Różnorodność glebowego banku nasion i runa wtórnego lasu dębowego w Kozubowskim Parku Krajobrazowym

• Autorzy: Halatkiewicz T. , Jankowska-Blaszczuk M. , Swiercz A. , Adamczyk K.

Warianty tytułu

EN

Soil seed bank and herb layer diversity within secondary oak forest in the Kozubowski Landscape Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The research concerned the evaluation of the soil seed bank and herb layer diversity in the 60−year old secondary oak forest growing in the Kozubowski Landscape Park (Nida Basin, southern Poland). The aim of the studies was to determine the diversity, similarity and species structure of herb layer and soil seed bank within plots situated at different distances from the forest edge as well as to discuss the obtained data with the results of analogous research which were conducted in the natural oak forest in Białowieża (north−eastern Poland). 12 plots 20×20 m were situated in three zones from edge to the centre of the forest (P, S and L; fig. 1). A total of 134 species of vascular plants were recorded in the analysed herb layer (4800 m²). It was found that in the plots closest to the forest edge, both the Shannon’s diversity index and the average density of the herb layer species were significantly higher than on these located deeper in forest (fig. 2, 3). The soil seed bank contained a total of 2820 seeds belonging to 45 species. The density of the seed bank ranged from 1406/m² (P) to 1061/m² and 1057/m² (S and L, respectively). The seed bank species richness showed a constant decrease from zone P to L (fig. 4). The Sörensen species similarity coefficient between the herb layer and the seed bank for the entire forest was 0.43. Although nearly 90% of the seeds of the whole bank belonged to the species present in the herb layer, the species structure of the above ground vegetation was clearly different from that recorded in the bank. It was found that over 66% of all seeds in the bank belonged to Poa nemoralis. A comparative analysis of the studied oak forest and natural oak forest of Białowieża showed: a similar number of forest species in herb layer per 100 m², similarly high proportion of ancient forest species in the herb layer, much lower species richness of the seed bank as well as its density in the secondary forest. Our results also point to several times lower values of H’ Shannon−Wiener’s biodiversity index, both in the herb layer and the seed bank in comparison to the undisturbed Białowieża oak forest.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; drzewostany debowe; wtorny drzewostan debowy; runo lesne; banki nasion; glebowy bank nasion; Kozubowski Park Krajobrazowy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2019
• Tom: 163
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.415-424,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Halatkiewicz T.

• Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parkó Krajobrazowych, ul.Łódzka 244, 25-655 Kielce

autor

Jankowska-Blaszczuk M.

• Zakład Botaniki, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul.Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

autor

Swiercz A.

• Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul.Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

autor

Adamczyk K.

• Zakład Botaniki, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul.Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• Bossuyt B., Hermy M. 2001. Influence of land use history on seed banks in European temperate forest ecosystems: a review. Ecography 24: 225-238.
• Dzwonko Z., Loster S. 2001. Wskaźnikowe gatunki roślin starych lasów i ich znaczenie dla ochrony przyrody i kartografii roślinności. Prace Geograficzne 178: 119-132.
• Hammer Ř., Harper D. A. T., Ryan P. D. 2001. PAST: Paleontological Statistics Software Package for Education and Data Analysis. Palaeontologia Electronica 4 (1): 1-9.
• Jakubowska-Gabara J. 1993. Recesja zespołu świetlistej dąbrowy Potentillo albae-Queretum Libb. 1933 w Polsce. Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Jakubowska-Gabara J. 1996. Decline of Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 phytocoenoses in Poland. Vegetatio 124: 45-59.
• Jakubowska-Gabara J., Kiedrzyński M. 2012. Dąbrowa świetlista (ciepłolubna) Potentillo Albae-Quercetum Libb. 1933. W: Olaczek R. [red.]. Czerwona księga roślin województwa łódzkiego. Zagrożone rośliny naczyniowe. Zagrożone zbiorowiska roślinne. Ogród Botaniczny w Łodzi. Uniwersytet Łódzki, Łódź. 228-229.
• Jankowska-Błaszczuk M., Kwiatkowska A. J., Panufnik D., Tanner E. 1998. The size and diversity of the soil seed banks and the light requirements of the species in sunny and shady natural communities of the Białowieża Primeval Forest. Plant Ecol. 136: 105-118.
• Kurowski J. K. 2009. Roślinność leśna. W: Kurowski J. K. [red.]. Szata roślinna Polski Środkowej. Wydawnictwo EKO-GRAF, Łódź. 103-123.
• Kwiatkowska A. J. 1996. Zmiana presji roślinożerców jako przyczyna regresji dąbrów świetlistych w Puszczy Białowieskiej. Wiad. Ekol. 42: 137-162.
• Kwiatkowska A. J., Solińska-Górnicka B. 1993. Changes in typological and spatial boundaries between neighbouring communities of Potentillo albae-Quercetum and Tilio-Carpinetum. Acta Soc. Bot. Pol. 62 (1-2): 59-66.
• Kwiatkowska A. J., Spalik K., Michalak E., Palińska A., Panufnik D. 1997. Influence of the size and density of Carpinus betulus on the spatial distribution and rate of deletion of forest-floor species in thermophilous oak forest. Plant Ecology 129: 1-10.
• Kwiatkowska A., Wyszomirski T. 1998. Decline of Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses associated with the invasion of Carpinus betulus. Vegetatio 75: 49-55.
• Kwiatkowska-Falińska A. J. 2006. The pressure of dominant herbivores and the process of secondary succession of Potentillo albae-Quercetum in Białowieża Primeval Forest. Coll. Phytosoc. 2: 185-212.
• Kwiatkowska-Falińska A. J., Panufnik-Mędrzycka D., Wódkiewicz M., Sondej I., Jaroszewicz B. 2011. The effects of different types of woodstand disturbance on the persistence of soil seed banks. Acta Soc. Bot. Pol. 80: 149-157.
• Kwiatkowska-Falińska A. J., Panufnik-Mędrzycka D., Wódkiewicz M., Sondej I., Jaroszewicz B. 2013. Ancient forest species and the diversity of vegetation and seed bank indicate the aptitude of transformed thermophilous oak wood patches for restoration. Pol. J. Ecol. 61 (1): 65-78.
• Leckie S., Vellend M., Bell G., Waterway M. J., Lechowicz M. J. 2000. The seed bank in an old-growth, temperate deciduous forest. Can. J. Bot. 78: 181-192.
• Matuszkiewicz J. M. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa.
• Matuszkiewicz J. M. [red.]. 2007. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. Monografie IGiPZ PAN, Warszawa.
• Matuszkiewicz J. M., Kozłowska A. B. 1991. Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski – ciepłolubne dąbrowy. Fragm. Flor. Geobot. 36 (1): 203-256.
• Panufnik-Mędrzycka D., Kwiatkowska-Falińska A. J. 2001. The realised and potential soil seed bank in the Potentillo albae-Quercetum community in the Białowieża Primeval Forest. Acta Soc. Bot. Pol. 70: 133-143.
• Pickett S. T. A., McDonnell M. J. 1989. Seed bank dynamics in temperate deciduous forest. W: Leck M. A., Parker V. T., Simpson R. L. [red.]. Ecology of Soil Seed Banks. Academic Press, San Diego. 123-147.
• Plue J., Dupouey J. L., Verheyen K., Hermy M. 2009. Forest seed banks along an intensity gradient of ancient agriculture. Seed Sci. Res. 19: 103-114.
• Thompson K. 1992. The Functional Ecology of Seed Banks. W: Fenner M. [red.]. The Ecology of Regeneration in Plant Communities. CAB International Wallingford, Oxford. 231-258.

Identyfikatory

DOI

10.26202/sylwan.2018136