Ocena wpływu zmiany nawyków żywieniowych na wybrane parametry metaboliczne u osób otyłych redukujących masę ciała

• Autorzy: Ostrowska L. , Stefanska E. , Jastrzebska M. , Adamska E. , Wujek A. , Waszczeniuk M.

Warianty tytułu

EN

Effects of dietary habits modifications on selected metabolic parameters during weight loss in obese persons

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Otyłość stanowi poważny problem społeczny, jest jedną z ważniejszych spraw zdrowotnych współczesnego świata, zwłaszcza krajów uprzemysłowionych. Ze względu na rozpowszechnienie jest chorobą społeczną, przewlekłą i jednocześnie czynnikiem ryzyka wielu schorzeń, np. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2., choroby niedokrwiennej serca, kamicy żółciowej czy nowotworów. Cel badań. Celem badań było sprawdzenie i ocena czy systematyczna roczna zmiana nawyków żywieniowych u osób otyłych wpływa na redukcję masy ciała oraz na zmianę wybranych parametrów metabolicznych. Materiał i metody. Badaniem objęto 30 kobiet i 30 mężczyzn deklarujących chęć redukcji masy ciała. Średni wiek kobiet wynosił 48±12,5 lat (przedział wiekowy 31-72 lata), a mężczyzn 51±13,2 lata (przedział wiekowy 23-70 lat). Kwestionariusz ankiety dotyczący tematyki badania opracowany został w Zakładzie Dietetyki i Żywienia Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Na wizycie wstępnej i końcowej oceniano częstotliwość spożycia poszczególnych grup produktów oraz wykonano pomiary stężenia wybranych parametrów biochemicznych krwi. Wyniki. Kobiety w trakcie rocznej dietoterapii istotnie statystycznie ograniczyły częstość spożycia: makaronu, soków owocowo-warzywnych, ziemniaków, serów podpuszczkowych, cukru, mięsa, słoniny i smalcu, masła i śmietany, a zwiększyły częstość spożycia pieczywa ciemnego, kasz, ryżu, warzyw i owoców, serów twarogowych, ryb i olejów roślinnych. Mężczyźni istotnie statystycznie ograniczyli częstość spożycia: makaronu, ziemniaków, serów podpuszczkowych, napojów słodkich, słoniny i smalcu oraz margaryn, a zwiększyli częstość spożycia pieczywa ciemnego, kasz, ryżu, warzyw, serów twarogowych i ryb. Po rocznej obserwacji stwierdzono, że kobiety zredukowały średnio o 2,8±7,1 kg, natomiast mężczyźni średnio o 1,4±3,2 kg. Kobiety zmniejszyły obwód w pasie średnio o 3,6±6,5 cm, natomiast mężczyźni średnio o 3,6±4,8 cm. Stwierdzono istotny wzrost cholesterolu HDL u kobiet, nieistotny u mężczyzn. U kobiet i mężczyzn istotnie obniżyło się stężenie cholesterolu LDL i triglicerydów w surowicy krwi. Kobiety w obserwacji rocznej obniżyły istotnie ciśnienie skurczowe średnio o 9,7 mmHg, a rozkurczowe średnio o 9,2 mmHg; podobnie mężczyźni odpowiednio średnio o 10,9 mmHg i 8,2 mmHg. Wnioski. Stwierdzono, że systematyczna edukacja żywieniowa (co 3 miesiące) może być nadzieją na skuteczną redukcję masy ciała i następnie jej utrzymanie.

EN

Background. Obesity is a serious social problem, one of the most important health issues of the modern world, especially in industrialized countries. Due to the prevalence obesity is a social disease, chronic and also a risk factor for many diseases such as hypertension, type 2 diabetes mellitus, coronary heart disease, gall stones or cancers. Objective. The aim of the study was to examine and evaluation whether the systematic one-year modifications of dietary habits affect the changes in body weight and some metabolic parameters in obese patients. Material and method. 30 women and 30 men who declared intentions to decrease body weight were examined. The mean age of women was 48±12.5 years (range 31-72 years), men 51±13.2 years (range 23-70 years). The questionnaire survey concerning the subject matter was designed in the Department of Dietetics and Clinical Nutrition, Medical University of Bialystok. At the initial and final visit the frequency of some products consumption were assessed and concentrations of some biochemical parameters in the peripheral blood were measured. Results. Women after one-year dietotherapy significantly reduced the incidence of eating: pasta, fruit and vegetable juices, potatoes, ripening cheese, sugar, meat, bacon and lard, butter and cream, and increased incidence of eating dark bread, groats, rice, vegetables and fruit, cottage cheese, fish and vegetable oils. Men significantly reduced the incidence of eating: pasta, potatoes, ripening cheese, sweet beverages, bacon and lard, margarine, and increased the incidence of eating dark bread, groats, rice, vegetables, cottage cheese and fish. After one year the average body weight decrease was 2.8±7.1 kg in women and 1.4±3.2 kg in men. The average reduction in waist circumference was 3.6±6.5 cm in women and 3.6±4,8 cm in men. HDL cholesterol levels increased significantly in women and not significantly in men. LDL cholesterol and triglyceride levels decreased significantly in both groups. In women systolic blood pressure decreased significantly by on average 9.7 mmHg, diastolic blood pressure by 9.2 mmHg, and in men by 10.9 mmHg and 8.2 mmHg respectively. Conclusions. Systematic nutritional education (every 3 months) may be the hope for effective body weight reduction and subsequent weight loss maintenance.

Słowa kluczowe

PL

choroby czlowieka; redukcja masy ciala; otylosc; zagrozenia zdrowia; zachowania zywieniowe; leczenie; osoby dorosle; nawyki zywieniowe; zywienie czlowieka; edukacja zywieniowa

EN

human disease; body weight reduction; obesity; health hazard; nutritional behaviour; therapy; adult; nutritional habit; human nutrition; nutritional education

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.83-90,rys.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ostrowska L.

• Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul.Mieszka I 4B, 15-054 Białystok

autor

Stefanska E.

• Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul.Mieszka I 4B, 15-054 Białystok

autor

Jastrzebska M.

• Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul.Mieszka I 4B, 15-054 Białystok

autor

Adamska E.

• Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul.Mieszka I 4B, 15-054 Białystok

autor

Wujek A.

• Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul.Mieszka I 4B, 15-054 Białystok

autor

Waszczeniuk M.

• Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul.Mieszka I 4B, 15-054 Białystok

Bibliografia

• 1. Andersson I., Lennernas M., Rossner S.: Meal pattern and risk factor evaluation in one-year completers of a weight reduction program for obese me – the Gustaf study. J. Intern. Med. 2000, 247, 30-38.
• 2. Ashley J., Sachiko T., Schrange J.: Weight control in the physician’s office. Arch. Intern. Med. 2001, 161, 1599- 1604.
• 3. Bes-Rastrollo M., Sanchez-Villegas A., Gomez-Gracia E., Martinez J., Pajares R., Martinez-Gomzales M.: Predictors of weight gain in Mediterranean cohort: The Seguimiento Universidad de Navarra Study. Am J Clin Nutr. 2006, 83, 362-370.
• 4. Chrostowska M., Narkiewicz K., Szczęch R.: Otyłość a nadciśnienie tętnicze. Kardiologia w praktyce 2004, 4, 26 – 28.
• 5. Cybulska B.: Czy ryby chronią przed miażdżycą. Kardiol. Pol. 1992, 36, 239-243.
• 6. Cyganek K.: Otyłość i zaburzenia lipidowe a cukrzyca – diagnostyka i postępowanie terapeutyczne. Nowa Klin. 2007, 14, 1141-1146.
• 7. Ditschuneit H., Flechtner-Mors M., Johnson T.: Metabolic and weight-loss effect of dietary intervention in obese patients. Am. J. Clin. Nutr. 1999, 69, 198-204.
• 8. Dixon J.B., O’Brien P.: A disparity beetween conventional lipid and insulin resistance markers at body mass index levels greater than 34 kg/m2. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 2001, 25, 793–797.
• 9. Głuska-Bagan M.: Tłuste ryby, duże korzyści. Przegl. Gastroenterol. 1998, 10, 10-11.
• 10. Grzybek A., Pachocka L., Targosz U., Kłosiewicz-Latoszek L.: Zmiany masy i składu ciała po 1 roku stosowania diety niskoenergetycznej. Przegl. Lek. 2006, 63, 723-727.
• 11. Hayden M., Tyagi S.: Uric acid: a new look at an old risk marker for cardiovascular disease, metabolic syndrome, and type 2 diabetes mellitus: the urate redox shuttle. Nutr. Metab. 2004, 19, 10-11.
• 12. Hlubik P., Oplotova L., Chaloupka J.: Obesity - a risk factor. Sb. Lek. 2002, 103, 499–509.
• 13. Jarosz M., Tkaczyk I.: Strategia zwalczania otyłości w Polsce w świetle Europejskiej Karty Walki z Otyłością. Dietetyka 2008, 2, 3-8.
• 14. Kłosiewicz – Latoszek L., Cybulska B.: Podstawowe zasady dietetycznego leczenia otyłości. Med. Metab. 2009, 13, 86 – 90.
• 15. Kłosiewicz-Latoszek L. Tyszko P., Ostrowska A., Szewczyński J.: Znaczenie żywienia w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym. Zdr. Publ. 2000, 110, 333-337.
• 16. Kłosiewicz-Latoszek L.: Znaczenie kwasów tłuszczowych omega 3 w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Żyw. Człow. Metab. 2002, 29, 78-86.
• 17. Knowler W.C., Barrett-Connor E., Fowler S.E., Hamman R.F., Lachin J.M., Walker E.: Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or metformin. New Engl. J. Med. 2002, 346, 393-403.
• 18. Kopeć E., Widecka K., Krzyżanowska-Świniarska B.: Ocena kompleksowego, ambulatoryjnego, niefarmakologicznego programu leczenia otyłości. Pol. Arch. Med. Wewn. 2004, 3, 1047-1054.
• 19. Kowalcze K., Gromadzka-Ostrowska J.: Modyfikacja diety a wskaźniki lipidowe u otyłych osób z cukrzycą typu 2 leczonych wyłącznie dietą. II Zjazd Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, Szczecin 15-17 października 2009, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2009, 5, 174-174.
• 20. Krempf M., Louver J.P., Allanic H.: Weight reduction and long-term maintenance after 18 month treatment with orlistat for obesity. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 2003, 27, 591-597.
• 21. Malinow M.R., Bostom A.G., Krauss R.H.: Homocysteine, diet, and cardiovascular diseases. A statement for Healthcare Professionals from the Nutrition Commitee, American Heart Association. Circulation 1999, 99, 178-182.
• 22. Mulrow CD., Chiquette E., Angel L., Cornell J., Summerbell C., Anagnostelis B.R., Grimm R.: Dieting to reduce body weight for controlling hypertension in adults. Nurs. Times, 2001, 97, 42-47.
• 23. Pupek-Musialik D., Bogdański P., Kujawska-Łuczak M.: Diagnostyka i leczenie zespołu metabolicznego w świetle aktualnych wytycznych. Przew. Lek. 2009, 1, 27-33.
• 24. Pupek-Musialik D., Kujawska-Łuczak M., Bogdański P.: Otyłość a zaburzenia metaboliczne i miażdżyca. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2005, 7, 722-725.
• 25. Samborski P., Bogdański P., Pupek-Musialik D.: Nowe spojrzenie na kwas moczowy u chorych z zespołem metabolicznym — fakty i kontrowersje. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2008, 4, 86-94.
• 26. Tatoń J., Czech A., Bernas M. Szczeklik-Kumala Z., Łaz R.: Odtłuszczanie ciała –praktyka prewencji i leczenia otyłości. Med. Metab. 2007, 11, 19-34.
• 27. Tribble D.L.: Antioxidant consumption and risk of coronary heart disease: emphasis on vitamin C, vitamin E and beta-carotene. A statement for Healthcare Proffesional from the American Heart Association. Circulation 1999, 99, 591-595.
• 28. UK Prospective Diabetes Study 7: response of fasting plasma glucose to diet therapy In newly presenting type II diabetic patients, UKPDS Group. Metabolism 1990, 39, 905-912.
• 29. Włodarek D.: Sterole – znaczenie w leczeniu hipercholesterolemii. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2005, 1, 31–34.
• 30. Zahorska-Markiewicz B.: Zasady postępowania w otyłości. Wydawnictwo Archi-Plus, Kraków 2009, 15-16.
• 31. Zhang J., Sasaki S., Amano K., Kesteloot H.: Fish consumption and mortality from all causes, ischemic heart disease and stroke: an ecological study. Prev. Med. 1999,28, 520-529.
• 32. Żebrowska A., Hryniewiecki T.: Profilaktyka pierwotna i wtórna w chorobach układu krążenia. Nowa Klin. 2008, 15, 1116-1125.