PL
Celem badań było określenie, na modelu zwierzęcym, czy i w jaki sposób mieszanina wybranych substancji dodatkowych do żywności, wraz ze zmianą składu diety na przetworzoną, oczyszczoną, wymagającą zastosowania tych dodatków, wpływają na metabolizm węglowodanowo-lipidowy ustroju. Badania przeprowadzono na 48 samcach i 48 samicach (osobno dla każdej płci) szczura szczepu Wistar, podzielonych na cztery grupy. Do picia zwierzęta grupy I i III otrzymywały wodę. Zwierzętom z grupy II i IV podawano 5 ml roztworu wybranych dodatków do żywności: azotanu(V) potasu – E 252, azotanu(III) sodu – E 250, kwasu benzoesowego – E 210, kwasu sorbowego – E 200 i glutaminianu sodu – E 621. Ilość podawanych dodatków wyliczono, biorąc pod uwagę średnie spożycie przez ludzi, w przeliczeniu na jednostkę masy ciała. Po wypiciu roztworu zwierzęta dopajano czystą wodą. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że dodatek do diety mieszaniny wybranych dodatków do żywności powodował istotny wzrost stężenia glukozy, cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji LDL, co wskazuje, że zastosowane dodatki mogą sprzyjać powstawaniu lub nasilaniu zaburzeń lipidowych. Odpowiedź organizmu na zastosowane dodatki była istotnie związana z płcią badanych zwierząt, przy czym zmiany zachodzące w zakresie gospodarki węglowodanowo-lipidowej obserwowano również u samic, pomimo ochronnego wpływu estrogenów w tym zakresie. Niekorzystny charakter zmian zachodzących pod wpływem zastosowanej mieszaniny dodatków obserwowano zarówno u zwierząt karmionych paszą podstawową, jak i zmodyfikowaną. Jednak zmiany te występowały z różnym natężeniem, w zależności od badanego parametru.
EN
The objective of this study was to verify, using an animal model, whether or not, and in what way, a mixture of some selected additional substances added to food had an effect on the carbohydrate-lipid metabolism of organism since the addition of those additives was required to enrich the changed diet composition containing processed and purified ingredients. The experiment was carried out on 48 male and 48 female Wistar laboratory rats (separately for each gender); the animals were arranged into four groups. The animals from groups I and III received tap water to drink. The animals from groups II and IV received a 5 ml portion of the solution of selected food additives: sodium nitrite – E 250, potassium nitrate – E 252, benzoic acid – E 210, sorbic acid – E 200, and monosodium glutamate – E 621. The amount of food additives administered to the animals was computed on the basis of the average human consumption rate of those additives per 1 kg of body mass. After the animals had drunk the solution, they drank supplemental tap water. Based on the experimental results obtained, it was found that the addition of those selected food additives to the animal diet caused the concentration rates of glucose, total cholesterol and its LDL fraction to significantly increase; this increase indicated that the food additives could foster the development or the potentiation of lipid disorders. The organism response to the additives applied was significantly correlated with the gender of the animals examined; however, the changes occurring in the carbohydrate-lipid metabolism were also found in female rats despite the protective impact of estrogens herein. An undesirable character of the changes occurring owing to the effect of the applied mixture of food additives was found both in animals fed the basic and the modified feedstuffs. Yet, the intensity of the changes varied depending on the parameter studied.