Zróżnicowanie produktywności modeli gospodarstw rolnych w UE

• Autorzy: Sadowski A. , Poczta W. , Beba P. , Szuba-Baranska E.

Warianty tytułu

EN

Productivity diversification by farm category in the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule określono efektywność ekonomiczną oraz produktywność ziemi i pracy w gospodarstwach rodzinnych, drobnych i wielkotowarowych w poszczególnych państwach Unii Europejskiej. Delimitacji modeli gospodarstw dokonano na podstawie dwóch zasadniczych kryteriów, to jest udziału rodzinnej siły roboczej w nakładach pracy ogółem oraz wielkości uzyskanego dochodu rolniczego w jego relacji do płacy minimalnej w danym kraju członkowskim. Za podmioty rodzinne przyjęto te, w których praca własna rodziny rolniczej stanowi ponad 50% nakładów pracy liczonej jako AWU, a uzyskany dochód w przeliczeniu na 1 osobę pracy własnej przewyższa płacę minimalną. Jednostki charakteryzujące się przewagą pracy najemnej nad pracą własną uznano za podmioty wielkotowarowe. Pozostałe gospodarstwa zostały sklasyfikowane jako drobne. Analiza wykazała, że w gospodarstwach wielkotowarowych wydajność pracy jest zazwyczaj większa kilkanaście razy niż w gospodarstwach drobnych i kilka razy niż w rodzinnych. W wielu krajach podmioty wielkotowarowe cechują się również wyższą produktywnością ziemi. Na podstawie przeprowadzonej analizy produktywności ziemi i pracy stwierdzono, że we wszystkich sklasyfikowanych gospodarstwach były one najwyższe w państwach Beneluksu, w Niemczech, Danii oraz w Szwecji. Z kolei najniższą produktywnością w UE cechowały się gospodarstwa w Rumunii, Bułgarii i na Litwie.

EN

The aim of the article was to define economic efficiency and productivity of soil and labor in the family farms, small scale farms and large scale farms in the European Union Member States. Farm categorization was based on the two main criteria such as structure of family labour force in relation to total labour and on the relation of agriculture income to minimum wage. A farm was regarded as a family farm if the work input made by the family living on a farm exceeded 50% of the total work input calculated as AWU, and income generated per 1 person exceeded the minimum wage. Farms featuring a predominance of hired labour over family labour were considered large scale farms. Other farms were classified as small scale farms. Results of the analysis of the different types of farms depended directly on their category. In large scale farms labour efficiency is typically several times greater than in small scale farms and in family farms. In many countries large scale farms also feature higher soil productivity. According to the analysis, economic efficiency as well as soil and labour productivity were the highest in the Benelux, followed by Germany, Denmark and Sweden. The worst results in the EU were recorded by farms in Romania, Bulgaria and Lithuania.

Słowa kluczowe

PL

gospodarstwa rolne; Unia Europejska; rolnictwo; gospodarstwa rodzinne; gospodarstwa wielkotowarowe; produkcja rolna; gospodarstwa male; gospodarstwa modelowe; produktywnosc ziemi; produktywnosc pracy; grunty rolne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2016
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.127-138,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sadowski A.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie, Wydział Ekonomiczno-Społeczny, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Poczta W.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie, Wydział Ekonomiczno-Społeczny, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Beba P.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie, Wydział Ekonomiczno-Społeczny, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Szuba-Baranska E.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie, Wydział Ekonomiczno-Społeczny, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

Bibliografia

• Klepacki B. (2005). Tendencje zmian w ekonomicznej i społecznej strukturze wsi. W: Wilkin J. (red.). Polska wieś 2025. Wizja rozwoju (s. 85–89). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Majewski E. (2005). Miejsce rolnictwa w ekonomicznej i społecznej strukturze wsi. W: Wilkin J. (red.). Polska wieś 2025. Wizja rozwoju (s. 91–97). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Pawlak K. (2013). Typologia krajów Unii Europejskiej według potencjału konkurencyjnego sektora rolnego. Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 100, 1, 9–22.
• Poczta W., Sadowski A., Średzińska J. (2008). Rola gospodarstw wielkotowarowych w rolnictwie Unii Europejskiej. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G – ekonomika rolnictwa, 95, 1, 42–56.
• Sadowski A., Jankowiak J., Bierńkowski J. (2006). Zróżnicowanie powiązań z rynkiem gospodarstw rolnych w Wielkopolsce. Roczniki Naukowe SERiA, 8, 1, 172–176.
• Sadowski A., Poczta W., Szuba-Barańska E., Beba P. (2015). Modele gospodarstw rolnych w państwach Unii Europejskiej. Wieś i Rolnictwo, 3 (168), 43–62.
• Zegar J.S. (2009). Struktura polskiego rolnictwa rodzinnego pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Zegar J.S. (2012). Współczesne wyzwania rolnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Źródła internetowe
• http://ec.europa.eu/eurostat [dostęp: 20.12.2014].
• http://ec.europa.eu/agriculture/rica/ [dostęp: 20.12.2014].

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir012016/07