Charakterystyka żywności produkowanej w warunkach rolnictwa ekologicznego

• Autorzy: Staniak S.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of food produced in organic farming

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Skażenie środowiska oraz intensyfikacja rolnictwa (nawozy sztuczne, środki ochrony roślin) należą do głównych zagrożeń dla jakości żywności. Niektóre znajdujące się w niej związki są szkodliwe dla organizmu ludzkiego. Dlatego też coraz więcej osób w trosce o zdrowie wprowadza do jadłospisu żywność pochodzącą z produkcji ekologicznej. Rolnictwo ekologiczne łączy bezpieczne dla środowiska przyrodniczego praktyki rolnicze oraz pozwala w założeniu na wytworzenie żywności pozbawionej zanieczyszczeń (np. potencjalnie toksycznych pierwiastków śladowych, pozostałości środków ochrony roślin), a przy tym spełniającej wymagania konsumentów. Sprzedaż oraz konsumpcja żywności ekologicznej, która ma zawierać więcej witamin, minerałów i innych cennych składników niż produkty otrzymane w konwencjonalny sposób, stale wzrasta. Dotychczasowe badania wskazują na wyższe zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin i niektórych mikroelementów w żywności ekologicznej oraz niższe zawartości azotanów i pozostałości pestycydów w porównaniu do żywności produkowanej w sposób konwencjonalny.

EN

Contamination of the environment and intensification of agriculture are main threats to quality of food. Some substances contained in food are harmful for human organisms. Therefore there is an increasing interest in introducing organic food into the nutrition and organic products become more common. Organic agriculture combines environmental friendly technologies that enable production of food that is free of contaminants and meets expectations of consumers. The market of the organic food and its consumption are increasing. The literature provides information on organic food containing more vitamins, unsaturated fatty acids and certain microelements and less contaminants (pesticide residuals, potentially toxic elements, nitrates) than does conventional food.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Agronomy
• Rocznik: 2014
• Numer: 19
• Opis fizyczny: s.25-35,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Staniak S.

• Zakład Mikrobiologii Rolniczej, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, ul.Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

Bibliografia

• Annett L.E., Spaner D., Wismer W.V., 2007. Sensory profiles of bread made from paired samples of organic and conventionally grown wheat grain. Journal of Food Science, 72(4): 254-260.
• ARiMR, 2014. Ogłoszenie Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 17 września 2014 r. w sprawie wielkości średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w poszczególnych województwach oraz średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju w 2014 roku. http://www.arimr.gov.pl/dla-beneficjenta/srednia-powierzchnia-gospodarstwa.html
• Bartosik W., 2011. Zasady prawidłowego prowadzenia gospodarstwa ekologicznego. Wyd. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach, Barzkowice.
• Biffi R., Munari M., Dioguardi L., Ballabio C., Cattaneo A., Galli C.L., Restani P., 2004. Ochratoxin A in conventional and organic cereal derivatives: a survey of the Italian market, 2001-02. Food Additives and Contaminants, 21(6): 586-591.
• Bilik K., Strzetelski J., 2013. Żywienie krów mlecznych według zasad ekologicznych z uwzględnieniem badań Instytutu Zootechniki PIB. Wiadomości Zootechniczne, 3: 25-31.
• Borkowska B., 2011. Jakość pieczywa pozyskiwanego z surowców ekologicznych. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIV, 3: 828-833.
• Brandt K., Molgaard P., 2001. Organic agriculture: does it enhance or reduce the nutritional value of plant foods? Journal of the Science of Food and Agriculture, 81: 924-931.
• Brandt K., Leifert C., Sanderson R., Seal C.J., 2011. Agroecosystem Management and Nutritional Quality of Plant Foods: The Case of Organic Fruits and Vegetables. Critical Reviews in Plant Sciences, 30(1-2): 177-197.
• Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Jończyk K., Kuś J., 2008.Wykorzystanie wybranych odmian pszenicy ozimej z uprawy ekologicznej do produkcji pieczywa. Fragmenta Agronomica, XXV, 1(97): 67-74.
• Chassy A.W., Bui L., Renaud E.N.C., Van Horn M., Mitchell A.E., 2006. Three-year comparison of the content of antioxidant microconstituents and several quality characteristics in organic and conventionally managed tomatoes and bell peppers. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54: 8244-8252.
• Dolatowski Z.J., 2011. Ekologiczne metody przetwórstwa mięsa i wyrobu produktów mięsnych bez stosowania dodatków azotanów i azotynów z uwzględnieniem wydłużania trwałości przechowalniczej tych produktów. Sprawozdanie z badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w roku 2011. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Technologii Mięsa i Zarządzania Jakością, Lublin.
• Ellis K.A., Innocent G., Grove-White D., Cripps P., McLean W.G., Howard C.V., Mihm M., 2006. Comparing the fatty acid composition of organic and conventional milk. Journal of Dairy Science, 89(6): 1938-1950.
• EUROSTAT. ec.europa.eu/eurostat (2013).
• Fleszar J., 2011. Ocena wydajności i składu mleka krów w fermie stosującej ekologiczną technologię produkcji. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 56(3): 77-82.
• Gertig H., 2010. O bezpieczeństwie żywności ekologicznej. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIII, 3: 406-414.
• Golcz A., Seidler-Łożykowska K., Kozik E., Mieloszyk E., 2007. Zawartość mikroskładników w surowcach wybranych gatunków roślin zielarskich z upraw ekologicznych. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, CCCLXXXIII, Ogrodnictwo, 41: 477-481.
• Golinowska M., Kruszyński M., Janowska-Biernat J., 2013. Tendencje w rozwoju rolnictwa ekologicznego na świecie w latach 1999-2012. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 58(3): 155-160.
• Gornowicz E., 2009. Ocena jakości mięsa kurcząt brojlerów i jaj oraz analiza efektywności ich pozyskiwania w aspekcie rolnictwa ekologicznego. Sprawozdanie z prowadzenie w 2009 r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego. Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy, Kraków.
• Grela E.R., Kowalczuk E., 2009. Zawartość składników odżywczych i profil kwasów tłuszczowych mięsa i wybranych wędlin z ekologicznej produkcji świń. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(65): 34-40.
• Guinot-Thomas P., Jondreville C., Laurent F., 1991. Comparison of milk from farms with biological, conventional and transitional feeding. Milchwissenschaft, 46: 779-782.
• Hallmann E. Rembiałkowska E., 2007. Zawartość wybranych składników odżywczych w czerwonych odmianach cebuli z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2(51): 105-111.
• Hallmann E., Rembiałkowska E., 2008. Ocena wartości odżywczej i sensorycznej pomidorów oraz soku pomidorowego z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 53(3): 88-95.
• Hamouz K., Lachman J., Dvořák P., Piviec V., 2005. The effect of ecological growing on the potatoes yield and quality. Plant Soil and Environment, 51(9): 397-402.
• Hansen L.L., Cludi-Magnussen C., Jensen S.K., Andersen H.J. 2006. Effect of organic production system on performance and meat quality. Meat Science, 74: 605-615.
• Heller K., 2009. Uprawa lnu włóknistego i oleistego metodami ekologicznymi. Sprawozdanie z prac badawczych prowadzonych w 2009 roku na rzecz rolnictwa ekologicznego, Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Poznań.
• Högberg A., Pickova J., Babol J., Andersson K., Dutta P.C., 2002. Muscle lipids, vitamins E and A, and lipid oxidation as affected by diet and RN genotype in female and castrated male Hampshire crossbreed pigs. Meat Science, 60: 411-420.
• Hunter D., Foster M., McArthur J.O., Ojha R., Petocz P., Samman S., 2011. Evaluation of the micronutrient composition of plant foods produced by organic and conventional agricultural methods. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 51(6): 571-582.
• IJHARS, 2013. Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2011-2012, Warszawa.
• Jaworska G., Olczak A., 2010. Napoje bezalkoholowe – nowe tendencje w produkcji. Przemysł Spożywczy, 64: 36-40.
• Kazimierczak R., Hallmann E., Ardasińska B., Łoś B., 2012. Wpływ ekologicznego i konwencjonalnego systemu uprawy na zawartość związków fenolowych w roślinach zielarskich. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 57(3): 198-203.
• Kazimierczak R., Hallmann E., Kazimierczyk M., Rembiałkowska E., 2010. Zawartość przeciwutleniaczy w ziołach przyprawowych pochodzących z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 55(3): 164-168.
• Kazimierczak R., Hallmann E., Sokołowska O., Rembiał-kowska E., 2011. Zawartość związków bioaktywnych w roślinach zielarskich z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 56(3): 200-205.
• Kibler M., 2009. Ekologiczna uprawa warzyw polowych. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu, Radom.
• Kieljan K., 2011. O systemach jakości żywności. Vademecum funkcjonowania produktów regionalnych i tradycyjnych. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Krakowie, Kraków.
• Kim D.H., Seong P.N., Cho S.H., Kim J.H., Lee J M., Jo C., Lim D.G. 2009. Fatty acid composition and meat quality traits of organically reared Korean native black pigs. Livestock Science, 120: 96-102.
• Krawczyk P., Ceglińska A., Izdebska K., 2008. Porównanie właściwości reologicznych ciasta i jakości pieczywa otrzymanego z mąki orkiszu i pszenicy zwyczajnej, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4: 141-151.
• Kuś J., 2010. Rolnictwo ekologiczne i perspektywy jego rozwoju. ss. 23-36. W: Stan obecny i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce; red. Harasim A., Studia i Raporty IUNG- PIB, Puławy, 26.
• Lairon D., 2010. Nutritional quality and Safety of organic Food. A review. Agronomy for Sustainable Development, 30: 33-41.
• Lombardi-Boccia G., Lucarini M., Lanzi S., Aguzzi A., Cappelloni M., 2004. Nutrients and antioxidant molecules in yellow plums (Prunus domestica L.) from conventional and organic production: a comparative study. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 52(1): 90-94.
• Łuczka-Bakuła W., 2007. Rynek żywności ekologicznej. Wyd. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Malaga-Toboła U., 2012. Wyposażenie techniczne wybranych gospodarstw ekologicznych ukierunkowanych na produkcję mleka. Inżynieria Rolnicza, 2(137): 185-192.
• Marzec M., 2012. Ekologiczne metody produkcji pieczywa i produktów zbożowych oraz metody wydłużania trwałości, świeżości i parametrów przechowalniczych tych wyrobów. Sprawozdanie z prowadzenia w 2012 r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin.
• MRiRW., 2011. Plan działań dla żywności i rolnictwa ekologicznego w Polsce na lata 2011-2014. Warszawa.
• MRiRW., 2013. Wyniki badań z zakresu rolnictwa ekologicznego w 2012 roku. Warszawa, Falenty.
• Miśniakiewicz M., Suwała G., 2006. Żywność ekologiczna w świadomości Polaków. Zeszyty Naukowe AE w Krakowie, 705: 57-75.
• Olsson V., Andersson K., Hansson I., Lundström K., 2003. Differences in meat quality between organically and conventionally produced pigs. Meat Science, 64: 287-297.
• Palupi E., Jayanegara A., Ploeger A., Kahl J., 2012. Comparison of nutritional quality between conventional and organic dairy products: a meta-analysis. Journal of the Science of Food and Agriculture, 92: 2774-2781.
• Pilarski S., Grzybowska M., Brzeziński M., 2003. Rynek żywności ekologicznej. Wyd. Wyższej Szkoły Agrobiznesu w Łomży, Łomża.
• Pomykała D., 2009. Praktyczny przewodnik ekologicznej produkcji zwierzęcej. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu, Radom.
• Pomykała D., 2011. Akwakultura w produkcji ekologicznej. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu, Radom.
• Rembiałkowska E., 2000. Zdrowotna i sensoryczna jakość ziemniaków oraz wybranych warzyw z gospodarstw ekologicznych. Wyd. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
• Rembiałkowska E., Załęcka A., 2013. Jakość ekologicznych surowców roślinnych w badaniach analitycznych. ss. 63-81. W: Żywność ekologiczna; Tyburski J., Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr. 710/2009 z dnia 5 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr. 899/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr. 834/2007 w odniesieniu do ustanawiania szczegółowych zasad dotyczących ekologicznej produkcji zwierzęcej w sektorze akwakultury i ekologicznej produkcji wodorostów morskich.
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „program rolnośrodowiskowy” objętego programem Rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 zmienione przez Rozporządzenie Rady (WE) nr 967/2008 z dnia 29 września 2008 r.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr. 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli zmienione przez Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1254/2008 z dnia 15 grudnia 2008 r. i Rozporządzenie Komisji (WE) nr. 710/2009 z dnia 5 sierpnia 2009 r.
• Runowski H., 2009. Rolnictwo ekologiczne – rozwój czy regres? Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 96(4): 182-193.
• Rutkowska G., 2005. Ziemniaki i marchew z gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny, 49(5): 20-21.
• Sas Paszt L., Malusd E., Grzyb Z., Rozpara E., Wawrzyńczak P., Rutkowski K.P., Zmarlicki K., Michalczuk B., Podlaski B., Nowak D., 2010. Środowiskowe i zdrowotne znaczenie ekologicznej produkcji owoców. Postępy Nauk Rolniczych, 1: 109-121.
• Seidler-Łożykowska K., Kozik E., Golcz A., Mieloszyk E., 2006. Zawartość makroelementów i olejku eterycznego w surowcach wybranych gatunków roślin zielarskich z upraw ekologicznych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 51(2): 161-163.
• Skwarek M., Dolatowski Z.J., 2013. Jakość ekologicznych olejów tłoczonych na zimno. Nauka. Przyroda. Technologie, 7(3): 1-11.
• Smith-Spangler C., Brandeau M.L., Hunter G.E., Bavinger C., Pearson M., Eschbach P.J., Sundaram V., Liu H., Schirmer P., Stave Ch., 2012. Are organic foods safer or healthier than conventional alternatives? Annals of Internal Medicine, 157(5): 1-19.
• Sokołowicz Z., Krawczyk J., Herbut E., 2012. Jakość jaj z chowu ekologicznego w pierwszym i drugim roku użytkowania niosek. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(83): 185-194.
• Sołtysiak U., 2008. Żywność ekologiczna – zasady produkcji i kontroli. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny, 52(01): 2.
• Stalenga J., Kuś J., 2007. Rolnictwo ekologiczne w Europie i w Polsce. ss. 9-18. W: Możliwości rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce; red. Harasim A., Studia i Raporty IUNG- PIB, Puławy, 6.
• Szeląg-Sikora A., Kowalski J., 2012. Efektywność rolniczej produkcji ekologicznej w zależności od kryterium produkcji gospodarstwa rolnego. Inżynieria Rolnicza, 4(139): 421-429.
• Szołtysek K., Dziuba Sz., 2006. Właściwości funkcjonalne żywności ekologicznej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 51(2): 186-189.
• Świetlikowska K., Hallmann E., Bardadyn I., Rembiałkowska E., 2012. Ocena zawartości związków bioaktywnie czynnych w wybranych sokach warzywnych pochodzących z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 57(4): 141-147.
• Tyburski J., Żakowska-Biemans S., 2007. Wprowadzenie do rolnictwa ekologicznego. Wyd: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
• Ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym. Dz.U. 2009 nr 116 poz. 975.
• Wójciak K.M., 2012. Jakość mięsa i wyrobów mięsnych produkowanych metodami ekologicznymi. Nauka. Przyroda. Technologie, 6(1): 1-9.
• Załęcka A., Hallmann E., Rembiałkowska E., 2013. Zawartość związków bioaktywnych w nowych sokach owocowych z produkcji ekologicznej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 58(4): 242-245.
• Zimny L., 2007. Definicje i podziały systemów rolniczych. Acta Agrophysica, 10(2): 507-518.
• Żakowska-Biemans S., 2011. Bariery zakupu żywności ekologicznej w kontekście rozwoju rynku żywności ekologicznej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 56(4): 216-220.