Aktualne problemy funkcjonowania spółek wodnych na przykładzie działalności Spółki Wodnej Melioracji Nizin Obrzańskich

• Autorzy: Bykowski J. , Przybyla C.

Warianty tytułu

EN

Actual problems in the functioning of water companies exemplified by the activity of water company of the Obra Lowland Land Reclamation System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była analiza aktualnych warunków prawnych, technicznych, organizacyjnych i finansowych funkcjonowania spółek wodnych, na przykładzie działalności Spółki Wodnej Melioracji Nizin Obrzańskich. Analizy wykazały, że zakres robót konserwacyjnych wykonanych w latach 1997-2006 przez spółkę pokrywał zaledwie 10% potrzeb. Jako jeden z głównych powodów można wskazać niedostateczną ilość środków finansowych przeznaczanych na roboty konserwacyjne. Zbyt mała w stosunku do potrzeb jest nie tylko składka uchwalana przez członków spółki ale istotnym problemem jest jej ściągalność szacowana na 70-80%, a w niektórych rejonach nawet zaledwie na poziomie 50%. Niedostateczny w stosunku do potrzeb jest też stopień pomocy państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego w dofinansowaniu działalności spółek. Analizy wykazały, że dotacje dla Spółki Melioracyjnej Nizin Odrzańskich w analizowanych latach systematycznie malały i wynosiły średnio rocznie niecałe 12% budżetu. Organy państwowe i samorządowe muszą wyraźnie wskazać, czy są zainteresowane funkcjonowaniem infrastruktury wodno-melioracyjnej i czy przekażą środki na pomoc w jej utrzymaniu, tym bardziej, że spółki wodne nie mogą liczyć na dotacje unijne do statutowej działalności. Skutkiem zaniedbań w utrzymaniu jest bowiem przyspieszone zużycie techniczne urządzeń melioracyjnych a perspektywą, nieunikniona - znacznie kosztowniejsza ich odbudowa, mogąca przywrócić sprawność funkcjonowania.

EN

The objective of the presented work was an analysis of the actual legal, technical, organizational and financial conditions of the functioning of water companies exemplified by the activity of Water Company of the Obra Lowland Land Reclamation System. Analyses the showed that the range of conservation works carried out by the Company in the years 1997-2006 covered only 10% of the real needs. One of the main reasons of such a situation is the insufficient financial resources assigned for conservation works. In relation to the needs, the membership fee resolved by the Company members is too low, but the real problem consists in the fact that the fee is regularly paid only in 60-80% and in some regions, only in 50%. Also the financial help received from the government and from the territorial administration units is insufficient in relation to the costs. Analyses showed the subventions received by the Water Company of the Obra Lowland Reclamation System, annually amounted to about 12% of the Company’s budget. The government and the administrative organs must declare whether they are interested in financing the water and land reclamation infrastructure and whether they are going to transfer adequate financial help for its maintenance. This is important also because water companies are not entitled to receive any subsidy for their activity from the European Union. In result of neglects in the necessary maintenance, there will follow an accelerated degradation of the installations and in perspective, a complete reconstruction will be necessary and it will be significantly more expensive to restore the correct functioning of the system.

Słowa kluczowe

PL

spolki wodne; dzialalnosc; Spolka Wodna Melioracji Nizin Obrzanskich; struktura organizacyjna; uzytkowanie terenu; struktura uzytkowania gruntow; systemy melioracyjne; eksploatacja; naklady finansowe

EN

company activity; Water Company of the Obra Lowland Land Reclamation System; organization structure; land use; land use structure; drainage system; exploitation; financial input

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 548
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.103-111,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bykowski J.

• Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Piątkowska 94, 60-648 Poznań

autor

Przybyla C.

Bibliografia

• Bondar-Nowakowska E., Dejas D. 2004. Kształtowanie wydajności robót konserwacyjnych w ciekach. Roczn. AR w Poznaniu, Mel. i Inż. Śród. 25: 9-14.
• Bykowski J., Szafrański Cz., Fiedler M. 2001. Stan techniczny i uwarunkowania ekonomiczne eksploatacji systemów melioracyjnych. Zesz. Nauk. Wydz. Bud. i Inż. Śród. Politechniki Koszalińskiej Nr 20, Inżynieria Środowiska: 715-723.
• Ciepaj M. 1989. Spółki wodne w systemie gospodarki wodnej. Wyd. WSI w Opolu, Studia i Mon. 27: 168.
• Gruszczyński J., Kwapisz J., Łokas M., Vogelgesang J., Woźniak A. 1996a. Ocena efektywności procesu eksploatacji systemów nawadniająco-odwadniających. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Technika Rolnicza 14: 19-40.
• Gruszczyński J., Kwapisz J. Woźniak A. 1996b. Bilansowanie rocznych nakładów na konserwację obiektów nawadniająco-odwadniających. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Technika Rolnicza 14: 67-81.
• Gus 2008. Rocznik Statystyczny.
• Kaca E., Nyc., Jędryka E., Lipiński J. 2009. Gospodarka wodna na obszarach wiejskich w ocenie Sekcji Głównej Melioracji i Ochrony Środowiska SITWM. Wiad. Mel. i Łąk. 2: 54-59.
• Kosturkiewicz A., Bykowski J. 1991. Konserwacja i sprawność działania urządzeń drenarskich. Roczn. AR w Poznaniu, CCXXIV: 33-39.
• Ławecki J. 1992. 150 lat działalności Spółki Wodnej Melioracji Nizin Obrzańskich w Poznaniu. Poznań: 31.
• Manteuffel-Szoege H., Interewicz A. 1995. Eksploatacja systemów melioracyjnych w świetle monitoringu ekonomicznego w latach 1987-1992. Wiad. Mel. i Łąk. 3: 122-125.
• Marcilonek S., Kostrzewa S., Nyc K., Drabińska A. 1995. Cele i zadania współczesnych melioracji wodnych, w: Ekologiczne aspekty melioracji wodnych. L. Tomiałojć (Red.), Wyd. Instytutu Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 71-84.
• Nik 2004. Informacja o wynikach kontroli realizacji przez administrację publiczną zadań w zakresie małej i dużej retencji. Warszawa, sierpień, 2004 roku: 97.
• Nyc K., Pokładek R. 2007. Celowość i kierunki rozwoju melioracji w Polsce. Wiad. Mel. i Łąk. 3: 101-105.
• Paczuski R. 2006. Spółki wodne - cele, zadania, prawne podstawy organizacji oraz perspektywy ich rozwoju w kontekście zachodzących zmian. Agencja TNOiK Toruń: 109 ss.
• Paluch J. 2006. Wielkopolskie spółki wodne 1842-1918. Zakład Poligraf.-Wydawn. M-Druk, Wągrowiec: 562 ss.
• Pimr 2009. Technologia i nowej generacji urządzenie wielozadaniowe do regeneracyjnego kształtowania otwartych cieków wodnych. Wniosek w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013. Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych w Poznaniu. Maszynopis: 144.
• Prawo Wodne 2001. Dz. U. Nr 115 poz. 1229, wraz z późniejszymi zmianami.
• Przybyła Cz., Szafrański Cz. 2004. Problemy gospodarowania wodą w rolnictwie Wielkopolski. IMUZ, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 4, 2a(11): 25-38.