Sea water intrusions to the Lake Gardno

• Autorzy: Cieslinski R. , Drwal J. , Chlost I.

Warianty tytułu

PL

Intruzje wód morskich do jeziora Gardno

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Lake Gardno, as the central object in the hydrographic structure, is under the influence of land and sea waters. This results in the situation where the lake together with its direct catchment forms a unique geoecosystem which differs from other inland reservoirs performing the role of local or regional recipients in hydrographic systems, in terms of the quality of water as well as the rate and dynamics of transformations occurring in it. This is an effect of overlapping influences of waters inflowing from the catchment and intrusions of sea waters. During intrusions, waters of higher salinity occur and remain during the greater part of the year in the whole water body of the lake, which is conditioned by the shape of the basin facilitating the penetration of salty waters. It was established that the water coming from intrusions remains for at least several days. There is also evidence from reconnaissance measurements that the retention is longer. The easiness of penetration and long retention period result in the fact that only periodically the desaltation effect of potamic waters leads to an almost complete desaltation of water in the whole basin of the lake Gardno.

PL

W pracy podjęto próbę ustalenia czy w jeziorze Gardno dochodzi do intruzji wód morskich i czy skutki, które mogą one wywoływać są typowe dla jezior przybrzeżnych występujących na polskim wybrzeżu Południowego Bałtyku, czy też pod tym względem jest to jezioro wyjątkowe. Zastosowano metodę wykonywania na jeziorze powtarzalnych zdjęć hydrochemicznych z jednoczesnym określeniem aktualnej sytuacji hydrologicznej. W latach 2002- -2006 wykonano 16 serii pomiarów w 7 punktach zlokalizowanych na jeziorze Gardno. Próbki wody pobierano w warstwie powierzchniowej, naddennej oraz interstycjalnej. Wodę z tej ostatniej warstwy uzyskiwano z powierzchniowego osadu dennego pobranego pobierakiem Kajaka poprzez użycie wirówki Centrifuge. Próbki wody analizowano w laboratorium Katedry Hydrologii Uniwersytetu Gdańskiego. Stężenie chlorków określano metodą miareczkową. Poziom wody w jeziorze odczytywano na wodowskazie IMGW zlokalizowanym w Gardnie Wielkiej, natomiast poziom morza na wodowskazie Urzędu Morskiego w Porcie Rowy bądź w Ustce. Jezioro Gardno jako centralny obiekt w strukturze hydrograficznej jest pod wpływem wód lądowych i morskich. Powoduje to, że jezioro tworzy wraz ze swoja zlewnią bezpośrednią bardzo specyficzny geoekosystem, który wyróżnia od innych zbiorników śródlądowych pełniących w systemach hydrograficznych rolę odbiorników lokalnych czy regionalnych nie tylko jakość wód, ale przede wszystkim tempo i dynamika zachodzących w nim przemian. Jest to efekt nakładających się wpływów z jednej strony wód spływających ze zlewni, a z drugiej intruzji wód morskich. Podczas intruzji pojawiają się wody o podwyższonym zasoleniu. Utrzymuje się ono przez większą część roku w całym akwatorium jeziora, czemu sprzyja kształt misy ułatwiający penetrację wód słonych. Stwierdzono, że woda pochodząca z intruzji zalega co najmniej kilka dni. Są także przesłanki wynikające z przeprowadzonych pomiarów rekonesansowych wskazujące na to, że czas zalegania jest dłuższy. Łatwość penetracji i długi okres zalegania powodują, że tylko okresowo działanie wysładzające wód potamicznych doprowadza do prawie całkowitego wysłodzenia wody w całej niecce jeziora Gardno. Najczęściej to oddziaływanie wyraźnie widoczne jest tylko w południowej części zbiornika.

Słowa kluczowe

EN

sea water; intrusion; Lake Gardno; catchment; coastal lake; recipient; hydrographic structure; water relation; chloride concentration; lake water; chloride distribution; water exchange; sea; lake

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2009
• Tom: 13 part I
• Opis fizyczny: p.85-98,fig.,ref.

Twórcy

autor

Cieslinski R.

• Departament of Hydrology, University of Gdansk, Dmowskiego 16a, 80-952 Gdansk, Poland

autor

Drwal J.

autor

Chlost I.

Bibliografia

• Balicki H., 1980. Szkic hydrograficzny zlewni jeziora Gardno. (The hydrographic draft of the lake Gardno catchment), Wiad. IMiGW, 4, 5-7, (in Polish).
• Bogdanowicz R., 2004. Hydrologiczne uwarunkowania transportu wybranych związków azotu i fosforu Odrą i Wisłą oraz rzekami Przymorza do Bałtyku. (Hydrological factors influencing transport of selected nitrogen and phosphorus compounds from the Odra River, the Vistula River and Polish coastal rivers to the Baltic Sea). UG Gdańsk, (in Polish).
• Cebulak K., 1984. Gospodarka polderowa. W: Pobrzeże Pomorskie. (The polder economy. In: Pomeranian Sea coast). (Ed.) B. Augustowski, GTN, Gdańsk, 229-255, (in Polish).
• Choiński A., 2001. Analysis of change in the area and water volume of the lake Jamno. Limnol. Rev. 1, 41-44.
• Choiński A., Kaniecki A., 2003, Plan ochrony Słowińskiego Parku Narodowego. (The plan of protection of the Slovinski National Park). Poznań, v. IV, namuscript, (in Polish).
• Choiński A., Lange W., 1996. Zmienność przewodności elektrycznej właściwej wód jeziora Jamno. (The changeability of electric proper conductivity of the lake Jamno waters). Rocz. Fiz.-Geogr., 1, 19-24, (in Polish).
• Cieśliński R., 2004. Chemical classifications of waters of chosen lakes of the central coast of the Polish coastline zone of the Southern Baltic. Limnol. Rev., 4, 57-66.
• Cieśliński R., 2005. Hydrochemical characteristics of small lake reservoirs of the coastal zone of the Southern Baltic. In: Lakes and artificial water reservoirs – natural processes and socio-economic importance. (Eds) A.T. Jankowski, M. Rzętała, University of Silesia – Faculty of Earth Sciences, Polish Limnological Society, Polish Geographical Society –Branch Katowice, Sosnowiec, 23-35.
• Cieśliński R., 2006. The influence of coastal lake Gardno on changes in chemical properties of the river Łupawa. Limnol. Rev., 6, 51-60.
• Cyberski J., 1984. Zasoby wodne zlewni rzecznych. W: Pobrzeże Pomorskie. (Water supplies of river catchment. In: Pomeranian Sea coast). (Ed.) B. Augustowski, GTN, Gdańsk, 189-213, (in Polish).
• Cyberski J., Jędrasik J., 1992. Wymiana i cyrkulacja wód w jeziorze Gardno. W: Zlewnia przymorskiej rzeki Łupawy i jej jeziora. (Exchange and circulation of the water in the lake Gardno. In: Catchment of the coastal river Łupawa and its lake). (Ed.) K. Korzeniewski, WSP Słupsk, 199-220, (in Polish).
• Drwal J., 1982. Wykształcenie i organizacja sieci hydrograficznej na terenach młodoglacjalnych. (The creation and the organization of the hydrographic net as an assesment of the outflow structure’s base on terrains of young glacial carving), Zesz. Nauk., UG, 33, 169, (in Polish).
• Drwal J., 1984. Związki powierzchniowych i podziemnych wód lądowych oraz wód morskich. W: Pobrzeże Pomorskie. (Relations of surface and underground land waters as well as sea waters. In: Pomeranian Sea coast). (Ed.) B. Augustowski, GTN Gdańsk, 215-226, (in Polish).
• Drwal J., Cieśliński R., 2007. Coastal lakes and marine intrusions on the Southern Baltic coast. Oceanol. and Hydrobiol. Stud., 36, (2), 61-75.
• Drwal J., Hryniszak E., 2003. Hydrologiczne funkcje zagłębień bezodpływowych na terenach młodej akumulacji lodowców skandynawskich. W: Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych. Część 3: Obieg wody – uwarunkowania i skutki w środowisku przyrodniczym. (Hydrological functions of no outflow depressions on terrains of young accumulation of Scandinavian glaciers. In: Functioning of the geoecosystems of river catchment. Part 3: The circulation of water, conditioning and the results in natural environment). (Ed.) A. Kostrzewski, J. Szpikowski, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, 127-138, (in Polish).
• Drwal J., Cieśliński R., Chlost I., 2007. Obieg wody w jeziorze przybrzeżnym na przykładzie jeziora Łebsko. W: Obieg wody w środowisku naturalnym i przekształconym. (Water circulation in coastal lake on the example of the lake Łebsko. In: Water circulation in the natural and transformed enviroment). (Ed.) Z. Michalczyk, Wyd. UMCS, Lublin, 185-193, (in Polish).
• Florek W., 1992. Rozwój doliny Łupawy w późnym Vistulianie i holocenie. W: Zlewnia przymorskiej rzeki Łupawy i jej jeziora. (The development of the Łupawa valley in late Vistulian and Holocene. In: The catchment of the coastal river Łupawa and its lake). (Ed.) K. Korzeniewski, WSP Słupsk, (in Polish).
• Guidelines on the study of seawater intrusion into rivers, 1991. (Ed.), H. Van der Tuin, (Studies and reports in hydrology), UNESCO, Paris,
• Heese T., Modzelewski T., Lamparska-Kałużniacka M., 1996. Stan sanitarny dorzecza Parsęty i jezior przymorskich Jamna i Bukowa. (Sanitarny condition of the Parsęta River basin and coastal lakes Jamno and Bukowo). Zesz. Nauk. Wydz. Bud. i Inż. Środ., PK Koszalin, 11, 33-66.
• Jasińska E., 1990. Napływ wód morskich w rejon ujściowy rzeki Łupawy. (The intrusion of the sea water in the region of the river Łupawa mouth). Inż. Mor., 5, 26-32, (in Polish).
• Jezioro Gardno. (Lake Gardno), 2003. (Ed.), Z. Mudryk, PAP Słupsk, (in Polish).
• Majewski A., 1972. Charakterystyka hydrologiczna estuariowych wód u polskiego wybrzeża. (Hydrological characteristic of the Polish coast estuarine waters). Pr. PIHM, 105, 3-37, (in Polish).
• Mikulski Z., Bojanowicz M., 1967. Bilans wodny jeziora znajdującego się pod wpływem morza (na przykładzie jeziora Druzno). (Water balance of a lake exposed to the action of the sea (on the example of the lake Druzno). Przegl. Geofiz., 12, (3-4), 343-348, (in Polish).
• Szmidt K., 1967. Rola Morza Bałtyckiego w kształtowaniu się stosunków hydrograficznych jezior przybrzeżnych ze szczególnym uwzględnieniem jeziora Jamno. (The role of the Baltic Sea in the hydrographic relations of the coastal lakes on the example of the lake Jamno), Zesz. Geog., WSP Gdańsk, 9, 47-76, (in Polish).
• Szopowski Z., 1962. Wybrane zagadnienia związane z wymianą wód pomiędzy jeziorem Łebsko a morzem. Materiały do monografii polskiego brzegu morskiego. (Chosen issues connected with exchange of waters among the Łebsko Lake and the sea). Materials to the monography of the Polish sea bank, No. 3, IBW PAN in Gdańsk PWN, Poznań, (in Polish).
• Tadajewski A., Kubiak K., Mackus E., Mazuchowska E., 1979. Warunki hydrochemiczne jeziora Wicko i rzeki Dziwny. (Hydrochemical conditions of the lake Wicko and river Dziwna), Studia i Materiały Oceanologiczne, 25, 293-316, (in Polish).
• Trojanowski J., 2003. Charakterystyka hydrochemiczna. W: Jezioro Gardno. (Hydrochemical characteristics. In: Gardno Lake. (Ed.) Z. Mudryk, PAP, Słupsk, 53-63, (in Polish).
• Tobolski K., Mocek A., Dzięciołowski W., 1997. Gleby Słowińskiego Parku Narodowego w świetle historii roślinności i podłoża. (The soils of the Slovinski National Park in the light of vegetation and the basis history), Domini, Bydgoszcz-Poznań, (in Polish).
• Wojciechowski A., 1990. Analiza litofacjalna osadów jeziora Gardno. (The lithofacies analysis of the lake Gardno sediments), UAM, Poznań, (in Polish).