Badanie zmian nasiąkliwości szkieletu glebowego w wybranych poziomach genetycznych przy zastosowaniu laboratoryjnej metody ścierania na przykładzie piaskowca magurskiego

• Autorzy: Slowik-Opoka E. , Klamerus-Iwan A.

Warianty tytułu

EN

Study of absorption changes in soil skeleton at selected genetic horizons using the laboratory method of abrasive wear - Magura sandstone case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the results of the study of changes in the normal volume of absorption capacity of soil skeletons formed from the Magura sandstone in the Beskid Makowski area, and sampled from different genetic horizons. In the field of hydrology, the key issue in assessing the water storage capacity of the soil cover storage reservoir is the water storage capacity of the skeleton part. In the case of mountain soils, the issue of determining water storage capacity seems to be of importance due to the significant share of skeleton fraction in the soil cover. Moreover, the absorption capacity of the skeleton is related to the fraction volume. Soil test pits were executed in the area of Myślenice Forest District (southern Poland), in the habitat of Carpathian beech species Dentario glandulosae−Fagetum, in a stand of fir and spruce Abieti Piceetum. The scope of field work included sampling of 6 test profiles. In each profile, samples were taken from three identified genetic horizons. Sieve analysis method was used to determine the total content of skeleton and fine earth, and percentage share of each fraction. For each skeleton fractions, normal absorption capacity and bulk density were found. An important, supplementary part of the study was the isolation of fine−grained and coarse sandstone in each sample. After such processing, the collected material was compared with the material remaining after the successive stages of soil skeleton abrasion (weathering) in an aqueous medium, according to methodological assumptions. A device was used to perform this stage of the study. Changes in water storage capacity were mainly considered taking into account the fraction size and the location depth in a soil profile (without specifying the thickness changes). Differences were found between the absorption capacity of skeleton occurring naturally in the soil, and water absorption capacity of skeleton devoid of the outer layer of detritus as a result of the abrasion method. Water storage capacity values were decreasing after each successive step of the experimental run, along with increasing fraction size and the depth of their position in the profile. Preliminary results showed that the changes of absorption capacity are more strongly correlated with size of the fraction than with position in a genetic horizon.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; gleboznawstwo lesne; gleby gorskie; gleby lesne; poziomy glebowe; frakcje szkieletowe; nasiakliwosc; scieralnosc

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2015
• Tom: 159
• Numer: 06
• Opis fizyczny: s.452-460,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Slowik-Opoka E.

• Zakład Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Klamerus-Iwan A.

• Zakład Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

Bibliografia

• Allen P. A. 2000. Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Birkeland P. W. 1999. Soils and Geomorphology. Oxford Univ. Press.
• Brożek S., Chmielewski L. 1986. Porowatość i nasiąkliwość wodna szkieletu glebowego wybranych górskich gleb leśnych. Rocz. Gleb. 37 (4): 23−34.
• Brożek S., Figura T. 1988. Porowatość i nasiąkliwość wodna szkieletu glebowego wytworzonego z tatrytu i wapienia. Rocz. Gleb. 39 (3): 21−32.
• Brożek S., Zwydak M., Wanic T., Gruba P., Lasota J. 2007. Kierunki doskonalenia metod rozpoznawania siedlisk leśnych. Sylwan 151 (2): 26−34.
• Drewnik M. 2006. The effect of environmental conditions on the decomposition rate of cellulose in mountain soils. Geoderma 132: 116−130.
• Gruba P., Socha J., Błońska E., Lasota J., Suchanek A., Gołąb P. 2014. Wpływ skały macierzystej na przestrzenne zróżnicowanie zasobów węgla organicznego w glebach leśnych. Sylwan 158 (6): 443−452.
• Klamerus−Iwan A. 2004. Badanie nasiąkliwości wodnej szkieletu gruntowego z uwzględnieniem stopnia jego zwietrzenia w warunkach gleb górskich. Praca magisterska. Maszynopis AR.
• Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych. 2008. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Warszawa.
• Komornicki T., Skiba S. 1996. Gleby. W: Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kraków – Zakopane. 215−226.
• Konecka−Betlej K., Czempińska−Kamińska D., Janowska E. 1994. Systematyka i kartografia gleb. Wyd. SGGW, Warszawa.
• Kotarba A., Kaszowski L., Krzemień K. 1987. High−mountain denudationed system of the Polish Tatra Mountains. Geographical Studies. Spec. Issue 3: 1−106.
• Kucza J. 2005a. Laboratoryjne badania zatrzymywania wody w poziomach organicznych i mineralnych gleb wybranych dolnoreglowych drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim. Część I: Wpływ długości czasu przesychania próbki organicznej na jej zdolność zatrzymywania wody. Acta Agr. Silv. Ser. Silvestria 41: 39−58.
• Kucza J. 2005b. Teoretyczne i praktyczne aspekty metodyki badań nad zatrzymywaniem wody opadowej przez poziomy organiczne gleb leśnych w warunkach symulowanych opadów. Acta Agr. Silv. Ser. Silvestria 41: 25−37.
• Kucza J., Suliński J. 1987. The utilization of ground−soil water in selected pine−tree stands in the Niepołomice Forest. Acta Agr. Silv. Ser. Silvestria 26: 45−59.
• Kucza J., Słowik−Opoka E., Klamerus−Iwan A. 2012a. Sposób wyznaczania miar stopnia zwietrzenia szkieletu glebowego w środowisku suchym i wodnym. Zgłoszenie patentowe P. 401540.
• Kucza J., Słowik−Opoka E., Klamerus−Iwan A. 2012b. Urządzenie do pozyskiwania materiału badawczego w celu wyznaczenia miar stopnia zwietrzenia szkieletu glebowego. Zgłoszenie patentowe P. 401541.
• Labus M. 2008. Evaluation of weathering−resistance classes in plastic rocks on the example of Polish sandstones. Environmental Geology 54: 283−289.
• Lasota J., Błońska E. 2014. Wartość siedliskotwórcza leśnych gleb niecałkowitych. Sylwan 158 (1): 10−17.
• Lewin J., Brewer P. A. 2002. Laboratory simulation of clast abrasion. Earth Surf. Process. Landforms 27: 145−164. doi: 10.1002/esp.306.
• Maciaszek W., Furmański G. 1990. Właściwości fizyczne wybranych kamienistych gleb leśnych wytworzonych ze skał warstw magurskich w Beskidzie Żywieckim. Rocz. Gleb. 41 (1−2): 23−33.
• PN−85 B−04101. Materiały kamienne. Oznaczanie nasiąkliwości wodą.
• PN−EN 933−1:2012. Badania geometrycznych właściwości kruszyw. Część 1: Oznaczanie składu ziarnowego – metoda przesiewania.
• PN−EN 1097−6:2013−11. Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw. Część 6: Oznaczanie gęstości ziarn i nasiąkliwości.
• Puchalski T., Prusinkiewicz Z. 1975. Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa.
• Rykała R. 2000. Wpływ części szkieletowych na zapas wody w wybranych profilach glebowych zlewni doświadczalnej Potok Dupniański. MSK, ZIL, AR Kraków.
• Skiba S. 2006. Pokrywa glebowa strefy wysokogórskiej Karpat i jej zagrożenia. Roczniki Bieszczadzkie 14: 201−214.
• Trenhaile A. S. 2001. Modeling the effect of weathering on the evolution and morphology of shore platforms. J. Coast. Res. 17: 398−406.