. (1968): Metoda modelowa w badaniach ekonomiczno-rolniczych. Państwowe Wydawnictwo Rolne i Leśne. Warszawa, 9-28.
• 4. Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego (2012): Kalkulacje produkcji rolniczej. Wydawnictwo MODR w Karniowicach. (materiały niepublikowane).
• 5. Musiał W., Mikołajczyk J., Sroka W. (2013): Stan i bariery produkcji owczarskiej w Regionie Małopolski - wybrane aspekty. Maszynopis, Raport wykonany w ramach Dzia­łalności Statutowej IES.
• 6. Nadolna L., Paszkiewicz-Jasińska A. (2007): Plonowanie łąki górskiej w Sudetach na podstawie wyników badań w świetle zmieniających się trendów nawożenia użytków zielonych. [w:] Woda - Środowisko - Obszary wiejskie 2007, t. 7, z. 2a (20), Insty­tut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, www.imuz.edu.pl (dostęp z dnia 28.10.2013), 257-270.
• 7. Nietupski T. (2005): Wykorzystanie metody modelowej w doradztwie ekonomiczno- rolniczym. [w:] Zarządzanie wiedzą w agrobiznesie w warunkach polskiego człon­kostwa w Unii Europejskiej. Red. M. Adamowicz, Wydawnictwo SGGW. Warszawa; 236-244.
• 8. Portal Hodowla Owiec.pl (2013): http://hodowlaowiec.pl/tag/ceny-owiec/ (dostęp z dnia 28.10.2013 r.).
• 9. Radkowski A., Wojewodzic T. (2004): Ekonomiczne aspekty produkcji pasz na użytkach zielonych w rejonach górskich. Acta Agraria et Silvestria, z. 43, 339-346.
• 10. Wojewodzic T. (2010): Zjawiska schyłkowe w gospodarstwach osób fizycznych i prawnych na obszarze Karpat Polskich. [w:] Sytuacja ekonomiczna gospodarstw z terenów górskich i pogórskich, seria Program Wieloletni 2005-2009, IERiGZ-PIB, Warszawa, nr 185, 53-76.
• 11. Wojewodzic T. (2011): Procesy koncentracji i atomizacji produkcji zwierzęcej w makroregionie Małopolska i Pogórze. [w:] Gospodarstwa małotowarowe przed nowym okresem planistyczno-rozliczeniowym Unii Europejskiej, seria Program Wieloletni 2011-2014, nr 28, IERiGZ-PIB, Warszawa, 86-97.