Znaczenie żywieniowe owsa i jego przetworów

• Autorzy: Sulek A.

Warianty tytułu

EN

Nutritional importance of oats and its processed products

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie w uprawie znajdują się oplewione i nieoplewione odmiany owsa, o zróżnicowanym składzie chemicznym. Nieoplewione ziarno owsa zawiera mniej błonnika pokarmowego niż oplewione, ale więcej białka i tłuszczu. Owies, jako surowiec o właściwościach funkcjonalnych, zawiera cenne składniki decydujące o jego przydatności w żywieniu człowieka. Składnikiem przetworów owsianych, odpowiedzialnym za działanie prozdrowotne jest włókno pokarmowe. Najważniejszym rozpuszczalnym w wodzie składnikiem włókna pokarmowego owsa są ß-glukany. Frakcja ta korzystnie wpływa na układ pokarmowy, przyczynia się do zmniejszenia wartości wskaźnika glikemicznego, przez co normalizuje poziom glukozy we krwi oraz poprawia parametry gospodarki lipidowej, obniżając poziom całkowitego cholesterolu i jego frakcji LDL w surowicy krwi. Owies i jego produkty stanowią źródło składników bioaktywnych o właściwościach przeciwutleniających.

EN

Currently, both hulled and unhulled oat cultivars, differing in their chemical composition, are cultivated. Unhulled oat grains contain less fibre, but more protein and fat, than hulled ones. Being a raw material with functional properties, oat contains valuable components which determine its usefulness in human nutrition. Dietary fibre is the component which determines pro-health properties of the processed oat products. ß-glucans are the most important water-soluble components of oat dietary fibre. This fraction beneficially affects the digestive system and helps to reduce the glycemic index values, which in turn normalizes the level of glucose in the blood and improves the parameters of lipid management by lowering the level of total cholesterol and its LDL fraction in the blood serum. Oat and its products constitute a source of bioactive components with antioxidant properties.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Przegląd Zbożowo-Młynarski
• Rocznik: 2016
• Tom: 60
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.35-38,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sulek A.

• Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, Puławy

Bibliografia

• [1] BARTNIKOWSKA E.,LANGE E., RAKOWSKA M. 2000a. Ziarno owsa – niedoceniane źródło składników odżywczych i biologicznie czynnych. Część I. Ogólna charakterystyka owsa. Białka tłuszcze. Biuletyn IHAR, 215: 209–222.
• [2] BARTNIKOWSKA E.,LANGE E., RAKOWSKA M. 2000b. Ziarno owsa – niedoceniane źródło składników odżywczych i biologicznie czynnych. Część II. Polisacharydy i włókno pokarmowe, składniki mineralne, witaminy. Biuletyn IHAR, 215: 223–237.
• [3] BARTNIKOWSKA E. 2003. Przetwory z ziarna owsa jako źródło ważnych substancji prozdrowotnych w żywieniu człowieka. Biul. IHAR, 229: 235–245.
• [4] BROWN L., BERNARD R., WILETT W., SACKS F. 1999. Cholesterol-lowering effects of dietary fiber: a metaanalysis. Am. J. Clin. Nutr., 69: 30–42.
• [5] CZUBASZEK a. 2008. Charakterystyka technologiczna mieszanek mąki pszennej z produktami przemiału owsa. Zesz. Nauk. Uniw. Przyrod. We Wrocławiu, Rozpr. CCLIII, 564 1–85.
• [6] CZUBASZEK A., KAROLINI-SKARADZIŃSKA Z., FUJARCZUK M. 2011. Wpływ dodatku produktów owsa na właściwości wypiekowe mieszanek żytnio-owsianych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5(78): 150–162.
• [7] DIMBERG L., THEANDER O., LINGNERT H. 1993. Awenanthramides – a group of phenolic antioxidants in oats. Cereal Chem, 70: 337–341.
• [8] FABIJAŃSKA M., KOSIERADZKA I., BEKTA M. 2003. Owies nagi w żywieniu trzody chlewnej i drobiu. Część I. Owies nagi w żywieniu tuczników. Biul. IHAR, 229: 317–328.
• [9] FOSTER-POWELL K., BRAND-MILLER J. 2002. International tables of glycemic index and glycemic load. Am. J. Clin. Nutr., 76: 5–56.
• [10] GAMBUS H., PISULEWSKA E., GAMBUŚ F. 2003. Zastosowanie produktów przemiału owsa nieoplewionego do wypieku chleba. Biul. IHAR, 229: 291–298.
• [11] GIBIŃSKI M., GUMUL D., KORUS J. 2005. Prozdrowotne właściwości owsa i produktów owsianych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(45): 49–60.
• [12] GĄSIOROWSKI H. 1995. Owies – chemia i technologia. PWRiL Poznań.
• [13] HANCZAKOWSKI P. 2002. Fenole – substancje antyodżywcze czy prozdrowotne? Biul. Inf. Inst. Zoot., 4: 33– 9.
• [14] JAŚKIEWICZ B., SUŁEK A. 2012. Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkowania produkcji owsa w Polsce. Rocz. Nauk. SERiA, 14(1): 193–197.
• [15] JENKINS L., JENKINS D., ZDRAVKOVIC U., WURSCH P., VUKSAN V. 2002. Depression of the glycemic index by high levels of beta-glucan fiber in two functional foods tester in type 2 diabetes. Eur., J. Clin. Nutr., 56: 622–628.
• [16] KAWA A., ACHREMOWICZ B. 2014. Owies – roślina XXI wieku. Wykorzystanie żywieniowe i przemysłowe. Nauka. Przyroda. Technologie, 8 (3): 1–11.
• [17] KAWA A. 2010. Współczesne trendy w produkcji piekarskiej – wykorzystanie owsa i jęczmienia jako zbóż niechlebowych. Żywność. Nauka. Technologia Jakość, 3(70): 25–43.
• [18] KRUPIŃSKA P., ZEGAN M. 2013. ß-glukan – wybrane korzyści zdrowotne ze szczególnym uwzględnieniem jego wpływu na gospodarkę lipidową. Bromat. Chem. Toksykol., 46(2): 162–170.
• [19] LANGE E. 2003. Wpływ ekstrudowanych przetworów z owsa nagoziarnistego na zawartość tłuszczu w żołądku i lipemie po posiłkowa u szczurów. Biul. IHAR, 229: 247–261.
• [20] LANGE E. 2010. Produkty owsiane jako żywność funkcjonalna. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3(70): 7–24.
• [21] MYSZKA K., BOROS D. 2013. Poszukiwanie genotypów owsa o poprawnej wartości odżywczej oraz wysokich właściwościach bioaktywnych. Biul. IHAR, 268: 101–111
• [22] NOWOROLNIK K. 2010. Plonowanie i jakość ziarna owsa w zależności od wilgotności podłoża i dawki azotu. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3(70): 190–196.
• [23] NOWOROLNIK K., SUŁEK A. 2014. Agrotechnika owsa na cele paszowe i spożywcze. Studia i Raporty IUNG-PIB, 41(15): 167–180.
• [24] PIĄTKOWSKA E., KOPEĆ A., KIDACKA A., LESZCZYŃSKA T., PISULEWSKA E. 2013. Zawartość składników odżywczych i właściwości antyoksydacyjne różnych frakcji ziarna wybranych odmian i rodów owsa. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 6(91): 91–105.
• [25] PISULEWSKA E., WITKOWICZ R., BOROWIEC F. 1999. Wpływ sposobu uprawy na plon oraz zawartość i skład kwasów tłuszczowych ziarna owsa nagoziarnistego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 1 (18): 240–245.
• [26] PODOLSKA G.,NITA Z., MIKOS M. 2009. Plonowanie i skład chemiczny ziarna nagoziarnistej formy owsa karłowego (STH 5630) w zależności od gęstości siewu i nawożenia azotem. Biul. IHAR, 26(1): 100–107.
• [27] QUENNAN K.M., STEWART M.L., SMITH K.N. 2007. Concentrated oat ß-glucan, a fermentable fiber, lowers serum cholesterol in hypercholesterolemic adults in a randomized controlled tral. Nutr J., 6: 1–6.
• [28] SOMOZA V., WENZEL E., LINDENMEIER M., GROTHE D., ERBERSDOBLER H., HOFMANN T. 2005. Influence of feeding malt, bread crust, and a pronylated protein on the activity of chemopreventive enzymes and antioxidative defense parameters in vivo. J. Agric. Food Chem., 53: 8176–8182.
• [29] SZUMIŁO G., RACHOŃ L. 2007. Plonowanie oraz zdrowotność nieoplewionych i oplewionych odmian jęczmienia, owsa i ich mieszanek w warunkach zróżnicowanego nawożenia mineralnego. Fragm. Agron., 24, 94(2): 343–349.
• [30] WOLSKA P., CEGLIŃSKA A., RUDZIŃSKA A. 2009. Wpływ dodatku produktów owsianych na jakość pieczywa pszennego nauka Przyroda Technologie, 3, 4: 1–8.
• [31] ZIELIŃSKI H., ACHREMOWICZ B., PRZYGODZKA M. 2012. Przeciwutleniacze ziarniaków zbóż. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 80(1): 5–26.