Ocena sposobu żywienia i zachowań żywieniowych kobiet w okresie okołomenopauzalnym z rozpoznaną chorobą trzewną

• Autorzy: Friedrich M. , Podlaszewska G. , Kuchlewska M.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of eating habits and nutritional behaviors of women in the perimenopausal period with the diagnosed celiac disease

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel badań. Celem badań była ocena sposobu żywienia i zachowań żywieniowych kobiet w okresie okołomenopauzalnym, z rozpoznaną w okresie ostatnich 4 lat chorobą trzewną. Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 26 kobiet, będących w wieku 51-54 lata, z rozpoznaną w okresie ostatnich 4 lat chorobą trzewną, które od 6 miesięcy do 4 lat stosowały dietę bezglutenową i wyraziły zgodę na udział w badaniach. Informacje o żywieniu zebrano od badanych kobiet, które po odpowiednim przeszkoleniu, na bieżąco notowały czas, rodzaj i ilość spożywanej żywności, w trzech losowo wybranych dniach tygodnia. Wielkość porcji oceniano przy użyciu „Albumu porcji produktów i potraw”. Oceniane jadłospisy (78), pochodziły z miesiąca kwietnia i maja. Zebrane dane opracowano przy użyciu komputerowego programu Dietetyk 2009 Prof. Wyniki. Analiza uzyskanych wyników pozwoliła na stwierdzenie, że żywienie badanych kobiet, z punktu widzenia zdiagnozowanej choroby, było bardzo poprawne. Nie realizowało ono jednak w pełni podstawowych zaleceń żywieniowych, co przejawiało się m. in. niewystarczającym spożyciem warzyw, owoców, olejów i wody oraz nadmiernym spożyciem białka zwierzęcego. Nie uwzględniało również potrzeb wynikających z okresu okołomenopauzalnego, w którym były badane kobiety, co może sprzyjać m. in. zaburzeniom gospodarki lipidowej, wodno-mineralnej i powstawaniu osteoporozy. Wnioski. Stwierdzony całokształt zachowań, w tym żywieniowych, wskazywał na silną dominację zdiagnozowanej choroby, a także na potrzebę rekompensat związanych z nią ograniczeń, mających jednak w opinii badanych kobiet charakter działań prozdrowotnych.

EN

Objective. The aim of this study was to evaluate eating habits and nutritional behaviors of women in the perimenopausal period with celiac disease diagnosed within the last 4 years. Material and method. The study covered a group of 26 women, at the age of 51-54 years, with celiac disease diagnosed in the last 4 years and staying on a gluten-free diet for 6 months to 4 years and agreed to participate in this studies. Information of nutrition were collected from the women, who, after an appropriate instruction, recorded the timing, type and amount of food consumed in the three days a week, selected at random. The amount of consumed portions was defined on the basis of the “Book of portions, products and dishes”. The menus (78) were recorded in April and May. Collected data were prepared, based on a computer program Dietetyk 2009 Prof. Results. The analysis of results achieved in this study enabled concluding that – from the viewpoint of the diagnosed disease – the nutritional patterns of the women were very appropriate. However, it failed to meet basic nutritional guidelines, which was reflected in, among other things, unsatisfactory intake of vegetables, fruits, oils and water, and in excessive intake of protein of animal origin. In addition, it did not cover demands resulting from the perimenopausal period the surveyed women were in, which is likely to facilitate, e.g. disorders in lipid metabolism and water-mineral balance, as well as development of osteoporosis. Conclusions. The general picture of behaviors, including the nutritional ones, pointed to a strong predominance of the diagnosed disease but also to the need of compensating for the resultant restrictions, with the latter being perceived by the surveyed women as health-promoting actions.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; kobiety; okres okolomenopauzalny; choroby czlowieka; celiakia; sposob zywienia; zachowania zywieniowe; dzialanie prozdrowotne; jadlospisy

EN

human nutrition; woman; perimenopausal period; human disease; celiac disease; nutritional model; nutritional behaviour; menu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.99-104,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Friedrich M.

• Zakład Fizjologii Żywienia Człowieka, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Podlaszewska G.

• Zakład Fizjologii Żywienia Człowieka, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Kuchlewska M.

• Zakład Fizjologii Żywienia Człowieka, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

Bibliografia

• 1. Cagnacci A., Soldami R., Carriero P.L., Paoletti A.M., Fioretti P., Melisb B.: Effects of low doses of transdermal 17b-estradiol on carbohydrate metabolism in postmenopausal women. J. Clin. Endocrinal. Metab. 1992, 74, 1396-1400.
• 2. Corcoran M.P., Lamon-Fava S., Fielding R.A.: Skeletal muscle lipid deposition and insulin resistance: effect of dietary fatty acids and exercise. Am. J. Clin. Nutr. 2007, 85, 662 - 677.
• 3. Cummings S.R.: Evaluating the benefits and risks of postmenopausal hormone therapy. Am. J. Med. 1991, 91, 5B-14S-5B-17S.
• 4. Fay M., Freedman L., Cliffort C., Midthune P.: Effect of different types and amounts of fat on the development of mammary tumorus in rodents: a review. Cancer Res. 1997, 57, 3979 – 3988.
• 5. Foidart J.M.: Effect of Estraderm ®TTS 50 plus medroxyprogesterone acetate on blood pressure in hypertensive postmenopausal women. In: Cardiovascular Disease and HRT. New Perspectives (ed. Samsioe, Carnforth) 1992, pp. 41-44.
• 6. Godsland I.F., Walton C., Stevenson J.C.: Carbohydrate metabolism as a cardiovascular disease risk factor – its relation to menopause and hormone replacement therapy. In: Cardiovascular Disease and HRT. New Perspectives (ed. Samsioe, Carnforth) 1992, pp. 15-21
• 7. Jacobsen M.U., O’Reilly E.J., Heitman B.L., Pereira M.A., Bälter K., Fraser G.E., Goldbourt U, Hallmans G., Knekt P., Liu S., Pietinen P., Spiegelman D., Stevens J., Virtamo J., Willett W.C., Ascherio A.: Major types of dietary fat and risk of coronary heart disease: a pooled analysis of 11 cohort studies. Am. J. Clin. Nutr. 2009, 89, 1425-1432.
• 8. Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.): Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
• 9. Kretsch J.M., Sauberlich H.E., Newbrun E.: Electroencephalografic changes and peridontal status during short-term vitamin B depletion of young nonpregnant women. Clin. Nutr. 1991, 53, 1266-1274.
• 10. Labo R.A.: Effects of hormonal replacement on lipids and lipoproteins in postmenopausal women. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1991, 73, 925-930
• 11. Meade T.W., Berra A.: Hormone replacement therapy and cardiovascular disease. Br. Met. Bull. 1992, 48, 276-308.
• 12. Moore E.W.: Physiology on intestinal water and electrolyte absorption. Am. Gastroent. 1976, 4, 521.
• 13. Morris R.C., Schmidlin O., Frassetto L.A., Sebastian A.: Relationship and interaction between sodium and potassium. J. Am. Coll. Nutr. 2006, 25, 262s-270s.
• 14. Mozaffarian D., Rimm E.B., Herrington D.M.: Dietary fats, carbohydrate, and progression of coronary atherosclerosis in postmenopausal women. Am. J. Clin. Nutr. 2004, 80, 1175 – 1184.
• 15. Nordin B.Ch., Need A.G., Morris H.A., O’Loughlin P.D., Horowitz M.: Effect of age on calcium absorption in postmenopausal women. Am. J. Clin. Nutr. 2004, 80, 998 - 1002.
• 16. Nowak A., Libudzisz Z.: Karcinogenna aktywność mikroorganizmów jelitowych. Żyw. Nauka. Technol. Jakość 2008, 6, (61), 25-39.
• 17. Sellmeyer D.E., Stone K.L., Sebastian A., Cummings S.R.: A high ratio of dietary animal to vegetable protein increases the rate of bone loss and the risk of fracture in postmenopausal women. Am. J. Clin. Nutr. 2001, 73: 118 – 122
• 18. Silberstein C., Brandariz S., Arteman P., Aguirre J., Uranga J., del-Castillo E.: Glomerulopressin production by isolated rat liver after aminoacid infusion. Proc. Soc. Exp. Biol. Med. 1991, 198, 1: 625 – 628
• 19. Szponar L., Wolnicka K., Rychlik E.: Album fotografii produktów i potraw. Wydawnictwo IŻŻ, Warszawa 2000.
• 20. Turlejska H., Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E.: Zasady racjonalnego żywienia – zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego. Wydawnictwo ODDK, Gdańsk 2006.
• 21. Weatherholte W.M., Campbell T.C., Webb R.E.: Effect of dietary protein levels on the toxicity and metabolism of heptachlor. J. Nutr. 1989, 98, 90 - 97.
• 22. WHO Diet nutrition and the prevention of chronic diseases. Report of WHO Study Group Technical Report Series 797. WHO. Geneva, 1990.
• 23. Varenna M., Binelli L., Casari S., Zucchi F., Sinigaglia L.: Effects of dietary calcium intake on body weight and prevalence of osteoporosis in early postmenopausal women. Am. J. Clin. Nutr. 2007, 86, 639 – 644.
• 24. Xue F., Michels K.B.: Diabetes, metabolic syndrome, and breast cancer: a review of the current evidence. Am. J. Clin. Nutr. 2007, 86, 823S - 835S.
• 25. Zubrzycka-Sienkiewicz A., Filipowicz-Sosnowska A.: Zmiany w jelitach a zapalenie stawów. Terapia 2003, 10 (143), http://free.of.pl/z/zzsk/art/esc/zmianyjelit.htm-kopie