EN
The article presents results of the research on the shrinkage of slightly degraded, freeze-dried archaeological oak-wood (Quercus sp.). Before drying, samples of wood were treated with 10, 20, and 30% water solutions of PEG 300, PEG 4000, and sucrose, as well as the mixture of both polyglycols. Dimensional changes in tangential, radial, and longitudinal directions were determined immediately after freeze-drying, and then, after seasoning of the freeze-dried samples in the air at RH 44 and 70%. Shrinkage of untreated and treated freeze-dried oak-wood was considerably smaller, than that of the material, which was dried naturally (ASET from 49 to 97%, ASER from 39 to 98%).
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań nad kurczeniem się nieznacznie zdegradowanego wykopaliskowego drewna dębu (Quercus sp.) suszonego sublimacyjnie. Przed suszeniem, próbki drewna poddano impregnacji w 10-, 20- i 30-procentowych wodnych roztworach PEG 300, PEG 4000 i sacharozy oraz w mieszaninie obydwu poliglikoli. Zmiany wymiarów drewna w kierunku stycznym, promieniowym i wzdłużnym określano bezpośrednio po liofilizacji, a następnie po sezonowaniu wysuszonych sublimacyjnie próbek – w powietrzu o wilgotności względnej wynoszącej 44 i 70%. Skurcz nieimpregnowanego i impregnowanego drewna dębu suszonego sublimacyjnie był wyraźnie mniejszy niż skurcz materiału suszonego w sposób naturalny (ASET od 49 do 97%, ASER od 39 do 98%).