Cenne owoce maliny właściwej (Fructus Rubi idaei)

• Autorzy: Baranowska A. , Mystkowska I. , Zarzecka K. , Gugala M.

Warianty tytułu

EN

Valuable raspberry fruits (Fructus Rubi idaei)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Malina właściwa (Rubus idaeus L.) jest jedną z najstarszych roślin znanych ludzkości i od wieków wykorzystywana do celów spożywczych oraz leczniczych. O przydatności owoców maliny (Fructus Rubi idaei) i liści (Folium Rubi idaei) decyduje w dużej mierze ich skład chemiczny. Wartość biologiczna owoców maliny właściwej zależy od poziomu antyoksydantów, do których między innymi zalicza się kwas askorbinowy i antocyjany. Natomiast o smaku i aromacie owoców decyduje stopień ich dojrzałości, odmiana, zawartość cukrów prostych, kwasów organicznych oraz substancji lotnych. Owoce maliny są również bogatym źródłem witamin (głównie witaminy C, witamin z grupy B, PP, A, E oraz K), składników mineralnych: potasu (K), wapnia (Ca), magnezu (Mg), żelaza (Fe) oraz w mniejszych ilościach manganu (Mn), miedzi (Cu), cynku (Zn) (dlatego mają działanie odkwaszające, wzmacniają serce i regulują pracę układu nerwowego). Zawierają również spore ilości błonnika i pektyn. Wyniki ostatnich badań naukowych dowiodły, że zawarty w owocach malin kwas elagowy (pestki malin zawierają aż 87,5% kwasu elagowego) hamuje procesy nowotworowe oraz posiada właściwości przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Najnowsze badania naukowe potwierdzają również pozytywny wpływ ketonu malinowego (C10H12O2) na leczenie otyłości.

EN

Raspberry is one of the oldest plants known to mankind for centuries and used for food and medical purposes. The usefulness of raspberry fruit (Fructus Rubi idaei) and leaves (Folium Rubi idaei) is determined to a large extent by their chemical composition. The biological value of raspberry fruit (Rubus idaeus L) depends on the level of antioxidants which include ascorbic acid and anthocyanins. However, the flavor and aroma of the fruit is determined by the degree of maturity, variety, the content of monosaccharides, organic acids and volatile substances. Raspberry fruits are also rich in vitamins (especially vitamin C, vitamin B, PP, A, E and K), minerals: potassium (K), calcium (Ca), magnesium (Mg), iron (Fe), and minor amounts of manganese (Mn), copper (Cu), zinc (Zn), (therefore have a de-acidifying effect, strengthening the heart and regulate the activity of the nervous system). They also contain large amounts of fiber and pectin. The results of recent studies have shown that ellagic acid contained in raspberries (raspberry seeds contain up to 87.5% of the ellagic acid) inhibits neoplastic processes and has anti-viral and anti-inflammatory features. Recent research confirms the positive impact of raspberry ketone (C10H12O2) for the treatment of obesity.

Słowa kluczowe

PL

malina wlasciwa; Rubus idaeus; rosliny lecznicze; zywienie czlowieka; maliny; owoce; sklad chemiczny; wlasciwosci lecznicze; wlasciwosci prozdrowotne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herbalism
• Rocznik: 2017
• Numer: 1[3]
• Opis fizyczny: s.70-79,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Baranowska A.

• Katedra Nauk Technicznych, Państwowa Szkoła Wyższa im.Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, ul.Sidorska 95/97, 21-500 Biała Podlaska

autor

Mystkowska I.

• Katedra Nauk Technicznych, Państwowa Szkoła Wyższa im.Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, ul.Sidorska 95/97, 21-500 Biała Podlaska

autor

Zarzecka K.

• Katedra Agrotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.Stanisława Konarskiego 2, 08-110 Siedlce

autor

Gugala M.

• Katedra Agrotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.Stanisława Konarskiego 2, 08-110 Siedlce

Bibliografia

• (1) Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2015 roku. Główny Urząd Statystyczny Departament Rolnictwa, Warszawa, 2015.
• (2) Krauze-Baranowska M., Majdan M., Owoce malin - źródło cennych leczniczo metabolitów wtórnych i witamin, Panacea, 2009, 1(26), s. 14-15.
• (3) Markowski J., Płocharski W., Pytasz U., Rutkowski K., Owoce, warzywa, soki - ich kaloryczność i wartość odżywcza na tle zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze Cz. 1. Kaloryczność i mit o wpływie na otyłość, Przemysł fermentacyjny i owocowo-warzywny, 2012, 9, s. 24-27.
• (4) Baranowska A., Zarzecka K., Opłacalność uprawy malin, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, Szczecin, 2012, T. XIV, 1, s. 26-28.
• (5) Krauze-Baranowska M., Majdan M., Kula M., Owoce maliny właściwej i maliny zachodniej źródłem substancji biologicznie aktywnych, Postępy Fitoterapii, 2014, 1, s. 32-39.
• (6) Baranowska A., Radwańska K., Zarzecka K., Gugała M., Mystkowska I., Właściwości prozdrowotne owoców maliny właściwej (Rubus idaeus L.), Problemy Higieny i Epidemiologii, 2015, 96(2), s. 406-409.
• (7) Karabela M., Malina, Panacea, 2007, 3(20), s. 30-31.
• (8) Szweykowska A., Szweykowski J., Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione, Wiedza Powszechna, Warszawa 2003.
• (9) Spólnik A., Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie, Prace Komisji Językoznawstwa, Kraków 1990.
• (10) Danek J., Uprawa maliny i jeżyny, Hortpress, Warszawa 2009.
• (11) Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989, s. 243-244.
• (12) Smolarz K., Malina i jeżyna, PWRiL, Warszawa 1999.
• (13) Winiarska J., Szember E., Żmuda E., Murawska D., Porównanie składu chemicznego owoców wybranych odmian maliny Rubus idaeus L., Annales UMCS, 2005, Sec. E, XV, s. 29-33.
• (14) Alasalvar C., Grigor J.M., Zhang D., Quantick P.C., Shahidi F., Comparison of volatiles, phenolics, sugars, antioxidants vitamins, and sensory quality of different carrot varieties, Journal of Agricultural Food Chemistry, 2001, 49, s. 1410-1416.
• (15) Białek M., Rutkowska J., Hallman E., Aronia czarnoowocowa jako potencjalny składnik żywności funkcjonalnej, Żywność Nauka Technologia Jakość, 2012, 6, s. 21-30.
• (16) Bandele O.J., Clawson S.J., Osheroff N., Dietary polyphenols as topoisomerase II poisons: B ring and C ring substituents determine the mechanism of enzyme-mediated DNA cleavage enhancement, Chemical Research Toxicology, 2008,21(6), s. 1253-1260.
• (17) Krikorian R., Shidler M.D., Nash T. A., Kalt W., Vinqvist-Tymchuk M.R., Shukitt-Hale B., Joseph J. A., Blueberry supplementation improves memory in older adults, Journal of Agricultural Food Chemistry, 2010, 58, s. 3996-4000.
• (18) Jensen G.S., Wu X., Patterson K.M., Barnes J., Carter S.G., Scherwitz L., Beaman, R., Endres J.R., Schauss A.G., In vitro and in vivo antioxidant and anti-inflammatory capacities of an antioxidantrich fruit and berry juice blend. Results of a pilot and randomized, double-blinded, placebo-controlled, crossover study, Journal of Agricultural Food Chemistry, 2008, 56, s. 8326-8333.
• (19) Zalega J., Szostak-Węgierek D., Żywienie w profilaktyce nowotworów, Część I. Polifenole roślinne, karotenoidy, błonnik pokarmowy, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2013, 94(1), s. 41-49.
• (20) Guz J., Dziaman T., Szpila A., Czy witaminy antyoksydacyjne mają wpływ na proces karcynogenezy?, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 2007, 61, s. 185-198.
• (21) Snyder D., Raspberries and Human Health: A Clinical Perspective on the Bioavailability and Bioactivity of Red Raspberry Antioxidants, Department of Nutritional Sciences University of Toronto, Toronto 2010.
• (22) Horuz A., Korkmaz A., Rüştü-Karaman M., Mümin D., Turan M., The evaluation of leaf nutrient contents and element ratios of different raspberry varieties, Journal of Food Agriculture and Environment, 2013,11(1), s. 588-593.
• (23) Jędrzejczak R., Żelazo i mangan w żywności, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 2004, 55, s. 13-20.
• (24) Cichon R., Wądołowska L., Węglowodany [w:] Gawęcki J., (red). Żywienie człowieka podstawy nauki o żywieniu, PWN, Warszawa 2010, s. 155-180.
• (25) World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research. Food, Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Cancer: a Global Perspective, AICR, Washington 2007.
• (26) Krauze-Baranowska M., Owoce maliny - właściwości dietetyczne i lecznicze, Panacea 2007,4(21), s. 22-23.
• (27) Gryszczyńska B., Iskra M., Gryszczyńska A., Budzyń M., Aktywność przeciwutleniająca wybranych owoców jagodowych, Postępy Fitoterapii, 2011,4, s. 265-274.
• (28) Mc Ghie T.K., Hall H.K., Mowar A.D., Breeding Rubus Cultivars for high anthocyanin content and high antioxidant capacity, Acta Horticultura, 2002, 585, s. 495-500.
• (29) Bredsdorff L., Wedebye E.B., Nikolov N.G., Hallas-Moller T., Pilegaard K., Raspberry ketone in food supplements - High intake, few toxicity data - A cause for safety concern?, 2015, 73(1), s. 196-200.