Modelowanie ewapotranspiracji wskaźnikowej w różnych regionach Polski

• Autorzy: Gasiorek E. , Kaminska J. , Musial E.

Warianty tytułu

EN

Modelling of reference evapotranspiration in various regions of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do końca lat 90. XX wieku metoda Penmana była powszechnie stosowaną metodą obliczania ewapotranspiracji wskaźnikowej. Prowadzone badania i weryfikacja metody Penmana skłoniły wielu badaczy do poszukiwania modyfikacji tego wzoru, ponieważ metoda Penmana dawała zawyżone wartości ewapotranspiracji wskaźnikowej. Obecnie najpowszechniej stosowaną metodą wyznaczania ewapotranspiracji wskaźnikowej jest metoda Penmana-Monteitha. Metoda Penmana- Monteitha umożliwia dokładniejszą ocenę zdolności ewaporacyjnej atmosfery, dlatego jest metodą preferowaną np. przy obliczaniu klimatycznych bilansów wodnych, wskaźników suszy itp. W literaturze można spotkać wiele modyfikacji metody Penmana-Monteitha. Autorzy prezentowanej pracy na przykładzie czterech zróżnicowanych regionów Polski pokazali, jak zmieniają się wartości parowania wskaźnikowego wraz ze zmianą metody wyznaczania tego wskaźnika.

EN

Till the late 90-ties of the XXth century the Penman method has been used widely to evaluate the reference evapotranspiration. The ongoing research verified the Penman method and convinced many scientists to look for the modification of his formula, because the calculated values of reference evapotranspiration were too high. Nowadays, the method most frequently used is that of Penman-Monteith. It enables the more accurate evaluation of the atmospheric evaporation ability, therefore it is preferred for the calculation of climatic water balance or drought references. Many modifications of Penman-Monteith method can be found in literature. The authors have analyzed the data from four various regions of Poland and have presented the differences in values of reference evapotranspiration depending on the method of calculation.

Słowa kluczowe

PL

ewapotranspiracja wskaznikowa; metody obliczen; metoda Penmana; metoda Penmana-Monteitha; metoda Montheitha II; metoda Montheitha III; rozklad gamma; rozklad sumy ewapotranspiracji wskaznikowej; okres wegetacji

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2008
• Numer: 07
• Opis fizyczny: s.69-80,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gasiorek E.

• Katedra Matematyki, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul.Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław

autor

Kaminska J.

autor

Musial E.

Bibliografia

• Allen R. G., Pereira L. S., Raes D., Smith M. Crop evapotranspiration. Guidelines for computing crop water requirements. Irrig. Drain. Paper no. 56. Rome 1998. FAO s.300.
• Allen R. G., Smith M., Pereira L. S., Perrier A. An update for the calculation of reference evapotranspiration. ICID Bulletin vol. 43, nr 2, 1994a, s. 35–92.
• Allen R. G., Smith M., Perrier A., Pereira L. S. An update for the definition of reference evapotranspiration. ICID Bulletin vol. 43, nr 2, 1994b, s. 1–34.
• Feddes R. A., Lenselink K. J. Evapotranspiration. ILRI Publication 16. Drainage Principles and Applications. Wageningen, 1994, s. 145–173.
• Kasperska-Wołowicz W., Łabędzki L. Porównanie ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana i Penmana-Monteitha w różnych regionach Polski. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 4, z. 2a (11), 2004, s. 123–136.
• Łabędzki L. Przydatność wzoru Penmana-Monteitha do obliczania ewapotranspiracji wskaźnikowej i rzeczywistej użytków zielonych. Wiadomości Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych, T. XX, z. 2, 1999, s. 89–101.
• Monteith J. Principles of environmental physics. American Elsevier Publ. Co., N.Y. 1973, s. 241.
• Musiał E. Modelowanie procesu ewapotranspiracji rzeczywistej i prognozowanie jego tendencji. ZN AR we Wrocławiu nr 412, Rozprawy CLXXXII, 2001, ss.116.
• Oke T. R., Boundary layer climates. Methuen & Co LTD, New York 1978.
• Penman H. L. Natural evaporation from open water, bare soil and grass. London. Proc. Royal Soc. Vol. 193, 1948, s. 120–146.
• Podogrocki J. Zmienność czasowa promieniowania całkowitego w Polsce. Zesz. Nauk. ART. w Olsztynie. Rolnictwo, Nr 21, 1977.
• Roguski W., Łabędzki L., Kasperska W. Analiza wybranych wzorów do obliczania parowania wskaźnikowego na potrzeby nawadniania użytków zielonych. IMUZ, Falęty, t.2, z. 1 (4), 2002, s.197–209.
• Sarnacka S., Brzeska J., Świerczyńska H. Wybrane metody wyznaczania ewapotranspiracji potencjalnej. Materiały Badawcze. IMGW, Warszawa 1983, s.35.
• Smith M. Report on the expert consultation on revision of FAO methodologies for crop water requirements. Land and Water Development Division. Rome. FAO, 1992, s. 54.