Nowe stanowisko gniewosza plamistego Coronella austriaca na Ziemi Kłodzkiej

• Autorzy: Kaczmarski M. , Kolenda K. , Pabijan M.

Warianty tytułu

EN

A new locality of the smooth snake Coronella austriaca near Klodzko (SW Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gniewosz plamisty Coronella austriaca Laurenti, 1768 jest gatunkiem rzadkim i objętym w Polsce ścisłą ochroną. W Polskiej czerwonej księdze zwierząt ma status gatunku wysokiego ryzyka. W latach 2012-2013 w okolicach kopalni kruszywa we wsi Tłumaczów, w Sudetach Środkowych (woj. dolnośląskie) znaleziono nowe stanowisko gniewosza. Łącznie stwierdzono 5 żywych węży, 1 martwego osobnika i 6 wylinek. Gatunek ten znajduje dogodne warunki bytowania w nieczynnej kopalni ze względu na liczne kryjówki w postaci odłamków skał oraz urozmaiconą bazę pokarmową. Dla zachowania populacji gniewosza na odnalezionych miejscach kluczowe wydaje się utrzymanie ograniczonej ingerencji człowieka, a w przypadku wznowienia wydobycia kruszywa w nieczynnych wyrobiskach - odpowiednie zabiegi kompensacyjne.

EN

The smooth snake Coronella austriaca Laurenti, 1768 is one of the rarest and most vulnerable reptile species in Poland. It is a strictly protected species, which requires active conservation efforts. In 2012 and 2013, we found a new site of the smooth snake in the vicinity of a quarry in the village of Tlumaczow (Lower Silesia province, southwestern Poland). In total, we found 5 live snakes, 1 dead and 6 moults. Our observations show that at least six snakes inhabit this site. The rocky slopes of the quarry provide optimal dens and foraging habitat. The biggest threat to the population is human impact and renewed exploitation of the inactive mine. The survival of the species in this locality is determined by the reduction of human impact or habitat mitigation in case of further utilization of the quarry.

Słowa kluczowe

PL

gady; gniewosz plamisty; Coronella austriaca; wystepowanie; nowe stanowiska; Kotlina Klodzka; Dolny Slask; Polska Poludniowo-Zachodnia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2015
• Tom: 71
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.71-76,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kaczmarski M.

• Instytut Zoologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 71C, 60-625 Poznań

autor

Kolenda K.

• Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców, Uniwersytet Wrocławski, ul.Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław

autor

Pabijan M.

• Instytut Nauk o Środowisku, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, ul.Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

Bibliografia

• Baszczyńska M., Kaźmierczak U. 2011. Zachowanie bioróżnorodności w ramach rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych kopalni wapienia „Górażdże". Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej 132 (39): 11-22.
• Błażuk J. 2007. Herpetofauna doliny Sanu pod Otrytem i terenów przyległych (Bieszczady Zachodnie). Gady. Roczniki Bieszczadzkie 15: 181-229.
• Bonk M., Bury S., Pabijan M. 2011. Nowe stanowiska gniewosza plamistego Coronella austriaca w Polsce południowej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 67 (5): 474-478.
• Bury S. 2009. Nowe stanowisko gniewosza plamistego Coronella austriaca (Laurenti, 1768) w Bieszczadach i problemy jego ochrony. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 65 (1): 65-68.
• Dembicka A., Rozwałka R., Stachowicz J. 2006. Nowe stanowisko gniewosza plamistego Coronella austriaca Laur. nad środkową Wisłą. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 62 (1): 102 - 106.
• Głowaciński Z. (red.). 2014. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Instytut Ochrony Przyrody PAN [http://www.iop. krakow.pl/PlazyGady/gatunki/31/coronella-austriaca]; dostęp: 21.02.2014 r.
• Gosławski K., Rybacki M. 1988. Uwagi dotyczące ochrony zagrożonych gatunków gadów w Polsce. Przegląd Zoologiczny 32 (1): 63-69.
• Guzik M., Zyśk B. 2008. Gniewosz plamisty (Coronella austriaca Laur.) w Rytrze. W: Zamachowski W. (red.). Biologia płazów i gadów - ochrona herpetofauny. Wydawnictwo Naukowe AP Kraków: 38-39.
• Kaźmierczak M. 2011. Rozmieszczenie i preferencje środowiskowe gniewosza plamistego (Coronella austriaca Laurenti, 1768) na Dolnym Śląsku. Zakład Biologii i Ochrony Kręgowców Instytutu Zoologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław (praca magisterska).
• Kolanek A., Dudek R., Maślak R. 2013. Nowe stanowisko gniewosza plamistego Coronella austriaca w Polsce. Materiały konferencyjne - II Studencka Konferencja Herpetologiczna, Wrocław: 14.
• Najbar B. 2000. Występowanie i zagrożenia lokalnych populacji gniewosza plamistego Coronella austriaca w województwie lubuskim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 56 (6): 29-36.
• Najbar B. 2012. Gniewosz plamisty Coronella austriaca. W: Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.). Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część III. GIOŠ, Warszawa: 171-185.
• Piotrowski W., Rozwałka R., Różycki A. 2006. Nowe stanowisko gniewosza plamistego Coronella austriaca Laur. na Polesiu Lubelskim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 62 (1): 106-108.
• Profus P., Sura P. 2001. Gniewosz plamisty. W: Głowaciński Z. (red.). Polska czerwona księga zwierząt. Kregowce. PWRiL, Warszawa: 278-281.
• Profus P., Sura P. 2003. Gniewosz plamisty Coronella austriaca Laurenti, 1768. W: Głowaciński Z., Rafiński J. (red.). Atlas płazów i gadów Polski. Status, rozmieszczenie, ochrona. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa-Kraków: 95-97.
• Rozporządzenie 2014. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz.U. 2014, poz. 1348.
• Rybacki M. 2008. Rozmieszczenie i status gniewosza plamistego Coronella austriaca (Laurenti, 1768) w Pieninskim Parku Narodowym. Pieniny - Przyroda i Człowiek 10: 55-65.
• Śandera M. 2014. Mapa rozšíření Coronella austriaca v České republice. W: Zicha O. (red.). Biological Library - BioLib. Citováno; [http://www.biolib. cz/cz/taxonmap/idl07/]; dostęp: 21.02.2014 г.].
• Zając B. 2013. Występowanie gniewosza plamistego Coronella austriaca w okolicach Krakowa. Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Kraków (praca magisterska).
• Żmihorski M. 2004. Nowe stanowisko gniewosza plamistego Coronella austriaca w Cedyńskim Parku Krajobrazowym (Pn.-Zach. Polska). Przegląd Przyrodniczy 15: 120-130.