Analiza przyczynowo-skutkowa wpływu zbiornika wstępnego Kupientyn na jakość wody w rzece Cetyni

• Autorzy: Bus A. , Mosiej J.

Warianty tytułu

EN

Reason-result assessment of the Kupientyn pre-reservoir influence on the Cetynia river water quality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki analizy przyczynowo-skutkowej dotyczącej wpływu czynników zewnętrznych na stan jakości wody zbiornika wstępnego Kupientyn i rzeki Cetyni. Na podstawie stężeń jakości wody dopływającej do i odpływające ze zbiornika określono jego wpływ na jakość wody w rzece. Zbiornik charakteryzuje się niskim średnim stopniem redukcji w okresie letnim (7,83% dla N-NO3 i 2,21% dla P-PO4), a także zimowym: –5,36% dla P-PO4 i –1,04% dla N-NO3.

EN

The paper presents the resolutes of reason-result assessment of catchment influence on water quality of the Kupientyn pre-reservoir and the River Cetynia. Based on calculation of inlet and outlet pollutants concentrations in water was determinated the influence of Kupientyn pre-reservoir on the River Cetynia water. The average reduction during summer period of N-NO3 was 7,83% and 2,21% for P-PO4. The average winter reduction was low: –1,04% for N-NO3 and –5,36% for P-PO4.

Słowa kluczowe

PL

rzeki; male zbiorniki wodne; zbiorniki wstepne; zbiornik Kupientyn; rzeka Cetynia; jakosc wody; analiza przyczynowo-skutkowa

EN

river; small water reservoir; Kupientyn Reservoir; Cetynia River; water quality

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2013
• Tom: 12
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.13-22,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bus A.

• Katedra Kształtowania Środowiska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-787 Warszawa

autor

Mosiej J.

• Katedra Kształtowania Środowiska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-787 Warszawa

Bibliografia

• Bus A., 2011. Ocena gospodarowania zasobami wodnymi w zlewni rzeki Cetynii na podstawie wybranych wskaźników rozwoju zrównoważonego. Przeg. Nauk. Inż. Kszt. Srod. 20(52), 97-107
• Czamara W., Czamara A., Wiatkowski M., 2008. The use of pre-dams with plants filters to improve water quality in storage reservoirs. Arch. Envir. Protect. 34, 79-89
• Dąbrowska J., Kowalski J., Molski Т., Siniecki C., 2007. Jakość wody w małych zbiornikach zaporowych na przykładzie zbiornika Głuchów. Nauka Przyr. Technol. 1,2(15), 1-12
• EEA Report. Agriculture and environment in EU-15 - the IRENA indicator report. EEA, 5, 2005
• Giercuszkiewicz-Bajtlik M., 1990. Prognozowanie jakości wód stojących, Wyd. IOS Warszawa
• Gołdyn R., 2000. Zmiany biologicznych i fizyko-chemicznych cech jakości wody rzecznej pod wpływem jej piętrzenia we wstępnych, nizinnych zbiornikach zaporowych. Wyd. Naukowe UAM Poznań
• Kajak Z., 2001. Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Wyd. Naukowe PWN Warszawa
• Koc J., Skwierawski A., 2004. Uwarunkowania jakości wody małych zbiorników na obszarach wiejskich. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 499,121-128
• Koc J., Tucholski S., Skonieczek P., 2004a. Znaczenie zbiornika wstępnego w ochronie jeziora przed spływem zanieczyszczeń ze zlewni rolniczo-leśnej. Cz. I: Ogólne wskaźniki zanieczysz­czeń. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 499,135-141
• Koc J., Tucholski S., Skonieczek P., 2004b. Znaczenie zbiornika wstępnego w ochronie jeziora przed spływem zanieczyszczeń ze zlewni rolniczo-leśnej. Cz. II: Związki azotu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 499,143-148
• Koc J., Duda M., Tucholski S., 2008. Znaczenie zbiornika retencyjnego dla ochrony jeziora przed spływem fosforu ze zlewni rolniczej. Acta Sci. Pol., Form. Circum. 7(1), 13-24.
• Kowalczak P., Farat R., Kępińska-Kasprzak M., Kuźnicka M., Mager P., 1997. Hierarchia potrzeb obszarowych małej retencji. IMGIW Warszawa
• Joniak Т., Kuczyńska-Kippen N., 2010. The chemistry of water and bottom sediments in relation to zooplankton biocenosis in small agricultural ponds. Oceanol. Hydrobiol. Stud. 39(2), 85-96.
• Lothar P., 2003. Nutrient elimination in pre-dams: results of long term studies. Hydrobiol. 504, 289-295
• Lother P., Pütz К., 2008. Suspended matter elimination in a pre-dam with discharge dependent storage level regulation. Limnologica 38, 388-399
• Łoś J., Żbikowski A., 1990. Wybrane zagadnienia ochrony środowiska w rejonie zbiorników wodnych. Gosp. Wod. 8, 183-186
• Miernik W., 2007. Wstępne wyniki badań nad przemianą związków organicznych i biogennych w małym zbiorniku wodnym. Infrast. Ekol. Ter. Wiej. 4(1), 131-140
• Mioduszewski W., 1999. Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych w krajobrazie rolniczym.Wyd. IMUZ Falenty
• Mioduszewski W., 2006. Małe zbiorniki wodne. Wyd. IMUZ Falenty
• Olszewska В., Paluch J., Pływaczyk L., 2007. Wpływ warunków zasilania na jakość wody w śródpolnych zbiornikach wodnych oraz skład florystyczny porostu w ich otoczeniu. Acta Sei. Pol., Form. Circum. 6(3), 19-28
• Pikul К., Rackiewicz D., 2003. Zbiornik wstępny Mściwojów jako przykład ochrony retencjonowanej wody. Rocz. AR Pozn., Melior. Inż. Srod. 24,183-190
• Pütz К., Benndorf J., 1998. The importance of prereservoirs for the control of eutrophication of reservoirs. Wat. Sci. Tech., 37 (2), 317-324
• Radecki-Pawlik A., KapustaA., 2006. Mała retencja wodna I jej znaczenie. Aura 3, 32-33
• Radwan S., Płaska W., Mieczan Т., 2004. Różnorodność biologiczna środowisk wodnych i podmokłych na obszarach wiejskich. Woda Srod. Obsz. Wiej. 4, 2a(ll), 277-294
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Dz.U. z 2002 r. Nr 241, poz. 2093 [2002а].
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Dz.U. z 2003 r. Nr 4, poz. 44 [2002b],
• Wiatkowski M., 2010. Zmiany wybranych wskaźników jakości wody rzeki Prosny przepływającej przez zbiornik Psurów. Proc. ЕС Opole 4(2), 495-500
• Wiatkowski M., 2008. Wyniki badańjakości wody dopływającej i odpływającej z małego zbiornika wodnego Młyny na rzece Julianpolka. Infrast. Ekol. Ter. Wiej. 9, 297-318
• Wiatkowski M., Czerniawska-Kuszal., 2009. Use of prelimnary Jedlice Reservoir for water protection in the Turawa Reservoir on the Mala Panew River. Oceanol. Hydrobiol. Stud. 38(1), 83-91 Wiatkowski M., Czamara W., WiatkowskaB., 2010. Wpływ zbiornika Mietków na zmiany jakości wody rzeki Bystrzycy. [W:] Woda w badaniach geograficznych. Red. T. Ciupa, R. Suligowski. Inst. Geogr. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego Kielce, 327-337
• Wiatkowski M., Czamara W., Kuczewski K, 2006. Wpływ zbiorników wstępnych na zmiany jakości wód retencjonowanych w zbiornikach głównych. IPIS PAN Zabrze
• Zbikowski A., Żelazo J., 1993. Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. Materiały informacyjne. Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Warszawa.