PL
W przeszłości w Republice Czeskiej wykorzystanie w rolnictwie osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków było szeroko rozpowszechnione. Obecnie, jako nawóz można stosować tylko takie osady, które spełniają warunki określone obowiązującymi przepisami. Przepisy te są jednak coraz ostrzejsze a wymagania dotyczące wykorzystania osadów w rolnictwie prowadzą do tego, że coraz mniej stosuje się ich do tego celu. Narastająca chemikalizacja naszego codziennego życia powoli zaciera różnice w skali zanieczyszczenia komunalnych i przemysłowych wód odpadowych. Osady z miejskich oczyszczalni, mogą być równie niebezpieczne jak osady z oczyszczalni ścieków przemysłowych. Wykorzystując osady ściekowe w rolnictwie istnieje szereg ryzyk, które są trudne do rozwiązania: - transport metali ciężkich zawartych w osadach do ziemi ornej; - osady są potencjalnym nośnikiem „mikrozanieczyszczeń”; *resztki lekarstw, *domieszki środków piorących i kosmetyków *zanieczyszczenie wód powierzchniowych (komunikacja), -wartości nawożące osadów ściekowych są relatywnie małe; - aprobata nawożenia osadami ściekowymi stale maleje (strategia rolnictwa - „zerowe ryzyko”); - zagrożenie przy wykorzystaniu osadów w rolnictwie ze względu na priony BSE; - nawożąc osadami ściekowymi zawsze istnieje pewne ryzyko (zasada zapobiegania i zasada ostrożności). Błędem byłoby odgórne zarządzenie o wyłącznie termicznym unieszkodliwianiu osadów ściekowych. Wyjątek mogłyby stanowić wiejskie „mini oczyszczalnie ścieków” i szamba bezodpływowe. Takim samym błędem byłaby ocena poszczególnych technologii tylko z ekonomicznego punktu widzenia.
EN
In the Czech Republic wastewater sludge was used as a fertilizer in agriculture not long ago. Now it is possible to exploit that sludge in a way that fulfils the legislative conditions. Wastewater sludge presents 2-3% of wastewater volume only, but it contains up to 80% of pollution. Switzerland shows the way of wastewater sludge disposal with the minimal environmental risk - wastewater sludge in any form is not used as a fertilizer at any land. Despite the strict legislative conditions there are lots of hazards that are hardly solvable: - transfer of heavy metal to soil is „lower” but it is not at a zero level, - wastewater sludge is potentially the carrier of micro-pollution (residues of drugs, detergents and cosmetic preparations etc.), - wastewater sludge manurial input is relatively small, - there are doubts about using sludge in agriculture because of the BSE prions. It would be a mistake to judge the individual disposal technologies just by the economical point of view. The most safety method of wastewater sludge treatment is its thermal disposal.