Właściwości materii organicznej gleb śródleśnych nisz źródliskowych w dolinie Kamiennej (Pomorze Środkowe)

• Autorzy: Jonczak J. , Parzych A.

Warianty tytułu

EN

Properties of soil organic matter in soils of mid-forest spring niches in the Kamienna Creek valley (Middle Pomerania)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the result of the studies on the properties of soil organic matter in Sapric Histosols associated with mid−forest spring niches in the valley of the Kamienna Creek, left bank tributary of the Słupia River (northern Poland). We sampled five soil profiles at the depth of every 10 cm until the mineral bed was reached. We analyzed degree of peat mass decomposition, reaction and the content of organic matter, total organic carbon and total nitrogen. Fractional composition of soil organic matter was analyzed with Schnitzer method. We measured the absorbance at wavelenghts of 280, 465 and 665 nm in 0.01% alkaline solutions of humic acids and the absorbance ratios A2/6, A2/4 and A4/6 were calculated based on these data. The studied soils consisted of strongly and moderately decomposed alder and alder−sedge peat, which contained 309.7−829.0 g/kg of organic matter. The soils were moderately abundant in nitrogen and were characterized by low variability in pH (pHH2O 5.6−6.9). Soil organic matter was dominated by humins, contribution of which ranged from 71.5 to 91.9%. Humic acids constituted 4.9−22.1%, fulvic acids 1.9−6.7% and the most labile organic substances extracted during decalcification of samples (Cdek) – 0.2−1.1% (tab. 2). The observed relatively low degree of humification and quantitative predominance of humic acids over fulvic acids are features typical for riparian organic soils. High values of absorbance ratios of alkaline solutions of humic acids (tab. 3) indicate predominance of aliphatic structures over aromatic in their molecules, which is typical for weakly humified organic substances.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Pomorze Srodkowe; dolina Kamiennej; nisze zrodliskowe; gleby lesne; materia organiczna; stopien rozkladu masy torfowej; odczyn gleby; zawartosc wegla organicznego; zawartosc azotu ogolnego; sklad frakcyjny; absorbancja promieniowania

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2016
• Tom: 160
• Numer: 02
• Opis fizyczny: s.135-143,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jonczak J.

• Instytut Geografii i Studiów Regionalnych, Akademia Pomorska w Słupsku, ul.Partyzantów 27, 76-200 Słupsk

autor

Parzych A.

• Instytut Biologii i Ochrony Środowiska, Akademia Pomorska w Słupsku, ul.Arciszewskiego 22b, 76-200 Słupsk

Bibliografia

• Chapman P. J., Reynolds B., Wheater H. S. 1993. Hydrochemical changes along stream pathways in a small moorland headwater catchment in Mid-Wales. Journal of Hydrology 151: 241-265.
• Devito K. J., Hill A. R., Roulet N. 1996. Groundwater-surface water inteactions in headwater forested wetlands of the Canadian Shield. Journal of Hydrology 181: 127-147.
• Franzluebbers A. J. 2002. Water infiltration and soil structure related to organic matter and its stratification with depth. Soil and Tillage Research 66: 197-205.
• Gonet S. S. 1999. Ekstrakcja z gleb i oczyszczanie kwasów huminowych metodami Schnitzera. W: Dziadowiec H., Gonet S. [red.]. Przewodnik metodyczny do badań materii organicznej gleb. Komisja Chemii Gleb, Zespół Materii Organicznej Gleb II/16. Prace Komisji Naukowych Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego 120: 42-44.
• Gonet S. S., Dębska B., Zaujec A., Banach-Szott M., Szombáthová N. 2007. Wpływ gatunku drzew i warunków glebowo-klimatycznych na właściwości próchnicy gleb leśnych. W: Gonet S. S., Markiewicz M. [red.]. Rola materii organicznej w środowisku. Polskie Towarzystwo Substancji Humusowych, Wrocław. 61-98.
• Grosse-Brauckmann G. 1990. Ablagerungen der Moore. W: Göttlich K. [red.]. Moor- und Torfkunde. E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung. 175-236.
• Jekatierynczuk-Rudczyk E. 2007. The hyporheic zone, its functioning and meaning. Kosmos 56 (1-2): 181-196.
• Jonczak J. 2010. Chemizm wód zasilających Jarosławiankę (zlewnia Wieprzy). Słupskie Prace Geograficzne 7: 83-101.
• Jonczak J. 2011. Pedological aspects in the functioning of spring niches as transition zones between underground and superficial parts of water cycle in river basin. Ecological Questions 15: 35-43.
• Jonczak J., Olejniczak M., Parzych A., Sobisz Z. 2016. Dynamics, structure and chemistry of litterfall in headwater riparian forest on the area of Middle Pomerania. Journal of Elementology 21 (2): 381-392.
• Jonczak J., Parzych A., Sobisz Z. 2014. The content and profile distribution patterns of Cu, Ni and Zn in Histosols of headwater areas in the valley of Kamienna Creek (northern Poland). Baltic Coastal Zone 18: 5-14.
• Jonczak J., Parzych A., Sobisz Z. 2015a. Distribution of carbon and nitrogen forms in Histosols of headwater areas – a case study from the valley of the Kamienna Creek (northern Poland). Journal of Elementology 20 (1): 95-105.
• Jonczak J., Parzych A., Sobisz Z. 2015b. Decomposition of four tree species leaf litters in headwater riparian forest. Baltic Forestry 21 (1): 133-143.
• Karlsson O. M., Richardson J. S., Kiffney P. M. 2005. Modelling organic matter dynamics in headwater streams of south-western British Columbia, Canada. Ecological Modelling 183: 463-476.
• Kuglerová L., Ĺgren A., Jansson R., Laudon H. 2014. Towards optimizing riparian buffer zones: Ecological and biogeochemical implications for forest management. Forest Ecology and Management 334: 74-84.
• Kwiatkowska J., Maciejewska A. 2008. Wpływ rodzajów substancji organicznej na właściwości fizykochemiczne gleby i zawartość węgla organicznego. Roczniki Gleboznawcze 59 (1): 128-133.
• Łabaz B. 2009. Właściwości kwasów huminowych czarnych ziem wrocławskich. Roczniki Gleboznawcze 60 (2): 61-66.
• Łabaz B., Bogacz A., Glina B. 2011. Humus substances of forest Phaeozems and Gleysols in ‘Dolina Baryczy’ Landscape Park. Polish Journal of Soils Science 45 (1): 51-62.
• Łabaz B., Gałka B., Bogacz A., Waroszewski J., Kabała C. 2014. Factors influencing humus forms and forest litter properties in the mid-mountains under temperate climate of southwestern Poland. Geoderma 230-231: 265-273.
• Mazurek M. 2012. Hydrogeomorfologia obszarów źródliskowych (Dorzecze Parsęty, Polska NW). Wydawnictwo UAM, Poznań.
• Mazurek M., Paluszkiewicz R. 2013. Formation and development of a 1st-order valley network in postglacial areas (the Dębnica catchment). Landform Analysis 22: 75-87.
• Nierop K. G. J., Verstraten J. M. 2003. Organic matter formation in sandy subsurface horizons of Dutch coastal dunes in relation to soil acidification. Organic Geochemistry 34: 499-513.
• Oorts K., Vanlauwe B., Merckx R. 2003. Cation exchange capacities of soil organic matter fractions in a Ferric Lixisol with different organic matter inputs. Agriculture, Ecosystems and Environment 100: 161-171.
• Osadowski Z. 2010. Wpływ uwarunkowań hydrologicznych i hydrochemicznych na zróżnicowanie szaty roślinnej źródlisk w krajobrazie młodoglacjalnym Pomorza. Wydawnictwo Akademii Pomorskiej w Słupsku, Słupsk.
• Šimanský V. 2007. Influence of different tillage systems on quantity and quality of soil organic matter in Haplic Luvisols under sugar beet farming system. Humic Substances in Ecosystems 7: 57-60.
• Tobiašová E. 2011. The effect of organic matter on the structure of soils of different land uses. Soil and Tillage Research 114: 183-192.
• Walenczak K., Licznar S. E., Licznar M. 2009. Rola materii organicznej i iłu koloidalnego w kształtowaniu właściwości buforowych gleb Parku Szczytnickiego. Roczniki Gleboznawcze 60 (2): 102-107.
• Zaujec A., Tobiašová E., Szombathová N. 2001. Soil organic matter and aggregates stability. Humic Substances in Ecosystems 4: 161-164.