Ocena stanu obiektów mokradłowych w aspekcie możliwości ich renaturyzacji - studium przypadku z Pomorza Środkowego

• Autorzy: Okonski B. , Lopacki S. , Kasztelan A. , Czerniak A. , Grajewski S.

Warianty tytułu

EN

Assesment of wetland spatial units for the pourpose of a ecological restoration project. A case study from the Central Pomerania Region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy podjęto temat dotyczący renaturyzacji terenów podmokłych, które uważane są za najbardziej zagrożone. Głównym celem badań było zaproponowanie działań zmierzających do przywrócenia stanu obszarów mokradłowych zbliżonych do stanu naturalnego. Badania obejmowały: inwentaryzację szaty roślinnej – roślinności i flory, inwentaryzację ukształtowania powierzchni terenu, pomiar natężenia przepływu i stanu wody, pomiar miąższości złoża torfu oraz pomiary batymetryczne jeziora. W prowadzonych badaniach wykonywane były piętrzenia próbne wybranych cieków. Wykorzystano również archiwalną dokumentację kartograficzną. Propozycja renaturyzacji dotyczyła środowiska łąkowego, jeziora i czterech torfowisk, które położone były w krajobrazie rolniczo-leśnym, na gruntach wsi Kołtki-Kierzkowo na Pomorzu Środkowym. Ustalono, że na wszystkich powierzchniach stosunki wodne zostały przekształcone w skutek działań antropogenicznych. Głównym czynnikiem sprawczym były prowadzone melioracje w okresach przeszłych dla potrzeb uproduktywnienia gruntów. Uzyskane wyniki z przeprowadzonych próbnych piętrzeń oraz oceny warunków fizyczno-geograficznych wskazują na możliwości przywrócenia naturalnych stosunków wodnych, poprzez zatrzymanie odpływu powierzchniowego. Proponowane działania w zakresie aktywnej ochrony mokradeł obejmują budowę systemu urządzeń piętrzących oraz kształtowanie procesów sukcesyjnych w kierunku odtworzenia naturalnej roślinności mokradłowej.

EN

The paper discusses the issue of restoration of wetland areas. Wetland ecosystems are considered as the most endangered. The main scope of research was to develop a program – set of task which employment would trigger reestablishment of the environment conditions similar to natural. The range of research methods included inventorying of vegetation, and flora species, inventorying relief of terrain, measurment of water discharge and water stages, identification of peat layer depth and pond depth. Temporal damming was performed. Archive cartographic material was analyzed. The investigated area included the meadow environment, pond, and four peat bog areas located in forest-rural landscape in Kołtki-Kierzkowo in the central Pomerania region. It was indicated that for all investigated sites water conditions were transformed by anthropogenic activities. The main factor affecting hydrologic conditions was drainage of water by drainage systems constructed in the past for porpoise of improvement of land productivity. The results of temporal damming, analysis of local physiographical conditions showed that program of restoration of hydrologic conditions throughout stopping of surface flow can bring out required environmental effect. Proposed activities of active protection include preparing of damming constructions and stimulation of vegetation succession in direction to restore natural wetlands.

Słowa kluczowe

PL

tereny podmokle; tereny zmeliorowane; renaturyzacja; ochrona terenow podmoklych; ochrona czynna; Pomorze Srodkowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2014
• Numer: II/3
• Opis fizyczny: s.811-823,fot.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Okonski B.

• Katedra Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Mazowiecka 41, 60-623 Poznań

autor

Lopacki S.

• Nadleśnictwo Miastko, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Pasieka 55, 77-200 Miastko

autor

Kasztelan A.

• Katedra Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Mazowiecka 41, 60-623 Poznań

autor

Czerniak A.

• Katedra Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Mazowiecka 41, 60-623 Poznań

autor

Grajewski S.

• Katedra Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Mazowiecka 41, 60-623 Poznań

Bibliografia

• Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z. (1999). Hydrometria. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
• Byczkowski A. (1999). Hydrologia. Tom I. Wyd. SGGW, Warszawa
• Chmielewski T., Radwan S. (1999). Renaturalizacja ekosystemów wodno torfowiskowych na pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim w 6 lat po ingerencji, (w:) Funkcjonowaniei ochrona ekosystemów wodnych na obszarach chronionych, pod red.B. Zdanowskiego, M. Kamińskiego, A. Martyniaka. Wyd. IRS, Olsztyn, s. 41-59
• Ciepielowski A. (2001). Kształtowanie retencji wodnej w lasach. „Biblioteczka Leśniczego”. Wyd. Świat, Zeszyt 146
• Czyżewski K., Wolski W., Wójcicki S., Żbikowski A. (1973). Zapory ziemne. Wyd. Arkady, Warszawa
• Dziewoński Z. (1973). Rolnicze zbiorniki retencyjne. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
• Falkowski T. (2009). Budowa Geologiczna i rzeźba terenu, (w:) Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza, pod red. A. Obidzińskiego i J. Żelazko. Wyd. SGGW,Warszawa, s. 8-25
• Frydel K. (2004). Woda wróciła. Wyd. Agencja „Art.-Styl”, Kaliska
• Gutry-Korycka M., Werner-Więckowska H. (1996). Przewodnik do hydrograficznych badań terenowych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
• Grootjans A., Wołejko L. (2007). Ochrona mokradeł w rolniczych krajobrazach Polski. Wyd. Klubu Przyrodników, Szczecin
• Ilnicki P. (2002). Torfowiska i torf. Wyd. Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań
• Kamiński B., Miler A.T., Okoński B., Grajewski S., Schwartz K. (2011). Floodplain Forest Technical and Monitoring Solutions for Protection of the Uroczysko Warta Floodplain Forest. Pol. J. Environ. Stud., 20 (5): 1993-1201.
• Keddy P.A. (2010). Wetland Ecology: Principles and Conservation. Cambridge University Press
• Maltby E., Barker T. (Eds.) (2009). The Wetlands Handbook. Wiley-Blackwell Matuszkiewicz W. (2012). Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
• Miler A. T., Kamiński B., Grajewski S., Okoński B., Stasik R., Drobiewska E., Krysztofiak A., Poszyler-Adamska A., Korżak M. (2008). Ochrona obszarów mokradłowychna terenach leśnych. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego Poznaniu, Poznań
• Mioduszewski W. (2003). Mała retencja. Ochrona zasobów wodnych i środowiska naturalnego. Poradnik, Wyd. IMUZ, Falenty
• Mitsch W.J., Gosselink J. G. (2007). Wetlands. Wiley-Blackwell Pawlaczyk P., Wołejko L., Jermaczek A., Stańko R. (2002). Poradnik ochrony mokradeł.Wyd. Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin
• Pikunas K., Kobielas M. (2007). Ochrona aktywna ekosystemów wodno-torfowiskowych w Poleskim Parku Narodowym, (w:) Obieg wody w środowisku naturalnymi przekształconym, pod red. Z. Michalczyka. Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Sklodowskiej, Lublin, s. 436-445
• PUL (2007). Plan urządzenia lasu sporządzony na okres od 1.01.2007r. do 31.12.2016r. dla Nadleśnictwa Miastko w RDLP Szczecinek. BULiGL w Szczecinku
• Rutkowski L. (2011). Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
• Richardson C.J., Flanagan N.E., Ho M., Pahl J.W. (2011). Integrated stream and wetland restoration: A watershed approach to improved water quality on the landscape.Ecological Engineering, 37, 1: 25-39
• Tomiałojć L. (1995). Ekologiczne aspekty melioracji wodnych. Wyd. IOP PAN, Kraków
• Wołejko L., Stańko R., Pawlaczyk P., Jermaczek A. (2004). Poradnik ochrony mokradeł w krajobrazie rolniczym. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin
• Wysocki C., Sikorski P. (2009). Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa

Identyfikatory

DOI

10.14597/infraeco.2014.2.3.060