EN
The objective of the performed investigations was to determine the impact of the addition of various glycerol doses and different types of straws (wheat, lupine and maize straws) on some parameters of the composting process of sewage sludge. The experiment was carried out in a four-chamber isothermal bioreactor equipped in sensors for continual recording of some parameters of the composting process, e.g. temperature or degree of concentration of liberated ammonia. The performed investigations involved determination in the composted biowastes of total numbers of heterotrophic bacteria, actinomycetes, molds, Enterobacteriaceae numbers of helminth eggs (ATT). In addition, levels of dehydrogenases activity, temperature, pH and concentration of liberated ammonia in the composted material were analysed. The obtained results prove that despite changes occurring in the course of the composting process, numbers of actinomycetes and molds remained unchanged. It was found that the composting process resulted in the reduction of total bacterial counts and a complete elimination of Enterobacteriaceae. On the other hand, high level of dehydrogenases activities during the process can indicate high efficiency of organic matter mineralisation in the composted biowastes. It was concluded, on the basis of the obtained research results, that the addition of glycerol to composted sewage sludge, supplemented with such structure-forming materials as straw or sawdust, is an effective method of utilisation of these materials and provides possibilities for its further management for agricultural purposes. No indications were found to confirm that levels of glycerol doses exerted a significant impact on microbiological and biochemical parameters of composting. Furthermore, the final products obtained as a result of the composting process were characterised by similar C/N and NH3 values, as well as metabolic activity of microorganisms. Therefore, it can be concluded that glycerol composting provides: an effective and environmentally-friendly way of its disposal which is of considerable importance in connection with the increasing biodiesel production and, in addition, a method for obtaining a valuable fertiliser of considerable ecological potentials.
PL
Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu dodatku różnych dawek gliceryny na niektóre parametry procesu kompostowania osadu ściekowego ze słomą (pszenna, łubinową i kukurydzianą) oraz z trocinami. Doświadczenie przeprowadzono w czterokomorowym, izotermicznym bioreaktorze, wyposażonym w czujniki do stałej rejestracji niektórych parametrów procesu kompostowania, np. temperatury czy stężenia wydzielanego amoniaku. Badania dotyczyły oznaczenia w kompostowanych bioodpadach ogólnej liczby bakterii heterotroficznych, promieniowców, grzybów pleśniowych, bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, jak również liczby jaj helmintów (ATT). Ponadto w kompostowanym materiale dokonywano analizy poziomu aktywności dehydrogenaz, temperatury, pH i stężenia wydzielanego amoniaku. Uzyskane wyniki dowodzą, że mimo zmian zachodzących w procesie kompostowania liczebność promieniowców i grzybów pleśniowych pozostała na stałym poziomie. Stwierdzono, że proces kompostowania przyczynił się do zmniejszenia ogólnej liczby bakterii i całkowitej eliminacji pałeczek należących do rodziny Enterobacteriaceae. Wysoki poziom aktywności dehydrogenaz w trakcie prowadzonych badań świadczyć może z kolei o bardzo dużej skuteczności mineralizacji materii organicznej kompostowanych bioodpadów. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że kompostowanie gliceryny z osadem ściekowym i dodatkiem strukturotwórczych materiałów, takich jak słoma czy trociny, jest skutecznym sposobem ich utylizacji i stwarza możliwości ich dalszego zagospodarowania na cele rolnicze. Nie stwierdzono, aby wielkość dawek gliceryny wywierała istotny statystycznie wpływ na mikrobiologiczne i biochemiczne parametry kompostowania. Ponadto, końcowe produkty uzyskane w wyniku powyższego procesu charakteryzowały się podobnym stosunkiem C/N, wartością NH3, jak również aktywnością metaboliczną drobnoustrojów. Na podstawie uzyskanych wyników badań można więc wnioskować, że kompostowanie gliceryny stanowi skuteczny i przyjazny dla środowiska sposób jej zagospodarowania, co ma istotne znaczenie w związku ze zwiększeniem produkcji biodiesla, a ponadto jest sposobem na pozyskanie cennego nawozu o znacznym potencjale ekologicznym.