Wpływ rzeźby terenu na bonitację i cechy wzrostowe drzewostanów sosnowych na wydmach Kotliny Toruńskiej

• Autorzy: Sewerniak P.

Warianty tytułu

EN

Impact of land relief on site index and growth parameters of Scots pine stands on inland dunes in the Torun Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the study was to determine the impact of land relief on site index and growth parameters (height, diameter, slenderness) of Scots pine (Pinus sylvestris) stands on inland dunes in the Toruń Basin (N Poland). The study was conducted on 150 plots situated on north− and south−facing dune slopes (54 pairs of twin plots) as well as in intra−dune depressions (42 plots). Height and diameter of ten the thickest pines per 0.1 hectare was measured, and next site index as a potential height of a stand at the age of 100 years was calculated. As the results of the used equation, site index was strongly (R²=0.58) negatively biased to age, so the bias was removed using an elaborated regression model. For stands older than ca. 20 years, the clear higher site index values as well as higher heights and diameters were found for intra−dune depressions than for slopes of the two studied aspects. This was explained by the occurrence of much more fertile and moister soils in depressions. The only age class for which the advantage of site index and growth parameters was not stated for depressions was the youngest class (≤20 years old). This was likely caused by the competitive impact on young pines of Calamagrostis epigejos which prefers intra−dune depressions on inland dunes and forms in forest floor usually dense cover in this position. Impact of contrasting slope aspect was clearly related in the study to age of a stand. For the youngest studied age class both site index values as well as heights and diameters were lower on north− than on south−facing slopes. This was explained by the effect of weeds which form more dense cover on slopes of this aspect than on sunny slopes. For older stands; however higher site index values as well as heights and diameters were revealed for north−facing slopes, due to pines likely took advantage of higher moisture of soils occurring in this place. With reference to slenderness, regardless stand age the parameter was regularly the highest for north− than both for south−facing slopes and depressions. Because of the revealed distinct higher productivity of intra−dune depressions in normally dry and poor in nutrients dune landscape, it could be reasonable to use the depressions to introduce admixtures of broadleaved tree species into pine monocultures on inland dunes.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Kotlina Torunska; rzezba terenu; ekspozycja terenu; drzewostany sosnowe; sosna zwyczajna; Pinus sylvestris; wzrost roslin; wysokosc drzew; piersnice drzew; smuklosc drzew; bonitacja drzewostanow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2016
• Tom: 160
• Numer: 08
• Opis fizyczny: s.647-655,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sewerniak P.

• Katedra Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu, Uniwersytet M.Kopernika w Toruniu, ul.Lwowska 1, 87-100 Toruń

Bibliografia

• Andrzejczyk T. 2003. Różnowiekowe drzewostany sosnowe. Powstawanie, struktura, hodowla. Wyd. SGGW, Warszawa.
• Bednarek R., Jankowski M. 2006. Gleby. W: Andrzejewski L., Weckwerth P., Burak S. [red.]. Toruń i jego okolice. Wyd. UMK, Toruń. 153-175.
• Bolibok L., Brach M., Szeligowski H., Orzechowski M. 2015. Wpływ wysokości otaczającego drzewostanu, wystawy i pochylenia terenu na mikroklimat radiacyjny na gnieździe – wyniki modelowania. Sylwan 159 (10): 813-823.
• Bruchwald A., Kliczkowska A. 1997. Kształtowanie się bonitacji dla drzewostanów sosnowych Polski. Prace IBL A 838: 63-73.
• Bruchwald A., Michalak K., Wróblewski L., Zasada M. 2000. Analiza funkcji wzrostu wysokości dla różnych regio-nów Polski. W: Bruchwald A. [red.]. Przestrzenne zróżnicowanie wzrostu sosny. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa. 84-91.
• Cantlon J. E. 1953. Vegetation and microclimates on north and south slopes of Cushetunk Mountain, New Jersey. Ecological Monographs 3: 241-270.
• Egli M., Mirabella A., Sartori G., Zanelli R., Bischof S. 2006. Effect of north and south exposure on weathering rates and clay mineral formation in Alpine soils. Catena 67: 155-174.
• Fekedulegn D., Hicks R. R., Colbert J. J. 2003. Influence of topographic aspect, precipitation and drought on radial growth of four major tree species in an Appalachian watershed. For. Ecol. a. Manage. 177: 409-425.
• Gieruszyński T. 1936. Wpływ wystawy na wzrost i zasobność drzewostanów świerkowych w Karpatach Wschodnich. Sylwan 54 (1): 47-93.
• Jankowski M. 2001. Warunki występowania, właściwości i geneza gleb śródwydmowych wzbogaconych w żelazo. Roczn. Glebozn. 52 (supl.): 49-63.
• Jankowski M. 2014. The evidence of lateral podzolization in sandy soils of northern Poland. Catena 112: 139-147.
• Kucharzyk S., Sugiero D. 2007. Zróżnicowanie dynamiki procesów lasotwórczych w buczynach bieszczadzkich w za-leżności od wystawy i wzniesienia. Sylwan 151 (7): 29-38.
• Kuźnicki F., Białousz S., Rusiecka D., Skłodowski P. 1974. Charakterystyka procesu bielicowania w glebach wytwo-rzonych z piasków wydmowych Puszczy Kampinoskiej. Roczn. Glebozn. 23 (2): 25-51.
• Namikawa K., Okamoto S., Sano J. 2000. Edaphic controls on mosaic structure of the mixed deciduous broadleaf/ conifer forest in northern Japan. For. Ecol. a. Manage. 127: 169-179.
• Obmiński Z. 1970. Zarys ekologii. W: Białobok S. [red.]. Sosna zwyczajna Pinus sylvestris L. PWN, Warszawa – Poznań. 152-231.
• Ochrymowicz F. 1963. Wpływ wystawy na kształtowanie się zasobności drzewostanów bukowych Sylwan 107 (1): 35-50.
• Operat glebowo-siedliskowy Nadleśnictwa Cierpiszewo. 2000. Biuro Usług Techniczno-Leśnych „BUTEL”, Toruń.
• Operat glebowo-siedliskowy Nadleśnictwa Gniewkowo. 1999. Biuro Usług Techniczno-Leśnych „BUTEL”, Toruń.
• Plichta W. 1970. Wpływ wieku na stopień zbielicowania gleb wytworzonych z piasków wydmowych mierzei Świny. Studia Soc. Sci. Tor. 7 (3): 1-64.
• Prusinkiewicz Z. 1961. Zagadnienia leśno-gleboznawcze na obszarze wydm nadmorskich Bramy Świny. Bad. Fizj. nad Polska Zach. 7: 25-127.
• Puchalski T., Prusinkiewicz Z. 1990. Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa.
• Pueyo Y., Alados C. L., Maestro M., Komac B. 2007. Gypsophile vegetation patterns under a range of soil properties induced by topographical position. Plant Ecology 189: 301-311.
• Rezaei S. A., Gilkes R. J. 2005. The effects of landscape attributes and plant community on soil chemical properties in rangelands. Geoderma 125: 167-176.
• Rząsa S. 1962. Badania terenowe i laboratoryjne nad produktywnością gleb leśnych wytworzonych z piasków luźnych w Nadleśnictwie Osiek. Folia For. Polon., A 1: 83-171.
• Seibert J., Stendahl J., Sřrensen R. 2007. Topographical influences on soil properties in boreal forests. Geoderma 141: 139-148.
• Sewerniak P. 2011. Wpływ uziarnienia gleby na bonitację drzewostanów sosnowych w południowo-zachodniej Polsce. Leśn. Pr. Bad. 72 (4): 311-319.
• Sewerniak P. 2016. Differences in early dynamics and effects of slope aspect between naturally regenerated and planted Pinus sylvestris woodland on inland dunes in Poland. iForest (early view).
• Sewerniak P., Bednarek R., Szymańska A. 2011. Ekspozycja stoków wydm w Kotlinie Toruńskiej a wybrane elementy ekosystemu boru sosnowego – wstępne wyniki badań. Leśn. Pr. Bad. 72 (4): 311-319.
• Sewerniak P., Gonet S. S., Quaium M. 2012. Wpływ przygotowania gleby frezem leśnym na wzrost sadzonek sosny zwyczajnej w warunkach ubogich siedlisk Puszczy Bydgoskiej. Sylwan 156 (11): 871-880.
• Siedliskowe podstawy hodowli lasu. 2004. ORWLP, Bedoń.
• Socha J. 2008. Effect of topography and geology on the site index of Picea abies in the West Carpathian, Poland. Scand. J. of For. Res. 23: 203-213.
• Świtoniak M. 2015. Issues relating to classification of colluvial soils in young morainic areas (Chełmno and Brodnica Lake District, northern Poland). Soil Science Annual 66 (2): 57-66.
• Wójcik G., Marciniak K. 2006. Klimat. W: Andrzejewski L., Weckwerth P., Burak S. [red.]. Toruń i jego okolice. Wyd. UMK, Toruń. 99-128.
• Yimer F., Ledin S., Abdelkadir A. 2006. Soil property variations in relation to topographic aspect and vegetation community in the south-eastern highlands of Ethiopia. For. Ecol. a. Manage. 232: 90-99.
• Zielony R., Kliczkowska A. 2012. Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. CILP, Warszawa.