Walory przyrodnicze polskich torfowisk i ich ochrona

• Autorzy: Klimek B. , Jazwa M. , Stolarczyk M. , Przemyski A.

Warianty tytułu

EN

Polish peatlands environmental benefits and protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Torfowiska są jednymi z najbardziej interesujących ekosystemów na granicy lądu i wody. W zależności od reżimu wodnego, można wyróżnić torfowiska wysokie i niskie, jak również mieszane (przejściowe). Torfowiska zajmują około 3% powierzchni Polski; wśród nich najmniej liczne są torfowiska wysokie. Torfowiska wysokie są uformowane na nieprzepuszczalnym podłożu, są zasilane wyłącznie wodą opadową i przez to ubogie w pierwiastki biogenne. Tereny podmokłe są niezwykle ważne w globalnym obiegu węgla, gdyż stanowią miejsce depozycji węgla, szczególnie obszary położone na północnej półkuli. Tereny podmokłe stanowią rezerwuar wody słodkiej i miejsce występowania wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi fascynującego tematu torfowisk, ich znaczenia w przyrodzie Polski, a także głównych zagrożeń dla ich istnienia oraz metod renaturalizacji, czyli przywracania kondycji terenom podmokłym zagrożonym antropopresją.

EN

Depending on water regime and biogens availability, they can be divided on bogs and fens. Mires comprise about 3% of Poland territory and ombrothropic bogs, formed on drain-less areas and characterized by low biogens supply are substantial minority. Peatlands are vital carbon sink in its global cycling, especially on northern Hemisphere. They state water reservoir and are place of being many rare species of plants and animals. The aim of paper was to present fascinating word of peatlands in Poland and main threats for their existence, as well as state of art of renaturalization methods, that is efforts of restoring wetlands subjected to anthropopression.

Słowa kluczowe

PL

walory przyrodnicze; torfowiska; Polska; ochrona przyrody; siedliska hydrogeniczne; obszary wodno-blotne; renaturalizacja

• Wydawca: -
• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2020
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.5-8,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Klimek B.

• Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Kraków

autor

Jazwa M.

• Instytut Biologii, Wydział Przyrodniczo-Techniczny, Uniwersytet Opolski

autor

Stolarczyk M.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Wydział Geografii i Geologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Kraków

autor

Przemyski A.

• Przedsiębiorstwo Usługi Ekologiczne Alojzy Przemyski, Sędziszów

Bibliografia

• [1] Biernacka E. 2007. Torfowiska i mokradła. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• [2] Cazebas A., J. Gelbrecht, E. Zwirnmann, M. Barth, D. Zak. 2012. Effects of degree of peat decomposition, loading rate and temperature on dissolved nitrogen turnover in rewetted fens. Soil Biol. Biochem. 48, 182-191.
• [3] Dajdok Z., P. Pawlaczyk. 2009. Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin.
• [4] Jiroušek M., M. Hájek, L. Bragazza. 2011. Nutrient stoichiometry in Sphagnum along a nitrogen deposition gradient in highly polluted region of Central-East Europe. Env. Poll. 159, 58-590.
• [5] Krasuska U., A. Glinka, A. Gniazdowska. 2012. Menu roślin mięsożernych. Kosmos 297, 635-546.
• [6] Łajczak A. 2006. Torfowiska Kotliny Orawsko-Nowotarskiej; Rozwój, antropogeniczna degradacja, renaturyzacja i wybrane problem ochrony. Wydawnictwo IB PAN, Kraków.
• [7] Schubert T. (2010) Removing of trees and shrubs from mires - a method of an active mire conservation. Studia Limn. Telmat.4, 75-85.
• [8] Śmieja-Król B., B. Fiałkiewicz-Kozieł, J. Sikorski, B. Palowski. 2010. Heavy metal behaviour in peat - A mineralogical perspective. Sci. Tot. Env.408, 5924-5931.
• [9] Żurek S, 1987. Złoża torfowe Polski na tle stref torfowisk Europy. Dokumentacja geograficzna. Wydawnictwo IGiPZ PAN, Warszawa.
• [10] Żurek s. 2001. Rezerwat torfowiskowy 'Białe Ługi'. Wydawnictwo Homini, Bydgoszcz.
• [11] Żurek S. 2008. Torfowiska gór, wyżyn i niżu. Wydawnictwo UJK, Kielce.

Identyfikatory

DOI

10.15199/2.2020.3.1