Distribution and the role of Cerastoderma glaucum (Poiret, 1789) in the Polish Baltic Sea coast

• Autorzy: Obolewski K. , Konkel M. , Strzelczak A. , Piesik Z.

Warianty tytułu

PL

Rozmieszczenie i rola Cerastoderma glaucum (Poiret, 1789) w polskiej przybrzeżnej strefie Bałtyku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A population of Cerastoderma glaucum Poiret 1789 was studied in the Polish coastal zone (up to 3 Nautical miles) of the Baltic Sea within the Puck Bay and part of the Gulf of Gdańsk. The frequency (F) in the sheltered coastal zone of bays was high (65%), whereas at the exposed open coast of the Middle Pomerania it was lower (43%). Also, abundance in the Puck Bay and the Gulf of Gdańsk was over 3-fold higher than in the coastal zone of the Middle Pomerania. By means of classic statistical methods (essential tests) we proved the significance of differences between mean abundance at west and east transects in estuaries and between open coast and estuaries. The multivariate regression and classification trees (MR&CT) indicated that biomass and abundance of C. glaucum in the Baltic Sea were affected by the kind of bottom, whereas depth and distance to the bank influenced cockles' abundance and biomass in bays. The population's structure in the Puck Bay and the Gulf of Gdańsk was determined mainly by the depth. In the Wieprza River estuary only specimens from age group 1+ were found. On all the other studied profiles cockles lived up to 3 or 4 years and the dominant group was 2+. The highest mean width of shell was in the Słupia River estuary, and in the bays shell width increased from west to east. In comparison to the other bivalves inhabiting the discussed area, C. glaucum does not play an important role as food source for fish and other consumers but may serve as an indicator of environmental conditions.

PL

Badano populację małża sercówki bałtyckiej Cerastoderma glaucum (Poiret, 1789) w polskiej strefie przybrzeżnej Bałtyku (do 3 Mm), oraz w Zatoce Puckiej i Zatoczce Gdyńskiej (część Zatoki Gdańskiej). Frekwencja dla strefy przybrzeżnej zatok była wysoka i wynosiła średnio F = 65%, a dla strefy przybrzeżnej Wybrzeża Środkowego tylko F = 43%. W strefie przybrzeżnej Zatoki Puckiej i Gdyńskiej zagęszczenie Cerastoderma było ponad 3-krotnie wyższe w porównaniu do masy mokrej w strefie przybrzeżnej Wybrzeża Środkowego. Przy użyciu klasycznych metod statystycznych (testów istotności) wykazano różnice w średnim zagęszczeniu pomiędzy profilami wschodnimi i zachodnimi w estuariach oraz pomiędzy otwartym wybrzeżem a strefami estuariowymi. Zastosowana metoda MR&CT (drzewa regresyjne) dla danych z Morza Bałtyckiego wskazała, że na biomasę i zagęszczenie Cerastoderma wpływ ma jedynie granulacja podłoża, natomiast na obszarze zatok na zagęszczenie wpływa głębokość, a na biomasę odległość od brzegu. Struktura populacji Cerastoderma glaucum zasiedlającej Zatokę Pucka i Gdańską jest determinowana głównie przez głębokość. Najkrócej sercówki żyły w estuarium Wieprzy, gdzie występowały wyłącznie osobniki z grupy wiekowej 1+. Na pozostałych badanych pod tym względem profilach małże te dożywały wieku 3 i 4 lat, z dominującymi starszymi grupami wiekowymi, głównie 2+. Badania szerokości muszli wykazały, że średnia szerokość muszli badanych Cerastoderma na obszarze Wybrzeża Środkowego była największa w estuarium Słupi, natomiast na obszarze zatok zasadniczo wzrastała z zachodu na wschód. W porównaniu do innych gatunków małży zasiedlających badany obszar, Cerastoderma glaucum, ze względu na niewielką liczebność, nie odgrywa większej roli ekologicznej oraz nie tworzy bogatej bazy pokarmowej dla ryb i innych hydrobiontów, może natomiast posłużyć jako organizm wskaźnikowy niekorzystnych zmian zachodzących w środowisku.

Słowa kluczowe

EN

distribution; abundance; biomass; Cerastoderma glaucum; Polish coastal zone; Baltic coast; Baltic Sea; eutrophication; population density; bottom; environment condition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2007
• Tom: 11
• Opis fizyczny: p.13-24,fig.ref.

Twórcy

autor

Obolewski K.

• Department of Water Ecology, Pomeranian Academy, Arciszewskiego 22b, 76-200 Slupsk, Poland

autor

Konkel M.

autor

Strzelczak A.

autor

Piesik Z.

Bibliografia

• Breiman L., Friedman J. H., Olshen R. A., Stone C. G., 1984. Classification and regression trees. Wadsworth International Group, Belmont, California, USA.
• De’ath G., 2002. Multivariate regression trees: A new technique for modelling species – environment relationships. Ecology, 83, 1105-1117.
• De’ath G., Fabricus K. E., 2000. Classification and regression trees: A powerful and simple technique for ecological data analysis. Ecology, 81, 3178-3192.
• Demel K., Mulicki Z., 1954. Studia ilościowe nad wydajnością biologiczną dna południowego Bałtyku. (Quantitative study on biological efficiency of the southern Baltic Sea bottom). Pr. Mor. Inst. Ryb., 7, 75-126, (in Polish).
• Haque A. M., Szymelfenig M., Węsławski J. M., 1997. Spatial and seasonal changes in the sandy littoral zoobenthos of the Gulf of Gdańsk. Oceanologia, 39, 3, 299-324.
• Herra T., Wiktor K., 1985. Skład i rozmieszczenie fauny dennej w strefie przybrzeżnej Zatoki Gdańskiej. (Composition and distribution of bottom fauna in coastal zone of the Gulf of Gdańsk proper). Stud. i Mat. Oceanol., 46, 114-154, (in Polish).
• IMGW, 1999. Stan czystości rzek, jezior i Bałtyku. (Water quality of rivers, lakes and the Baltic Sea). Bibl. Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1-115, (in Polish).
• Jagnow B., Gosselck F., 1987. Bestimmungsschlussel für die Gehauseschnecken und Muscheln der Ostsee. Mitt. Zool. Mus. Berlin, 63, 2, (in German).
• Kotwicki L., 1997. Macrozoobenthos of the sandy littoral zone of the Gulf of Gdańsk. Oceanologia, 39, 4, 447-460.
• Krzykawski S., Załachowski W., 1983. Odżywianie się storni (Platichthys flesus) na żerowiskach przybrzeżnych w rejonie Ustronia Morskiego w latach 1974 i 1975. (Feeding habits of flounder (Platichthys flesus) on coastal grounds in Ustronie Morskie region during the years 1974 and 1975). Zesz. Nauk. AR Szczecin, 103, 3-16, (in Polish).
• Kube J., Powilleit M., Warzocha J., 1996. The importance of hydrodynamic processes and foot availability for the structure of macrofauna asseblages in the Pomeranian Bay (Southern Baltic Sea). Arch. Hydrobiol., 138, 2, 213-228.
• Kube J., Gosselck F., Powilleit M., Warzocha J., 1997. Long-term changes in the benthic communities of the Pomeranian Bay (Southern Baltic Sea). Helgolander Meeresunters., 51, 399-416.
• Kuczyński J., 1985. Zasoby storni i gładzicy. Raport MIR 1982-1983, Gdynia. (Flunder and European plaice stock. MIR report 1982-1983, Gdynia). Arch. Hydrobiol., 138, 2, 231-28, (in Polish).
• Masłowski J., 2001. Temporal changes in the Pomeranian Bay macrozoobenthos biommass: chance events and regular trends. Folia Univ. Agric. Stetin, Piscaria, 218, 28, 97-104.
• Meisner W., 1937. Ichtiologia stosowana. (Applied ichtiology). MIR, Gdynia, (in Polish).
• Mulicki Z., 1947. Odżywianie się storni (Pleuronectes flesus L.) w Zatoce Gdańskiej. (The food and the feeding habit of the flounder (Pleuronectes flesus L.) in the Gulf of Gdańsk). Arch. Hydrobiol. Ryb., 13, 221-252, (in Polish).
• Mulicki Z., śmudziński L., 1969. Zasoby zoobentosu południowego Bałtyku w latach 1956-1957. (Zoobenthos resources in the southern Baltic Sea between 1956-1957). Pr. Mor. Inst. Ryb., vol. 15/A, 78-101, (in Polish).
• Osowiecki A., 2000. Kierunki wieloletnich zmian w strukturze makrozoobentosu Zatoki Puckiej. (Directions of long-term changes in macrozoobenthos structure in the Puck Bay). Crangon, 3, 1-134, (in Polish).
• Piesik Z., Wawrzyniak-Wydowska B., Wydrowski P., 1994. Możliwości introdukcji małża Dreissena polymorpha andrusovi w estuarium odrzańskim. (Possibilities of the introduction of the bivalve Dreissena polymorpha andrusovi in the Odra estuary). Zesz. Nauk. Uniw. Szczec., Main Sciences, 2, 131-167, (in Polish).
• R Development Core Team 2004. R: A language and environment for statistical computing, R Foundation for Statistical computing. http://www.Rproject.org.
• Rogal U., Anger K., Schriver G., Valentin C., 1978. In-situ investigation on small-scale local and short-term changes of sublittoral macrobenthos in Lübeck Bay (western Baltic Sea). Helgoländer Wiss. Meeresunters., 31, 303-313.
• Stepniewicz L., Meissner W., 1999. Assessment of the zoobenthos biomass consumed yearly by diving ducks wintering in the Gulf of Gdańsk (southern Baltic Sea). Ornis Svecica, 9, 143-154.
• Warzocha J., 1995. Classification and structure of macrofaunal communities in the southern Baltic. Arch. Fish. Mar. Res., 42, 3, 225-237.
• Wultańska D., 1971. Łowiska i rybołówstwo Morza Bałtyckiego. (Fishing grounds and fishery in the Baltic Sea). WSR, Szczecin, (in Polish).
• Żmudziński L., 1987. Bałtyk Południowy. (Southern Baltic Sea). Ossolineum, Wrocław, (in Polish).
• Żmudziński L., Andrulewicz E., 1997. Preliminary studies on sandy littoral macrofauna at protected areas of the Polish open Baltic Sea coast. Balt. Coastal Zone, 1, 33-43.
• Zmudziński L., Ostrowski J., 1990. Zoobentos. W: Zatoka Gdańska. (Zoobentos. In: (Ed.) A. Majewski, Gulf of Gdańsk). Wyd. Geologiczne, Warszawa, 402-430, (in Polish).