Koncepcja prawa do miasta a uprawnienia i obowiązki mieszkańców w procesie planowania przestrzennego

• Autorzy: Olejnik T. , Terlega J.

Warianty tytułu

EN

The right to the city concept – rights and responsibilities of the citizens in spatial planning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Koncepcja prawa do miasta ma na celu stworzenie podstaw do aktywnej partycypacji mieszkańców miast w planowaniu przestrzennym. Udział społeczeństwa w kształtowaniu przestrzeni miejskiej powinien mieć charakter rzeczywisty, a nie tylko formalny. Zadaniem autorów jest przedstawienie koncepcji prawa do miasta i jej postulatów dotyczących kształtowania przestrzeni. W artykule poddano analizie obowiązujące normy prawne dotyczące planowania przestrzennego. Podjęto również próbę ustalenia, czy przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 roku zapewniają możliwość aktywnej partycypacji mieszkańców w podejmowaniu decyzji. W ocenie autorów obecnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość partycypacji mieszkańców w procesie planowania przestrzennego, nie gwarantując jednocześnie, że rzeczywista wola mieszkańców w procesie planowania zostanie zrealizowana. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby władze miejskie zwiększyły realny wpływ lokalnej społeczności na uchwalane plany miejscowe, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz decyzje o warunkach zabudowy.

EN

The right to the city is an attempt to create a concept of active participation of citizens in urban planning of the cities. The participation of the society in the creating and shaping the urban fabric should be – according to the Authors – real and not only formal. The paper presents the concept of the right to the city, the basic demands of the movements built around this idea. The Authors are analyzing the current legislation related to this subject and therefore they can determine if the current spatial planning and development laws can allow a real participation of the citizens in the decision-making processes. According to the Authors – the current Polish law cannot guarantee such active participation. But on the same time – there are no obstacles for the cities’ administrations to allow the citizens to take a part in the decision making processes, such as for example local spatial management plans, studies of the conditions and directions of the spatial management and conditions of development and spatial managements.

Słowa kluczowe

PL

miasta; przestrzen miejska; przestrzen publiczna; planowanie przestrzenne; partycypacja spoleczna; prawo do miasta; plany miejscowe

EN

city; urban space; public space; spatial management; public participation; local plan

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.67-78,bibliogr.

Twórcy

autor

Olejnik T.

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań

autor

Terlega J.

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań

Bibliografia

• Attoh, K.K. (2011). What kind of right is the right to the city? Progress in Human Geography, 35 (5), 669–685. doi: 10.1177/0309132510394706
• Bałaban, A. (2003). Polskie problemy ustrojowe – Konstytucja, źródła prawa, samorząd terytorialny, prawa człowieka, Kraków: Zakamycze.
• Błachucki, M. (2012). Ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, jako przykład inflacji prawa administracyjnego. W D. R. Kijowski i P. J. Suwaj (red.) Kryzys prawa administracyjnego? Tom II: Inflacja prawa administracyjnego. Warszawa: Wolters Kluwer business.
• Bore, R.W.J. i de Vries, J. (2009). The Right to the City as a tool for urban social movements: the case of Barceloneta. W The 4th International Conference of the International Forum on Urbanism (IFoU), Amsterdam/Delft (strony: 1321–1330). Pobrano z lokalizacji: http://ifou.org/conferences/2009delft/proceedings/9%20Changing%20Planning%20Cultures/full%20papers/F034-1_Boer_DeVries.pdf
• Brown, A. i Kristiansen, A. (2009). Urban Policies and the Right to the City Rights, responsibilities and citizenship. Pobrano z lokalizacji: http://unesdoc.unesco.org/images/0017/001780/178090e.pdf
• Druk nr 1572, Warszawa, 24 maja 2013 r. Pobrano z lokalizacji: http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/10E77B9F298B8692C1257BAB003A2511/%24File/1572.pdf
• Europejska Karta Ochrony Praw Człowieka w Miastach (2000). Pobrano z lokalizacji: http://unipd-centrodirittiumani.it/public/docs/european_charter_hr_cities.pdf
• Europejska Karta Samorządu Lokalnego z dnia 15 października 1985 r. (Dz.U. z 1994 r., nr 124, poz. 607, ze zm.).
• Gehl, J. (2014). Miasta dla ludzi, Kraków: Wydawnictwo RAM.
• Gomułowicz, A. i Małecki, J. (2013). Podatki i prawo podatkowe. Warszawa: LexisNexis.
• Görgens, T. i van Don, M. (2012). Exploring the potential of the ‘Right to the City’ to integrate the vision and practice of civil society in the struggle for the socio-spatial transformation of South African cities. Paper presented at Strategies to Overcome Poverty and Inequality: Towards Carnegie III, 3–7 September 2012. Pobrano z lokalizacji: http://isandla.org.za/download/assets/exploring_the_potential_of_the_right_to_the_city_to_integrate_the_vision_and_practice_of_civil_society_in_the_struggle_for_the_socio-spatial_transformation_of_south_african_cities.pdf
• Grzeszczuk-Brendel, H. (2012). Poznań – społeczne programy rewitalizacji. W K. Derejski, J. Kubera, S. Lisiecki i R. Macyra (red.), Deklinacje odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce (strony 103–112). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Harvey, D. (2008). The right to the city. New Left Review, 53, 23–40.
• Harvey, D. (2012). Bunt miast. Prawo do miasta i rewolucja miejska. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
• Hauser, R.,Wierzbowski, M., Celińska-Grzegorczyk, K., Cherka, M., Dyl, M., Elżanowski, F., … i Wojciechowska, K. (2017). Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Izdebski, H. (2013). Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni. Warszawa: LEX Wolters Kluwer business.
• Izdebski, H. (2017). Prawo do miasta – perspektywa prawnika. Samorząd terytorialny, 12, 6–18.
• Izdebski, H. i Zachariasz, I. (2013). Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Warszawa: LEX Wolters Kluwer business.
• Jacobs, J. (2014). Śmierć i życie wielkich miast Ameryki. Warszawa: Fundacja Centrum Architektury.
• Jaroszyński, K., Niewiadomski, Z., Szmytt, A. i Złakowski, Ł. (2016). Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
• Kaczmarek, T. i Wójcicki, M. (2015). Uspołecznienie procesu planowania przestrzennego na przykładzie miasta Poznania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 77 (1), 219–236. doi: 10.14746/rpeis.2015.77.1.12
• Karta Prawa do Miasta miasta Meksyku (2010). Pobrano z lokalizacji: www.hic-gs.org/content/Mexico_Charter_R2C_2010.pdf
• Kmieciak, Z. (2017). Problemy i wyzwania partycypacji w postępowaniu administracyjnym. W Z. Kmieciak (red.), Partycypacja w postępowaniu administracyjnym. W kierunku uspołecznienia interesu prawnego (strony 17–45). Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Konopelko, A. (2011). Demokracja partycypacyjna w samorządzie lokalnym. Samorząd Terytorialny, 12, 86–94.
• Konstytucja Ekwadoru (2008). Pobrano z lokalizacji: http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/Ecuador/english08.html
• Kowalewski, A. (2015). Gospodarka przestrzenna – 25 lat samorządnej i samorządowej Polski. Samorząd Terytorialny, 36–43.
• Lefebvre, H. (2000). Writing on cities. Oxford: Blackwell Publishers.
• Loi n° 91-662 du 13 juillet 1991 d’orientation pour la ville, NOR: VILX9100057L. Version consolidée au 24 février 2018.
• Majer, A. (2014). Odrodzenie miast. Łódź – Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Mergler, L., Pobłocki, K. i Wudarski, M. (2013). Anty-bezradnik przestrzenny – prawo do miasta w działaniu. Pobrano z lokalizacji: http://publica.pl/wp-content/uploads/2013/08/Antybezradnik_www.pdf
• Montgomery, C. (2015). Miasto szczęśliwe. Jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta? Kraków: Wysoki Zamek.
• O’Loghlen, A. (2015). Neoliberalism and the Right to the City: the Challenge for the Urban Slum Dweller. W The RC21 International Conference on “The Ideal City: between myth and reality. Representations, policies, contradictions and challenges for tomorrow’s urban life”. Urbino (Italy), 27–29 August 2015. Pobrano z lokalizacji: http://www.rc21.org/en/wp-content/uploads/2014/12/D4-OLoghlen.pdf
• Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie współpracy między organizacjami społeczeństwa obywatelskiego a władzami lokalnymi i regionalnymi w zakresie integracji imigrantów (opinia dodatkowa), 2011/C 318/11, 20 stycznia 2011 r.
• Piskozub, P. (2013). Davida Harveya koncepcja prawa do miasta. Przegląd Administracji Publicznej, 2, 20–34.
• Pluciński, P. (2013). Miejskie (r)ewolucje. Radykalizm retoryki a praktyka reformy. Praktyka Teoretyczna, 9 (3), 133–157. doi: 10.14746/prt.2013.3.6.
• Pobłocki, K., (2011). Prawo do miasta i ruralizacja świadomości w powojennej Polsce. W M. Nowak, P. Pluciński (red.), O miejskiej sferze publicznej. Obywatelskość i konflikty o przestrzeń (strony 129–146). Kraków: Wydawnictwo Ha!Art.
• Pujdak, B. i Patyk, J. (2015). Udział mieszkańców w kształtowaniu przestrzeni miast. W J. Bach-Głowińska (red.), Poszukiwanie modelu inteligentnego miasta. Przykład Gdańska i Glasgow (strony 178–189). Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer business.
• Sadik-Khan, J. (2017). Walka o ulice. Jak odzyskać miasto dla ludzi? Kraków: Wysoki Zamek.
• Statut miasta (2001). Pobrano z lokalizacji: https://edisciplinas.usp.br/pluginfile.php/2078571/mod_resource/content/1/Estatuto_da_Cidade_LEI10257-2001.pdf
• Tezy miejskie (2015). Pobrano z lokalizacji: https://kongresruchowmiejskich.pl/15-tez-o-miescie-kongresu-ruchow-miejskich/
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1257).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2017 r., poz. 1073).
• Ustawa z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1318).
• Wincek, J. (2015). Local Development Plan i Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego – porównanie procesów sporządzania na przykładzie Glasgow i Gdańska. W J. Bach-Głowińska (red.), Poszukiwanie modelu inteligentnego miasta. Przykład Gdańska i Glasgow (strony 39–55). Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer business.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 czerwca 2008 r., sygn. akt II OSK 1932/07, LEX nr 490129.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 7 października 2010 r., sygn. akt II SA/Bk 293/10, LEX nr 752274.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 19 grudnia 2007 r., sygn. akt II SA/Gd 576/07, LEX nr 390849.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 października 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 265/11, LEX nr 1125244.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 14 września 2010 r., sygn. akt II SA/Po 80/10, LEX nr 754533.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 października 1998 r., sygn. II SA 1104/98, LEX nr 41301.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 maja 2008 r., sygn. akt II OSK 45/08, LEX nr 497582.

Identyfikatory

DOI

10.22630/ASPA.2018.17.1.7