EN
The objective of the study was to determine the effect of cadmium, chromium, mercury, zinc, nickel, copper and lead on ionic ratios in aerial parts of oats. The actual effect produced by these heavy metals on ionic ratios in oats depended on the type of metal. Soil contamination with zinc and cadmium broadened Ca : Mg and K : Na ratios but narrowed the ratios K : Ca and K : (Ca + Mg). Moreover, cadmium broadened the ratio between Ca and P, in contrast to the ratio K : Mg. Copper caused the narrowing of all the ionic ratios examined in oats except Ca : P and Ca : Mg. On the other hand, chromium(III) produced a reverse effect as it broadened the ionic rations between K : Na, K : Ca, K : Mg and K : (Ca + Mg). Chromium(IV) and copper acted likewise, although the highest rates of these metals would generally produce a negative effect. They both narrowed the Ca : P ratio. Soil pollution with nickel made K : Ca, K : Mg and K : (Ca+Mg) ratios in oats broader. In addition, the lowest nickel rate (200 mg Ni∙kg-1 of soil) also broadened Ca : P and Ca : Mg ratios, whereas the dose of this metal being twice as high as the above caused the narrowing of these ionic ratios. Nickel also narrowed the ratio between K and Na. Lead, in turn, broadened all the tested ionic ratios except K : Ca. The ionic ratios were significantly correlated with the content and uptake of microelements by oats and partly with the plant yields.
PL
Celem badań było określenie wpływu kadmu, chromu, rtęci, cynku, niklu, miedzi i ołowiu na relacje jonowe w częściach nadziemnych owsa. Oddziaływanie metali ciężkich na relacje jonowe w owsie były uzależnione od rodzaju metalu. Zanieczyszczenie gleby cynkiem i kadmem spowodowało rozszerzenie stosunku Ca : Mg i K : Na oraz zawężenie relacji K : Ca i K : (Ca + Mg). Ponadto kadm rozszerzył iloraz Ca : P, w odróżnieniu od K : Mg. Miedź wywołała zawężenie wszystkich badanych stosunków w owsie, z wyjątkiem Ca : P i Ca : Mg. Natomiast chrom(III) działał odwrotnie rozszerzając relacje jonowe K : Na, K : Ca, K : Mg i K : (Ca+Mg). Podobnie działały chrom(VI) i rtęć, jakkolwiek najwyższe ich dawki na ogół wpływały ujemnie. Ponadto zawężały one także stosunek Ca : P. Zanieczyszczenie gleby niklem spowodowało rozszerzenie stosunków K : Ca, K : Mg i K : (Ca+Mg) w owsie i w pierwszej dawce (200 mg Ni∙kg-1 gleby) także Ca : P i Ca : Mg, podczas gdy dawka dwukrotnie wyższa je zawężała. Nikiel wywołał także zawężenie ilorazu K : Na. Ołów natomiast rozszerzył wszystkie analizowane relacje jonowe, z wyjątkiem K : Ca. Stosunki jonowe były istotnie skorelowane z zawartością i pobraniem makroelementów przez owies oraz częściowo z plonem roślin.