Influence of non-dietary factors on the prevalence of abdominal obesity as a major component of the metabolic syndrome among 17-18-year-old youth

• Autorzy: Piotrowska E. , Broniecka A. , Biernat J. , Wyka J. , Bronkowska M.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. Youth nutrition and their nutritional status are conditioned by many factors, some of the main ones being: economic, social, climatic, cultural, and psychological factors as well as nutritional knowledge. With the growing problem of overweight and obesity among children and young people, the incidence of the metabolic syndrome is also increasing. Objective. The aim of the study was to assess the impact of demographic, sociological and psychological factors on the incidence of obesity among 17–18-year-old adolescents from Wroclaw and vicinity as a major risk factor for the development of the metabolic syndrome. Material and Methods. The study was conducted in three upper-secondary schools in Wroclaw, Poland. In the surveyed group (17-18 years old, n = 269) girls accounted for 59.5% and boys constituted 40.5%. Majority of young people were Wroclaw citizens (72.9%). Centile charts elaborated by the Children’s Memorial Health Institute were adopted for the evaluation of anthropometric parameters. Evaluation of the impact of non-dietary factors on the manner of nutrition was carried out using own questionnaire. Results. Based on the tests, abdominal obesity was determined among 34.5% of adolescents aged 17 years and among 65.5% of these aged 18 years. Obesity was more common in girls carrying genetic burden of the disease. Youth with the largest waist circumference most often declared to use slimming diets - 6.7%, and the lowest hunger sensation in stress - 3.4%. In addition, 30.5% of the adolescents with the smallest waist circumference and 11.5% with the largest waist circumference declared to be non-smoking. Occasional alcohol consumption was declared by 30.1% of young people with the smallest waist circumference, and 13.4% with the largest waist circumference. Conclusions. Youth with abdominal obesity significantly more likely than those with normal waist circumference applied slimming diets. Significant impact on the formation of abdominal obesity among girls had inherited disease burden.

PL

Wprowadzenie. Sposób żywienia młodzieży i ich stan odżywienia są uwarunkowane przez wiele czynników, a główne z nich to: czynniki ekonomiczne, klimatyczne, kulturowe, psychologiczne i społeczne oraz wiedza żywieniowa. Wraz z rosnącym problemem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży narasta problem rozwoju zespołu metabolicznego. Cel. Celem badań była ocena wpływu czynników demograficznych, socjologicznych i psychologicznych na częstość występowania otyłości brzusznej wśród 17-18 letniej młodzieży z Wrocławia i okolic jako głównego czynnika ryzyka rozwoju zespołu metabolicznego. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w trzech wrocławskich szkołach ponadgimnazjalnych. W grupie badanych uczniów w wieku 17-18 lat (n= 269) dziewczęta stanowiły 59,5%, natomiast chłopcy 40,5% ogółu badanych. 72,9% badanych pochodziło z Wrocławia. Do oceny parametrów antropometrycznych przyjęto opracowane w Instytucie Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka siatki centylowe. Ocena wpływu czynników pozażywieniowych na sposób żywienia została przeprowadzona za pomocą autorskiego kwestionariusza opracowanego w Katedrze Żywienia Człowieka Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wyniki. Stwierdzono występowanie otyłości brzusznej wśród 34,5% nastolatków w wieku 17 lat i wśród 65,5% młodzieży 18-letniej. Otyłość występowała częściej u dziewcząt obciążonych dziedzicznie tą chorobą. Dziewczęta istotnie częściej niż chłopcy zwracały uwagę na swój wygląd i były bardziej krytyczne w stosunku do swojej masy ciała. Zadowolenie ze swojego wyglądu istotnie częściej deklarowały osoby o najmniejszym obwodzie talii. Młodzież z największym obwodem talii najczęściej deklarowała stosowanie diet odchudzających - 6,7%, i najmniejsze odczuwanie głodu w stresie - 3,4%. Niepalenie papierosów deklarowało 30,5% młodzieży z najmniejszym obwodem talii i 11,5% z największym obwodem talii. Okazjonalne spożywanie alkoholu deklarowało 30,1% młodzieży z najmniejszym obwodem i 13,4% z największym obwodem talii. Wnioski. Młodzież z otyłością brzuszną istotnie częściej niż osoby z prawidłowym obwodem talii stosowała diety odchudzające. Wśród czynników pozażywieniowych istotny wpływ na powstawanie otyłości brzusznej wśród dziewcząt miało dziedziczne obciążenie tą chorobą.

Słowa kluczowe

EN

adolescent; non-dietary factor; prevalence; abdominal obesity; obesity; metabolic syndrome; socioeconomic status; psychological factor; nutritional behaviour

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2015
• Tom: 66
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.85-92,fig.,ref.

Twórcy

autor

Piotrowska E.

• Human Nutrition Department, Faculty of Food Science, Wroclaw University of Environmental and Life Science, Chelmonskiego street 37/41, 51-630 Wroclaw, Poland

autor

Broniecka A.

• Human Nutrition Department, Faculty of Food Science, Wroclaw University of Environmental and Life Science, Chelmonskiego street 37/41, 51-630 Wroclaw, Poland

autor

Biernat J.

• Human Nutrition Department, Faculty of Food Science, Wroclaw University of Environmental and Life Science, Chelmonskiego street 37/41, 51-630 Wroclaw, Poland

autor

Wyka J.

• Human Nutrition Department, Faculty of Food Science, Wroclaw University of Environmental and Life Science, Chelmonskiego street 37/41, 51-630 Wroclaw, Poland

autor

Bronkowska M.

• Human Nutrition Department, Faculty of Food Science, Wroclaw University of Environmental and Life Science, Chelmonskiego street 37/41, 51-630 Wroclaw, Poland

Bibliografia

• 1. Bujko J., Nitka I., Wunderlich S.: Wskaźnik zdrowego żywienia HEI (Healthy Eating Index) u studentów SGGW w zależności od warunków socjalno-bytowych. Żyw Człow 2006, 1, 18-27.
• 2. Charzewska J., Rychlik E., Wolnicka K.: Zasady prawidłowego żywienia. Dzieci i młodzież. W: Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.) 2008. Normy Żywienia Człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2010, Warszawa (in Polish).
• 3. Cook S., Weitzman M., Auinger P., Nguyen M., Dietz W. H.: Prevalence of a metabolic syndrome phenotype in adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med, 2003, 157, 821-827
• 4. Cruz M. L., Weigensberg M. J., Huang T. K., Ball G., Shaibi G. Q., Goran M. I.: The metabolic syndrome in overweight Hispanic youth and the role of insulin sensitivity. J Clin Endocrinol Metab, 2004, 89, 108-113.
• 5. Czajka K., Kochan K.: Zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży związane z postrzeganiem własnych proporcji ciała. Rocz Panstw Zakl Hig 2011, 62(1): 101-107
• 6. Falkowska A., Stefańska E., Ostrowska L.: Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 10-12 lat o zróżnicowanym stopniu odżywienia. Endokrynol Otyłość, 2011, 7 (4), 222-228.
• 7. Firek- Pędras M., Małecka- Tendera E., Klimek K., Zachurzok-Buczyńska A.: Wpływ rozmieszczenia tkanki tłuszczowej na zaburzenia metaboliczne u dzieci i młodzieży z otyłością prostą. Endokrynol Diabetol 2006, 12, 1, 19-24.
• 8. Firel S., Walsh O., McCarthy D.: The irony of a rich country: issues of financial access to and availability of healthy food in the Republic of Ireland. J Epidemiol Community Health 2006, 60, 1013-1019.
• 9. Hanson M. D., Chen E.: Socioeconomic status and health behaviors in adolescence: A review of the literature. J Behav Med. 2007, 3, 263-285.
• 10. International Obesity Task Force and The European Association for the study of obesity. EU Platform on Diet, Physical Activity and Health. Obesity in Europe. Brussels, 2005
• 11. Jastrzębska-Mierzyńska M.,Ostrowska L., Hady H.R., Dadan J.: Dietary habits of obese patients qualified for bariatric procedures. Rocz Panstw Zakl Hig 2014, 65(1): 41-47
• 12. Kłosiewicz-Latoszek L.: Otyłość jako problem społeczny, zdrowotny i leczniczy. Probl Hig i Epidemiol 2010; 91(3):339-343.
• 13. Korzycka-Stalmach M., Mikiel- Kostyra K., Jodkowska M., Oblacińska A.: Samoocena masy ciała 13-latków w zależności od wskaźnika masy ciała rodziców. Endokrynol Otyłość, 2012; 8(2):53-58.
• 14. Kułaga Z., Kułaga Z., Litwin M., Zajączkowska M.M., Wasilewska A., Morawiec-Knysak A., Różdżyńska A., Gajda A., Gurzkowska B., Napieralska E., Barwicka K., Świąder S.: Porównanie wartości obwodów talii i bioder dzieci i młodzieży polskiej w wieku 7-18 lat z wartościami referencyjnymi dla oceny ryzyka sercowo- naczyniowego- wyniki wstępne projektu badawczego OLAF (PL0080). Stand Med. 2008; 5:473-485.
• 15. Kwiatkowska E.: Wpływ wykształcenia rodziców na częstotliwość spożywania warzyw i owoców przez ich dzieci. Roczn Państw Zakł Hig, 2010; 61(2):179-182.
• 16. Leszczyńska T., Bieżanowska-Kopeć R.: Ocena sposobu żywienia w gospodarstwach domowych prowadzonych przez osoby z wyższym wykształceniem. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2005;4:151-161.
• 17. Maddah M.: Association of parental diabetes with overweight In Iranian children and adolescents. Int J Cardiol 2008; 12:126-128.
• 18. Myers M.G., Kelly J.F.: Cigarette smoking among adolescents with alcohol and other drug use problems. Alcohol Res Health 2006; 29(3): 221-227.
• 19. Nelson M., Dick K., Holmes B.: Food budget standards and dietary adequacy in low-income families. Proc Nutr Soc 2002;4: 569-577.
• 20. Owoc A., Maliszewska D., Bojar I., Pawełczak-Barszczowska A.: Ocena poziomu wiedzy młodzieży warszawskich szkół średnich na temat wybranych czynników ryzyka chorób układu krążenia. Med Ogólna 2010; 16 (45), 4:581-594.
• 21. Piko B. F., Fitzpatrick K. M.: Socioeconomic Status, Psychosocial Health and Health Behaviours among Hungarian Adolescents. Eur J Public Health, 2007;4:353-360.
• 22. Piotrowska E., Żechałko-Czajkowska A., Biernat J., Mikołajczak J.: Ocena wybranych cech stylu życia kształtujących stan zdrowia 16-18-letnich dziewcząt. Cz. I. Stosowanie różnych diet, aktywność fizyczna, palenie papierosów i picie alkoholu. Rocz Państw Zakl Hig 2009;60(1):51-57.
• 23. Przybylska., Kurowska M., Przybylski P.: Otyłość i nadwaga w populacji rozwojowej. Hygeia Public Health 2012;47(1):28-35.
• 24. Stefańska E., Ostrowska L., Radziejewska I., Kardasz M.: Zwyczaje żywieniowe studentek Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w zależności od sytuacji ekonomiczno-społecznej. Rocz Panstw Zakl Hig 2011; 62(1): 59-63.
• 25. Sygit K., Kołłątaj W., Goździewska M., Sygit M., Kołłątaj B., Karwat I.D.: Lifestyle as an import and factor in control of overweight and obesity among schoolchildren from the rural environment. Ann Agricul Environ Med 2012;19(3):557-561.
• 26. Szczerbiński R., Karczewski J., Szpak A., Karczewska Z.: Zachowania zdrowotne młodzieży szkół ponadgimnazjalnych w powiecie sokólskim. Cz. II. Palenie papierosów i picie napojów alkoholowych. Rocz Panstw Zakl Hig 2007, 58(3), 525-532.
• 27. Von Rueden U., Gosch A., Rajmil L. et al.: Socioeconomic determinants of health related quality of life in childhood and adolescence: results from a European study. J Epidemiol Community Health 2006, 2, 130-135.
• 28. Wada K., Tamakoshi K., Yatsuja H., Otsuka R., Murata C. Zhang H., Takefuji S., Matsushita K., Sugiura K. Toyoshima H.: Association between parental histories of hypertension, diabetes and dyslipidemia and the clustering of these disorders in offspring. Prev Med 2006, 42, 358-363.
• 29. Waluś A., Wądołowska L., Cichon R.: Stan odżywienia 16-letniej młodzieży z regionu suwalskiego o różnym statusie ekonomicznym. Żyw Człow 2003, 1/2, 209-214.
• 30. Wojtyła-Buciora P., Marcinkowski J.T: Sposób żywienia, zadowolenie z własnego wyglądu i wyobrażenie o idealnej sylwetce młodzieży licealnej. Probl Hig Epidemiol 2010, 91 (2), 227-232.