Flora in abandoned fields and adjacent crop fields on rendzina soils in the Zamosc region

• Autorzy: Zieminska-Smyk M. , Wylupek T.G. , Skwarylo-Bednarz B.

Warianty tytułu

PL

Flora odłogów i sąsiadujących z nimi pól uprawnych na glebach rędzinowych Zamojszczyzny

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A floristic inventory of segetal flora was carried out in abandoned fields and adjacent crop fields on rendzina soils in the Zamość region in the year 2010. This study found a total of 130 weed species belonging to 30 botanical families. The following families were represented most frequently: Asteraceae, Fabaceae, Poaceae, Lamiaceae, Scrophulariaceae, and Brassicaceae. In the segetal flora, apophytes are dominant (55% of the total flora), with the highest number of meadow and xerothermic grassland species among them. Archeophytes (38%) predominate in the group of anthropophytes. The species characterized by the highest constancy classes and reaching the highest cover indices posed the greatest threat to crops in the study area. The following weeds are most frequently found in fallow fields: Consolida regalis, Cichorium intybus, and Sinapis arvensis, while Papaver rhoeas is the greatest threat to cereal crops grown on rendzina soils.

PL

We florze segetalnej gleb rędzinowych Zamojszczyzny zanotowano łącznie 130 gatunków chwastów, należących do 30 rodzin botanicznych. Do najczęściej reprezentowanych rodzin należały: Asteraceae, Fabaceae, Poaceae, Lamiaceae, Scrophulariaceae i Brassicaceae. We florze segetalnej przeważają apofity (55% ogółu flory), wśród których najwięcej jest gatunków łąkowych i muraw kserotermicznych. W grupie antropofitów dominują archeofity (38%). Największe zagrożenie dla upraw badanego terenu stanowiły gatunki charakteryzujące się najwyższymi stopniami stałości i osiągające najwyższe współczynniki pokrycia. Najczęściej występującymi chwastami na odłogach są Taraxacum officinale, Daucus carota, Melilotus officinalis, Elymus repens, Campanula rapunculoides, Papaver rhoeas, Consolida regalis, Medicago lupulina, Matricaria maritima subsp. inodora. Uprawom zbóż na rędzinach najbardziej zagrażały: Papaver rhoeas, Consolida regalis, Convolvulus arvensis, Galium aparine. Zarówno w uprawach zbóż jak i na odłogach najczęściej występuje Papaver rhoeas.

Słowa kluczowe

EN

flora; segetal flora; segetal weed; abandoned field; crop field; rendzina soil; Zamosc region

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2015
• Tom: 68
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.197-203,fig.,ref.

Twórcy

autor

Zieminska-Smyk M.

• Department of Plant Biology, Faculty of Agricultural Sciences in Zamosc, University of Life Sciences in Lublin, Szczebrzeska 102, 22-400 Zamosc, Poland

autor

Wylupek T.G.

• Department of Plant Biology, Faculty of Agricultural Sciences in Zamosc, University of Life Sciences in Lublin, Szczebrzeska 102, 22-400 Zamosc, Poland

autor

Skwarylo-Bednarz B.

• Department of Plant Biology, Faculty of Agricultural Sciences in Zamosc, University of Life Sciences in Lublin, Szczebrzeska 102, 22-400 Zamosc, Poland

Bibliografia

• 1.Filipiak K, Krasowicz S. Odłogowanie gruntów w Polsce. Bibl Fragm Agron. 2005;9:55-56.
• 2.GUS. Rocznik Statystyczny Województw 2003. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny; 2003.
• 3.Wojciechowski W, Parylak D, Zawieja J. Oddziaływanie następstwa roślin i odłogowania na zapas nasion chwastów w glebie. Zesz Nauk UP Wroc Rol. 2008;92:59-66.
• 4.Hochół T, Łabza T, Stupnicka-Rodzynkiewicz E. Zachwaszczenie wieloletnich odłogów w porównaniu do stanu na polach uprawnych. Bibl Fragm Agron. 1998;5:115-123.
• 5.Rola J. Ekologiczno-gospodarcze skutki ugorów i odłogów w Polsce. Zesz Probl Postępów Nauk Roln. 1995;418:37-44.
• 6.Malicki L, Kurus J, Pałys E, Podstawka-Chmielewska E. Fitocenoza odłogu na glebie lekkiej i ciężkiej, jako element krajobrazu rolniczego. Fragm Agron. 2002;1(73):32-39.
• 7.Marks M, Nowicki J, Szwejowski Z. Odłogi ugory w Polsce. Cz. I. Przyczyny odłogowania i zjawiska towarzyszące. Fragm Agron. 2000;1(65):6-19.
• 8.Rola J, Rola H. Problem odłogów na gruntach porolnych i perspektywy ich racjonalnego zagospodarowania. Pamięt Puł. 2000;120:361-366.
• 9.Kutyna I. Stałość fitosocjologiczna i współczynnik pokrycia gatunków w zbiorowiskach roślinnych na odłogach jednorocznych i trzyletnich. Zesz Nauk Akad Rol Szczec Rol. 1997;68:163-177.
• 10.Trąba C, Ziemińska M. Flora odłogujących pól uprawnych w otulinie Roztoczańskiego Parku Narodowego. In: XVI Krajowa konferencja "Zmiany w zachwaszczeniu pól wywołane trudną sytuacją ekonomiczną rolnictwa"; 1992 Jun 22-23; Szczecin, Poland. Szczecin: Wydawnictwo AR Szczecin; 1993. p. 44-57.
• 11.Majda J, Buczek J, Trąba C. Plenność niektórych gatunków chwastów owocujących na odłogu. Ann Univ Mariae Curie-Skłodowska E Agric. 2007;62(2):48-55.
• 12.Majda J, Trąba C, Wolański P. Bank diaspor w glebie lessowej na polu uprawnym i wieloletnim odłogu na tle składu florystycznego fitocenoz. Fragm Agron. 2006;23(4):119-129.
• 13.Stupnicka-Rodzynkiewicz E, Hochół T, Łabza T. Wpływ jednorocznego okresu wyłączenia pola z uprawy na zapas nasion chwastów glebie i zachwaszczenia łanu. Bibl Fragm Agron. 1998;5:161-171.
• 14.Rola J, Rola H. Ograniczenie zarastania chwastami segetalnymi i ru-deralnymi ugorów oraz odłogów. Bibl Fragm Agron. 1998;5:145-160.
• 15.Podstawka-Chmielewska E, Pałys E, Kurus J. Zmiany fitocenozy w czasie wieloletniego odłogowania gruntu ornego na rędzinie. Ann Univ Mariae Curie-Skłodowska E Agric. 2004;59(4):1807-1814.
• 16.Sekutowski T, Rola H. Wpływ systemów uprawy na bank nasion chwastów w glebie. Post Ochr Roślin. 2006;46(2):116-119.
• 17.Kutyna I, Leśnik T. Rośliny i zioła w agrocenozach Niziny Szczecińskiej. Pamięt Puł. 2003;134:141-147.
• 18.Łabza T, Hochół T, Stupnicka-Rodzynkiewicz E, Jaros J. Zachwaszczenie odłogów i pól sąsiadujących z uprawami zbóż na przykładzie wybranych siedlisk, cz. I: ważniejsze wskaźniki zachwaszczenia. Bibl Fragm Agron. 1997;3:267-270.
• 19.Marks M, Nowicki J. Aktualne problemy gospodarowania ziemią rolniczą w Polsce. Cz. 1. Przyczyny odłogowania gruntów i możliwości ich rolniczego zagospodarowania. Fragm Agron. 2002;1:58-67.
• 20.Ziemińska-Smyk M. Zachwaszczenie pól wyłączonych czasowo z użytkowania rolniczego w otulinie Roztoczańskiego Parku Narodowego. In: Conference proceedings: "Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o dużych walorach przyrodniczych"; 2000 Oct 20-21; Janów Lubelski, Poland. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 2000. p. 274-277.
• 21.Dzwonko Z. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Poznań: Sorus; 2007.
• 22.Mirek Z, Piękoś-Mirkowa H, Zając A, Zając M. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences; 2002. (Biodiversity of Poland; vol 1).
• 23.Uziak S, Turski R. Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe; 2008.
• 24.Ziemińska-Smyk M. Zbiorowiska chwastów segetalnych w zbożach ozimych i jarych na glebach lessowych na terenie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Ann Univ Mariae Curie-Skłodowska E Agric. 2008;63(3):98-108.
• 25.Hołdyński C. Flora segetalna, zróżnicowanie florystyczno-ekologiczne i przemiany szaty roślinnej pól uprawnych w aktualnych warunkach agroekologicznych Żuław Wiślanych. Acta Acad Agric Tech Olst Agric. 1991;51:3-50.
• 26.Hochół T. Zbiorowiska chwastów segetalnych w dolinie rzeki Łososiny w Beskidzie Wyspowym. Część II. Zachwaszczenie upraw zbożowych. Zesz Nauk Akad Rol Krak Rol. 1990;29:77-92.
• 27.Ziemińska-Smyk M. Flora segetalna w otulinie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Acta Agrobot. 2006;59(2):275-289. http://dx.doi. org/10.5586/aa.2006.083
• 28.Korniak T. Flora segetalna północno-wschodniej Polski, jej przestrzenne zróżnicowanie i współczesne przemiany. Acta Acad Agric Tech Olst Agric. 1992;53:1-76.
• 29.Kutyna I. Stałość występowania i średnie pokrycie chwastów z zbiorowiskach pól odłogujących i upraw jęczmienia jarego na glebach wytworzonych z glin w okolicy Szczecina. In: Conference proceedings: "Przyczyny i źródła zachwaszczenia pól uprawnych"; 1994 Jun 28-29; Olsztyn-Bęsia, Poland. Olsztyn: Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie; 1994. p. 125-130.
• 30.Łabza T. Ekologiczne i rolnicze aspekty zachwaszczenia upraw zbożowych i okopowych w województwie krakowskim. Zesz Nauk AR w Krakowie Rozp Nauk. 1994;194:1-122.
• 31.Skrzyczyńska J, Rzymowska Z. Flora segetalna Podlaskiego Przełomu Bugu. Acta Agrobot. 2001;54(1):115-135. http://dx.doi.org/10.5586/ aa.2001.011
• 32.Szotkowski P. Chwasty upraw okopowych i zbóż ozimych w południowo-wschodnim obszarze Śląska Opolskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 1981.
• 33. Trąba C, Ziemińska M. Stan gatunków chwastów segetalnych uważanych za zagrożone w otulinie Roztoczańskiego Parku Krajobrazowego. Acta Univ Lodz Folia Bot. 1998;13:265-272.

Identyfikatory

DOI

10.5586/aa.2015.022