Wpływ sytuacji synoptycznych na temperaturę powietrza w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

• Autorzy: Skowera B. , Wojkowski J.

Warianty tytułu

EN

The influence of synoptic situations on air temperature in the south part of the Krakowsko-Czestochowska Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem podjętych badań były warunki termiczne w połudnowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Uznano za interesujące przeanalizowanie wpływu sytuacji synoptycznych na wartości odchyleń temperatury powietrza od średniej wieloletniej. Cyrkulacja atmosferyczna w porównaniu do czynników geograficznych jest procesem bardzo zmiennym w czasie. Stąd też, tak ważne znaczenie odgrywają badania zmierzające do ilościowego określenia zróznicowania elementów klimatu przy panujących sytuacjach synoptycznych. W badaniach wykorzystano typy sytuacji synoptycznych dla Dorzecza Górnej Wisły opracowane przez T. Niedźwiedzia oraz wyniki obserwacji temperatury powietrza z lat 1991–2005 ze stacji meteorologicznych reprezentujących odmienne formy terenu. Formy płaskie reprezentuje płaszczyzna w Krakowie- Balicach, wklęsłe dno doliny w Ojcowie, natomiast wypukłe wierzchowina położona w Garlicy Murowanej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że na analizowanym obszarze częściej pogodę kształtowały sytuacje antycyklonalne (56%) niż cyklonalne (44%). Najczęściej występowały typy sytuacji: Ka (13,8%), Bc(11,8%), Wa(9,5%) i Wc(8,7%). Najrzadziej zaś notowano sytuacje Ec(1.3%) i Cc(0,7%) oraz X (1,7%) i NEc(1,8%). Jak wykazały badania, we wszystkich porach roku występowało duże zróżnicowanie odchyleń temperatury zarówno co do wartości bezwzględnej jak i znaku.

EN

The object of the study was the thermal conditions in the southern part of the Krakowsko-Częstochowska Upland. The analysis of the influence of synoptic situations on the value of air temperature deviation from perennial mean. Recent studies more often analyze standard meteorological elements as well as synoptic situations which are characterized by specific spacious pressure distribution and the direction of air mass. Atmospheric circulation in comparison to geographical factors of climate is a process variable in time. Therefore the studies which aim to describe differentiation of the climate elements in current synoptic situations are so important. The types of synoptic situations described by T. Niedzwiedz were used for the Upper Vistula River Basin. Also the results of the air temperature observations carried from 1991 to 2005 at the meteorological stations in Kraków-Balice, Garlica Murowana and Ojców. The stations represent the most typical forms of the area i.e. flattened valley (Kraków-Balice), hill (Garlica Murowana) and deep valley (Ojców). The research showed that in the study area anticyclonic situations (56%) occurred more often than cyclonic situations (44%). The most frequent situations were: Ka (13,%), Bc (11,8%), Wa (9,5%) and Wc (8,7%). The least frequent were: Ec (1,3%), Cc (0,7%) and X (1,7%) and NEc (1,8%). As the research showed the deviation of mean and extreme temperature at the stations was characterized by high differentiation of absolute value during all the seasons of the year.

Słowa kluczowe

PL

klimatologia; sytuacja atmosferyczna; temperatura powietrza; temperatura minimalna; temperatura maksymalna; temperatura srednia dobowa; odchylenia temperatur; pomiary meteorologiczne; Wyzyna Krakowska; Stacja Meteorologiczna Ojcow; Stacja Meteorologiczna Krakow-Balice; Stacja Meteorologiczna Garlica Murowana

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2009
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.123-135,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skowera B.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii Rolniczej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al.Mickiewicza 24-28, 30-059 Kraków

autor

Wojkowski J.

Bibliografia

• Kaszewski B.M. Typy cyrkulacji a typy pogody w Polsce. Wyd. UMCS, Lublin, 92, 1992.
• Kożuchowski K. Temperatura powietrza i typy cyrkulacji w Polsce na tle charakterystyki ogólnej cyrkulacji cyrkulacji atmosfery [w:] Współczesne zmiany klimatyczne. Klimat Polski i RegionuBałtyckiego na tle zmian globalnych. Szczecin 1994, 47–72.
• Lityński J. Liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody dla Polski. Prace PIHM, 97 Warszawa 1969, 3–15.
• Niedźwiedź T. Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu dorzecza górnej Wisły. Rozpr. hab. UJ, 58, Kraków, 165, 1981.